15-bob. Reklama faoliyatining asosiy turlari

Quyoshdan himoya qiluvchi moslamalar qatoriga tentlar, markizы???, 
soyabonlar kiradi. 
Tentlar suv yuqmaydigan mato tortilgan metall romni ifodalaydi. Yig‘iladigan 
tentlar eng qulay hisoblanadi. Bunday tentni ochish va yig‘ish uchun mexanizm unga 
mato tortiladigan valik va shu valikni qo‘lda aylantiradigan yoki mexanik uzatmadan 
iborat. Tent vitrina ichkarisida tovarlar yonida joylashgan hamda quyosh nurlari 
tushganda uzatma dvigatelini ishga tushiradigan fotoelement yordamida avtomatik 
ravishda ochilishi va yopilishi mumkin. 
Vitrinalar ustidagi soyabonlar vitrinalarni quyosh nurlari ta’siridan saqlash, 

---

316 
shuningdek, yoritish qurilmalari armaturasi va reklama yorug‘lik qurilmalari 
o‘rnatish uchun mo‘ljallangan. Bundan tashqari, ular xaridorlarni qor va yomg‘irdan 
himoya qiladi. SHu sababli yog‘in-sochin kunlarda soyabonli vitrinalar reklama rolini 
o‘ynashda davom etadi. 
Zamonaviy soyabonlar konstruksiyalari soddaligi va engilligi bilan ajralib 
turadi. Soyabonlarni jihozlash uchun shifer, asbotsement plita, stekloplastik kabi 
materiallar keng foydalaniladi. 
Vitrina inventari va vitrinalarni bezatish uchun materiallar 
Vitrina inventari tovarlarni vitrinada ko‘rsatish, shuningdek, ularni magazinning 
savdo zalida reklama uchun joylashtirish maqsadlarida xizmat qiladigan moslama va 
qurilmalarni ifodalaydi. 
Zamonaviy vitrina inventari bu – peshtaxta, stellaj, podium, turli balandlikdagi 
kublar, parallelepiped va silindrlar, turli konstruksiyadagi tagliklar, manekenlar va 
ularning qismlari (qo‘l, oyoq, byust, bosh), shuningdek, gorka, postament, taxta, narx 
yorliqlari, tovarlarni joylashtirish uchun lotoklar, dinamik va yorug‘lik qurilmalari va 
boshqalardir. 
Vitrinalarni bezatishda inventarning vazifasi – tovarga makonda ma’lum bir 
holat berish, uni eng ifodali namoyish etishdir. 
Vitrina inventari oddiy va mustahkam bo‘lishi, beso‘naqay bo‘lmasligi, ko‘zga 
tashlanmaydigan va universal bo‘lishi lozim. Vitrinani minimal sondagi inventarlar 
bilan bezatishdan boshlash kerak. 
Vitrinani sistematik ravishda qayta bezatish kerakligi sababli inventar undan har 
bir ekspozitsiyani almashtirishda foydalanish mumkin bo‘lishi uchun universal 
bo‘lishi lozim. O‘rnatish tezligi va foydalanish qulayligi, boshqa joyga ko‘chirish 
mumkinligi – yaxshi inventarning muhim jihatlaridir. SHu bilan birga inventar 
magazin xarakteriga, vitrinalarga, shuningdek, tovarning ko‘rinishiga aniq mos 
kelishi lozim. 
Ko‘zga kam tashlanadigan inventar dekoratorga vitrina ekspozitsiyasini 
xaridorlarning e’tibori bevosita tovarning o‘ziga qaratiladiagn darajada bezatishga 
imkon beradi. 

---

317 
Vitrina inventarini tayyorlash uchun turli materiallar qo‘llanadi, xususan: metall 
novdachalar, quvurlar, metall tasmalar, tunuka, yog‘och, yog‘och va qirindi plitalar, 
pape-mashe, fanera, shpon, qatlamli plastik, silikat va organik oyna, penoplast, 
porolon. 
Barcha vitrina inventarini vazifalari, tuzilishi va tayyorlash xarakteri bo‘yicha 
ajratish mumkin. 
Vazifalar bo‘yicha vitrina inventari quyidagilarga ajratiladi: 
universal – vitrinalarda har xil shakldagi (kvadrat, silindr, uchburchak, kub) 
modellar ko‘rinishida tayyorlanadigan oziq-ovqat va nooziq-ovqat tovarlari turli 
guruhlarini namoyish etish uchun qo‘llanadigan tagliklar, gorka, stolchalar; 
maxsus – belgilangan talablarga javob beradigan va mauyyan tovar turlari yoki 
guruhlarini namoyish etish uchun qo‘llanadigan manekenlar, byustlar, maxsus 
ustunlar, tagliklar. 
Tuzilishi bo‘yicha vitrina inventari quyidagi turlarga bo‘linadi: