15-bob. Reklama faoliyatining asosiy turlari
Magazinda reklama tadbirlari
Download 498.9 Kb. Pdf ko'rish
|
15 mavzu 2m
|
15.3. Magazinda reklama tadbirlari
Xaridorlarga reklama ta’siri ko‘rsatining muhim shakli ko‘rgazma-savdolar tashkil qilish hisoblanadi. Ko‘rgazma-savdolar tashkil qilish mos keluvchi tayyorgarlikni talab qiladi. Ularni o‘tkazishdan bir hafta oldin reklama e’lonlari radio va televidenie orqali berilishi, mahalliy matbuotda chop etilishi mumkin (agar bu etarli darajada yirik magazin bo‘lsa). Magazinda vitrinalar va savdo zali bezatiladi. Kichik magazinlar ichki va tashqi reklama taxtalari, plakatlar va ko‘rgazma o‘tkaziladigan joy va vaqt, qo‘shimcha xizmatlar, yangi tovarlar, ularning 307 xususiyatlari va afzalliklari haqida axborot beradigan boshqa reklama-axborot vositalari tayyorlashi mumkin. Oziq-ovqat magazinlarida ko‘rgazma-savdolar reklama qilinayotgan mahsulotlardan tayyorlangan taomlarni tatib ko‘rish bilan biralikda o‘tkazilishi mumkin. Ma’lumki, magazindagi xaridlarning qariyb yarmi xaridorlar tomonidan impulsiv ravishda, ya’ni oldindan rejalashtirilmagan ravishda, tovarning tashqi ko‘rinishi, o‘rovi ta’siri ostida yoki sotuvchining maslahati bilan amalga oshiriladi. Masalan, AQSHda o‘tkazilgan tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, amerikaliklar o‘ziga- o‘zi xizmat ko‘rsatish magazinlarida xaridlarning 40%igacha impulsiv ravishda, asosan magazindagi ichki reklama ta’siri sotida amalga oshiradi. Tovar haqida sotuvchidan olinadian axborot og‘zaki reklamani ifodalaydi. Shu sababli magazinning reklama faoliyatida sotuvchining roli ancha sezilarli. Uning ishi faqat taklif etilayotgan tovarlarni bilishga emas, balki ularni xaridorlarga to‘g‘ri taklif qila olishga ham asoslanishi lozim. Sotuvchi ishtirokida og‘zaki reklama boshqa barcha reklama turlaridan individual muloqot imkoniyati bilan farqlanadi. Sotuvchi, xaridorning xarakterini baholar ekan, unga yondashuv usulini belgilab oladi. Masalan, xarakteri bo‘yicha harakatsiz, sust xaridorlarga faolroq xizmat ko‘rsatish, ularga maslahat berish va ishontirish yo‘li bilan ta’sir ko‘rsatish lozim. Xolerik xarakterga ega bo‘lgan odmlar bilan muloqotda sotuvchi ayniqsa iltifotli bo‘lishi lozim. Xaridor xarakterini o‘rganish jarayoni bir lahzada, deyarli intuitiv ravishda amalga oshirilishi lozim. Xaridor xarakteri unga psixologik ta’sir ko‘rsatish usulini aniqlashda – tovarni ko‘rsatish, u haqida batafsil so‘zlab berish, o‘xshash tovarlar oldidagi ustunliklari va xususiyatlarini ta’kidlashda ham boshlang‘ich nuqta bo‘lib xizmat qiladi. Xaridorni tinglar ekan, shu tariqa sotuvchi xarid motivlarini bilib oladi. Xarid motivatsiyasiga ichki va tashqi omillar ta’sir etadi. Ichki omillar tovarning o‘zida mujassam topadi. Ko‘pincha xaridor tovarning tashqi ko‘rinishi ta’siri ostida xarid haqida qaror qabul qiladi. Xarid motivlari xilma-xil bo‘lishi mumkin. Motivga qarab xaridorga yondashuv ham belgilanadi. 308 Xaridor bilan muloqot jarayonida sotuvchi uning tovardan manfaatdorligini qo‘llab-quvvatlashi lozim. Agar xaridor e’tiroz yoki shubha bildiradigan bo‘lsa, sotuvchi tovarni himoya qilish uchun dalillar topishi va uning adolatli fikrlariga qo‘shilishi lozim. Og‘zaki reklamada xaridorda tovarga e’tibor tugamasligiga erishish lozim. Savdo amaliyoti shuni ko‘rsatadiki, xaridor bir vaqtning o‘zida uchtadan ortiq predmetni ko‘rib chiqishi qiyin, chunki bunda uning e’tibor taqalib ketadi. SHu sababli sotuvchi bir xil tovarning uchtadan ortiq namunasini ko‘rsatmasligi lozim. Magazinda ichki radiotranslyasiya muhim rol o‘ynashi mumkin. Yirik magazinlarda uning ma’muriyati savdo zaliga yangi tovarlar kelib tushgani haqida radio orqali e’lon qilishi, tovarlarni seksiya va bo‘limlarda tovarlarni joylashtirish haqida axborotga e’tibor qaratishi mumkin. Quruk e’lonlar bilan chegaralanmasdan, vaqti-vaqti bilan radioroliklar ham berish kerak. Xaridorlarda magazinga tashrif buyurish bilan bog‘liq ijobiy hissiyotlar uyg‘otish va kuchaytirish uchun mahalliy radio orqali musiqa eshittirishni yo‘lga qo‘yish lozim. Lekin shuni ta’kidlash joizki, bu tadbir mas’uliyatli bo‘lib, u yoki bu xodimning musiqiy ta’biga ishonib qolish kerak emas. Bu erda xaridorlar asosiy qismining dididan kelib chiqish lozim. Bunda shuni e’tiborga olish kerakki, kundalik tovarlar sotiladigan magazinga ish vaqtida asosan pensionerlar tashrif buyuradi, ularda esa retro musiqalar ijobiy hissiyotlar uyg‘otishi mumkin. Mehnatga layoqatli yoshdagi xaridolar uchun esa turli avlodlar va ijtimoiy guruhlarga to‘g‘ri keladigan universal musiqa qo‘yish maqsadga muvofiq. Download 498.9 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|