19-var Sug’orish turlari: namiqtiruvchi, namiqtiruvchi-sho’r yuvish, maxsus, muntazam, nomuntazam, liman sug’orish, yalpi (yoppasiga) sug’orishlar

24-var.2BEGONA ÒTLARNING BIOLOGIK XUSUSIYATLARI -Begona o’tlarning biologik xususiyatlari Begona o’tlar ko’p qirrali biologik xususiyatga ega bo’lgani uchun ham ularga qarshi kurashish birmuncha qiyin. Shuning uchun ularning biologik xususiyatlarini har taraflama o’rganish, ularning tarqalishni oldini olish yoki qirib tashlash tadbirlarini qo’llashni ancha yengillashtiradi. Begona o’tlarning biologik xususiyatlaridan biri ularning serurug’liligidir. Masalan, bir tup yovvoyi gultojixo’roz-500000, olabuta-150000, tuyaqorin-200000, ituzum-45000 ta ayrimlari esa milliondan ortiq urug’ hosil qiladi, madaniy o’simliklarning ko’pchilligini urug’lari soni esa 200-300 tadan oshmaydi (7-jadval). Begona o’tlarning urug’i unuvchanlik qobiliyatini uzoq vaqtgacha saqlaydi. Tajriba ma’lumotlariga qaraganda, semizo’t urug’i 40 yildan, tugmachagulniki 57 yildan keyin o’nuvchanlik qobiliyatini 6-18,2 % saqlagan, itqo’noq urug’i-29 0S sovuqda, yantoqniki +85-95 0S issiq suvda o’nuvchanligini PDF created with pdfFactory Pro trial version28
yo’qotmagan. Buni ularning urug’i suv, havo o’tkazmaydigan maxsus qobiqqa o’ralganligi
bilan izohlash mumkin.

25-BILET 1-TUPROQ MADANIYLIGI VA UNI YAXSHILASH USULLARI . Tuproq unumdorligi deganda uning o’simliklarni suv va oziq moddalar bilan ta’minlash xususiyati tushu-niladi.Tuproq unumdorligi yerga oqilona ta’sir etganda yaxshilanib bora-di, noto’g’ri ishlov berilganda esa aksincha pasayib boradi.Tabiiy unumdorlik tabiiy omillar ta’sirida paydo bo’ladi. Hali inson qo’li tegmagan bo’z yerlar tabiiy unumdorlikka ega. Bunday unumdor-lik tabiiy sharoit va tuproq paydo bo’lishi jarayonidagi omillarga hamda tuproqning organik va mineral tarkibiga, kimyoviy, biologik xossalariga bog’liq holda yuqori yoki past bo’lishi mumkin.Mayda chang zar-rachalarini bir - biri bilan yopishib, har xil kattallikdagi agregatlar (kesaklar) hosil qilishi tuproq strukturasi deyiladi. Struktura hosil bo’lishida organik modda yelimlovchi vazifasini o’taydi. Chirindi qancha ko’p bo’lsa tuproq strukturasi shuncha yaxshi bo’ladi. Кesak-chalar yirik maydaligiga qarab quyidagilarga bo’linadi: megastrukturali (diametri 10 mm dan ortiq), makrostrukturali (diametri 10-0,25 mm) va mikrosturturali (diametri 0,25 mm dan kichik). Mikrostruktura o’z navbatida dag’al mikrostruktura (0,25-0,01) va nozik mikrosturuktu-raga (0,01 mm dan kichik) bo’linadi. Diametri 1-3 mm li kesakchalar eng yaxshi kesakchalar hisoblanadi