2-Мавзу. Асосий макроиқтисодий кўрсаткичлар ва уларни ҳисоблаш

Ўзбекистон Республикасида ЯИМнинг фойдаланиш таркиби (%)
Давр 
Якуний истеъмол 
харажатлари жами, % 
Ялпи жамғариш 
Соф 
экспорт 
Хусусий 
Давлат 
Асосий 
капиталга ялпи
ички инвестиция 
Заҳираларнинг 
ўзгариши ва 
бошқалар 
2000 
61,9 
18,7 
24,0 
-4,4 
-0,2 
2001 
61,5 
18,5 
27,9 
-6,8 
-1,1 
2002 
60,2 
18,0 
22,1 
-0,9 
0,6 
2003 
55,6 
17,4 
21,5 
-0,7 
6,2 
2004 
51,9 
16,2 
23,5 
1,0 
7.4 
2005 
48.4 
15.9 
22.0 
6.0 
7.7 
2006 
48.2 
15.3 
21.6 
8.0 
6.9 
2007 
47.1 
16.7 
22.6 
-1.3 
14.9 

---

2008 
48,3 
17,9 
26,7 
-5,7 
12,8 
2009 
2010 
2011 
2012 
Манба: «Ўзбекистон иқтисодиёти» 2008 йил учун ахборот-таҳлилий бюллетени. Т., 2009 й.
август. 6-бет. 
тенг ижобий қолдиққа эришилиши туфайли соф экспортнинг ЯИМдаги улуши 
кўтарилиб 2005 йилда 7,7 фоизни, 2007 йилда эса 14.9 фоизни ташкил этди. Жаҳон 
молиявий- иқтисодий инқирози шароитида ташқи талабнинг пасайиши соф экспортнинг 
мамлакатимиз ЯИМдаги улуши 2008 йилда 12,8 %га тушиб қолишига олиб келди.
5. ЯИМни даромадлар(тақсимот усули) бўйича ҳисоблаш 
ЯИМни даромадлар бўйича аниқлашда якуний маҳсулотни ишлаб чиқариш 
жараёнида резидент-ишлаб чиқариш бирликлари томонидан, қўшилган қийматлар 
ҳисобидан, тўланган дастлабки даромадлар қўшиб чиқилади. 
ЯММни даромадлари йиғиндиси кўринишида ҳисоблашда асосан қуйидаги 
кўрсаткичлардан фойдаланилади: 
-соф билвостиа солиқлар (Тn) – билвосита солиқлар(қўшилган қиймат солиғи, 
акцизлар, божхона божлари) ва субсидиялар ҳажмлари ўртасидаги фарқ; 
- ёлланма ишчиларнинг иш ҳақлари (W) - хусусий ва давлат компанияларининг 
ёлланма ишчиларга ҳисоблаган барча турдаги меҳнат ҳақи тўловларининг номинал 
миқдори плюс иш берувчилар томонидан иш ҳақи фондига нисбатан ҳисобланиб 
тўланадиган ижтимоий суғурта ажратмалари. Ўзбекистон Республикасида бу ажратма
нормаси 2005 йилда иш ҳақи фондига нисбатан 31% бўлган бўлса. 2006 йилдан бошлаб 
25 % қилиб белгиланди
- Корпорацияларнингялпи фойдаси + нокорпоратив корхоналар даромади (Р). 
Нокорпоратив корхоналар- кичик ҳажмдаги, уй хўжаликларига тегишли корхоналар 
бўлиб уларда корхона фойдаси ва корхона эгасининг иш ҳақи элементлари ўзаро қўшилиб 
кетган бўлади. Бу ҳолат аралаш даромад атамасини қўллашга сабаб бўлади.