2. Davriy to‘lovlarni hisoblash. Amortizasiyani hisoblash uchun Excel funksiyalari Kredit va qarzlar bo’yicha operasiyalarni hisoblash uchun Excel funksiyalari

EFFEKT funksiyasi. Agar nominal yillik foizli stavka va yillik hisoblash davrlari soni berilgan bo’lsa, harakatdagi (samarali) yillik foizli stavkalarni hisoblash uchun mo’ljallanagn.
Sintaksisi: EFFEKT(nominalnaya_stavka,kol_per).
Masala. 1000 ming rubl miqdoridagi qarz uch yilga nominal 12% foiz stavka bilan olingan. Barcha qarz va unga hisoblangan foiz qarz muddatining oxirida to’liq to’lanishi kerak. a) yarim yillik; b) har kvartalli; v) har oylik; g) har kunlik foizlarni hisoblashda qancha summa to’lanadi?
Yechim. Masalani bir nechta usullar bilan yechish mumkin. Excel da 12.-jadval va (12.45) formula ma’lumotlariga mos keluvchi hisoblashlarni bajarishga ruxsat beradigan BZ funksiya bor:
a) BZ(12%/2;2*3;;-1000) = 1418,52 ming rubl;
b) BZ(12%/4;4*3;;-1000) = 1425,76 ming rubl;
v) BZ(12%/12;12*3;;-1000) = 1430,77 ming rubl;
g) BZ(12%/365;365*3;;-1000) = 1433,24 ming rubl.
Yana samarali foizli stavkani ishlatib, qarzning bo’lajak qiymatini hisoblash mumkin. A1:A4 yacheykalardagi samarali stavkani hisoblaymiz.
a) A1 = EFFEKT(12%,2) = 0,1236 ming rubl;
b) A2 = EFFEKT(12%,4) = 0,1255 ming rubl;
v) A1 = EFFEKT(12%,12) = 0,1268 ming rubl;
g) A1 = EFFEKT(12%,365) = 0,1275 ming rubl.
Qarzning bo’lajak qiymatini hisoblash uchun V1 yacheykaga V1 = BZ(A1;3;;-1000) formulani kiritamiz va uni V2:V4 yacheykaga nusxa olib qo’yamiz. To’rtta variantning hisoblash natijalari V1:V4 yacheykalarda 1418,52; 1425,76; 1430,77; 1433,34 ming rubllarga mos holda joylashadi.
NOMINAL funksiyasi. Bu funksiya samarali stavka va yillik hisoblash davrlari soni ma’lum bo’lganda nominal yillik foizli stavkani hisoblash uchun mo’ljallangan.
Sintaksisi: NOMINAL(effekt_stavka,kol_per).
NOMINAL funksiyaning qiymati – bu (12.22) formulaning argumenti.
Masala. Samarali stavka 28% ni tashkil etadi; foizlar har y hisoblanadi. Nominal stavka hisoblansin.
Yechim. Nominal yillik foizli stavkani quyidagi formula bo’yicha aniqlaymiz:
NOMINAL(28%,12) = 0,2494 yoki 24,94%.