19-var Sug’orish turlari: namiqtiruvchi, namiqtiruvchi-sho’r yuvish, maxsus, muntazam, nomuntazam, liman sug’orish, yalpi (yoppasiga) sug’orishlar

26-BILET 3-SAVOL JAVOBIYERGA ISHLOV BERISHNING MAQSADI VA UNDAGI TEHNOLOGIK JARAYONLAR
Yerga ishlov berishdan maqsad.2. Yerga ishlov berishdagi texnologik jarayonlar, yer haydash usullari va sifati.3. Кuzgi shudgorning ahamiyati, chuqurligi va muddatlari.4. Yerni ikki yarusli haydash, har xil chuqurlikda haydash va haydal-ma qatlam qalinligini oshirish usullari5. Bahorgi haydov.6. Bedapoya va ang’izni haydash.7. Lalmikor yerlarda shudgor va uning turlari.8. Yerni ishlash sonini minimallashtirish.Yerni ishlashda quyidagi texnologik jarayonlar amalga oshiriladi: yer qatlamini ag’dariladi, aralashtiriladi va yumshatiladi; begona o’t ildizlari qirqiladi, tuproq zichlanadi, tekislanadi, egat va jo’yak olinadi.
Yer zaruriyatga qarab yuza haydov chuqurligida yumshatiladi. Hay-dalma qatlam tuprog’ini aralashtirish natijasida tuproqdagi organik va mineral o’g’itlar, mikroorganizmlar haydalma qatlamda bir tekis taqsim-lanib, tuproq unumdorligini oshiradi. Tuproqni zichlash ya’ni mola bostirilganda kapillyar g’ovakligi ortadi. Ekilgan urug’larni pastki qat-lamdagi namlik bilan ta’minlash yaxshi bo’ladi. Sug’oriladigan dehqon-chilikda yerni tekislashning ekin ekish va uni parvarish qilish uchun ahamiyati katta, bunda sifatli ekish, sug’orish, parvarish qilish uchun sharoit yaratiladi.

27-BILET BIRINCHI SAVOL JAVOBI-TUPROQDAGI SUVNING SHAKLLARITuproqda suvning ikki xil shakli bor: fizikaviy birikkan suv va kimyoviy birikkan suv. Kimyoviy birikkan suv mineral kolloidlar va minerallar tarkibida birikma yoki molekula shaklida uchraydi. Fizikaviy shakldagi suv quyidagi xillarga bo‘linadi: 1.Bug‘simon suv. 2.Gigroskopik suv. 3.Pardasimon suv. 4.Kapillyar suv. 5.Gravitatsion suv. fizikaviy xossalariga solishtirma og‘irligi, hajmiy og‘irligi, kovakligi, birikuvchanligi kiradi. Ulardan g‘ovaklik va birikuvchanlik ustida qisqacha to‘xtalib o‘tamiz. Har qanday tuproqda ma’lum miqdorda kovaklik bo‘ladi. O‘rta hisobda tuproqdagi g‘ovaklik uning 40–50 % ini tashkil qiladi. Masalan, och tusli bo‘z tuproqning 20–30 sm li qatlamidagi g‘ovaklik 50 % atrofida bo‘ladi. Bu g‘ovakliklarning hajmi va shakli tuproqning mexanikaviy tarkibi va tuzilmasiga bog‘liq. Donador tuzilmali tuproqning kovakligi ko‘p bo‘ladi. Bunday tuproqlarga suv va havo osonlik bilan kirib, o‘simliklar ildizlarining rivojlanishiga qulay sharoit yaratiladi. Tuproqning mexanikaviy tarkibi, tuzilmasi, namiik darajasi va boshqalarga qarab bu xossa har xil tuproqlarda turlicha bo‘ladi. Tuproqning birikuvchanligi chang va loyqa zarralari ko‘p bo‘lgan og‘ir mexanikaviy tarkibli tuproqda yirik zarralari ko‘p bo‘lgan yengil tuproqlarnikiga nisbatan kuchliroq bo‘ladi. Donador tuzilmali va qumoq mexanikaviy tarkibli tuproqda birikuvchanlik xossalari o‘rtacha bo‘lib, talabga mos holatda bo‘ladi.