130. Moliyaviy bashoratlash deb nimaga aytiladi?

186. Mamlakatning asosiy moliyaviy rejasi deyilganda nima nazarda tutiladi?
Davlat byudjetining darom adlari o ‘zining yaxlitligi (yagonaligi, birligi) bilan farqlanadi va ular yagona m aqsadga — ijtim oiy eh tiy o jlarn i q ondirishga xizm at qiladi. U n d irish m eto d lari, to ‘lovchilarning tarkibi, to ‘lash m uddatlari va hokazolarda katta farqlanishlar bo'lishiga qaram asdaa, ularning barchasi davlat pul fondini shakllantirish b o ‘yicha davlat va to'Iovchilar o ‘rtasida vujudga k elg an ta q sim la sh m u n o sa b a tla rin i ta s h u v c h ila r (ifodalovchilar)dir. Bu o‘z navbatida, mablag‘larni to ‘lovchilar bilan davlat o ‘rtasidagi m unosabatlarning barchasi orasidan moliyaviy (b y u d je t) k a te g o riy a n in g b ir k o ‘rin is h i s ifa tid a a lo h id a m unosabatlarni ajratib olishga asos yaratib beradi. Agar moliya iqtisodiy kategoriya sifatida e ’tiro f etilgan b o ‘lsa, byudjet bu kategoriyaning tarkibiy qismi, ko‘rinishlaridan biridir. O 'z navbatida, byudjet o ‘ziga tegishli bo‘lgan (byudjetli) kategoriyalarni vujudga keltiradi. Ular davlat byudjeti deb nomlangan kategoriyaga nisbatan m a’lum darajada bo'ysunuvchanlik xarakteriga ega bo‘lib, uning tarkibiy qismlari sifatida m aydonga chiqadi. Ana shunday byudjet kategoriyalaridan biri davlat byudjeti darom adlaridir.

187. Davlat budjeti deb nimaga aytiladi?
Davlat byudjeti d aro m ad larin in g byudjet k ategoriyalari ko‘rm ishlaridan biri sifatida ajratilishi ularning um um iy iqtisodiy asoslari va xarakterli belgilarini yaxshiroq tushunishga im kon yaratadi. Byudjet darom adlari davlatning sub’ektiar (xo'jaliklar va aholi) bilan o ‘zaro m uno sab atlarin in g aniq ch eg aralan g an , aniqlangan qismini ifoda etadi. Bu munosabatlar xilma-xil bo‘lishiga qaram asdan, ular um um iy belgilarga ega va um um lashtirilgan, abstrakt holda ishlab chiqarish (byudjet) munosabatlarining alohida elementi sifatida maydonga chiqadi. Byudjet daromadlari o ‘zlarining iqtisodiy tabiatiga ko‘ra ob ’ektiv b o ‘lib, ular davlatning sub’ektiar (xo‘jaliklar va aholi) bilan barqaror aloqalarini ifodalaydi. Ularning ob’ektiv zarurligi davlatning o ‘ziga xos funksiyalarga ega b o ig an mavjudligi bilan belgilanadi.