1боб. Мухандислик графикасини ўқитиш методикасининг умумий масалалари Режа

60-shakl. O ‘Icham qo ‘yish variantlariga misollar

61-shakl. Chizmalardagi shartlilik va soddalashtirishlar

63-shakl. Агар тасвир симметрик бўлса, стандарт тасвирнинг ярмини ёки сал кўпроғини тасвирлашга рухсат беради.
64-шакл. Рухсат бериладиган шартлиликлар: деталнинг тўлиқ тасвири ўрнига зарур элемент контурини тасвирлаш.

2.Tishli g‘ildirak stupitsasi, shkivdagi teshik hamda shponka o‘yiqlarini detaining to‘liq tasviri o‘rniga faqatgina teshik yoki o‘yiq konturlarini tasvirlashga ruxsat beriladi (64-shakl).
3.Maxovik, shkiv, tishli g‘ildiraklaming kegay(spitsa)lari, mustahkamlik qovurg'alaridagi yupqa devor kabilar kesuvchi tekislik o'q yoki elementning uzun tomoni bo‘ylab yo'nalgan hollarda shtrixlanmasdan tasvirlanadi (65-shakl).

а) b)

65. 
    shakl. Kesuvchi tekislikda joylashganyupqa devorlarni chizmada
    

tasvirlash

b)
66-shakl. Sirtlarning ke- sishish chiziqlarini qir qim (a) va ko ‘rinishlarda (b) soddalashtirib tas­virlash
67-shakl. Detaldagi bir xil teshiklar simmetrik
joylashgan hollarda chiz­mada tasvirlanishi

4. Dumaloq tlanesda joylashgan teshiklar kesuvchi tekislikka tushmagan hollarda ham qirqimda ko'rsatiladi (65-shakl, b).
5.Sirtlarning kesishish (o'tish) chiziqlarini aniq qurish talab qilinmaydigan hollardako'rinish va qirqimlarda ularning proyeksiyalarini soddalashtirib tasvirlashga ruxsat beriladi (66-shakl). Bir sirtdan ikkinchisiga ravon o'tish konturgacha biroz yetmay qoladigan ingichka tutash chiziq bilan tasvirlanadi yoki bu chiziq butunlay ko'rsatilmaydi.
Chizmada bir nechta bir xil teshiklar simmetrik joylashgan hollarda chizma bajarishni tezlashtirish uchun ularning biitasi tasvirlanib, boshqalarining faqat markazlari ko‘rsatiladi(67-shakl).
SAVOLLAR:
1.O'quvchilarni o'lcham qo'yishga o'rgatish qanday tashkil qilinadi?
2.O'lcham qo'yishning detail tayyorlashga ta’sirlarini tushuntirib bering.
3.O'lcham qo'yishga o'rgatish metodikasini aytib bering.
4.Detal o'lchamlari qanday tartibda qo'yiladi?
5.Chizmada o'lchamlar qanday guruhlanadi?
6.Chizmalarda shartlilik va soddalashtirishlardan nima maqsadda foydalaniladi?
7.Eng ko'p qo'llaniladigan shartlilik va soddalashtirishlami aytib bering