2-мавзу: шахсга йуналтирилган таълим турлари ва инновацион таълим шакл, метод ва воситалар


Download 0.7 Mb.
bet37/38
Sana17.01.2023
Hajmi0.7 Mb.
#1097426
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   38
Bog'liq
2.-SHAHSGA-JUNALTIRILGAN-TALIM-TURLARI-VA (1)

Бахоловчи портфолио (у талабанинг билим, куникма ва малакаларини назорат килиш максадида шакллантирилади; бу турдаги портфолиодан назорат ишлари, тестлар, чизмалар, кроссвордлар ва бошкалар урин олади).

  • Такризлар портфолиоси (бунда талаба томонидан эришган ютукларни ба\олашга доир хулоса, такриз, резюме, эссе, тавсиянома ва тавсифномалар жамланади)

  • On-line портфолио (бу каби портфолио турли шаклларда намоён булади; масалан: 1) талабалар томонидан олий таълим муассасаси ёки

    факультет сайтига материалларни кушиш; 2) шахсий веб-сайтларни яратиш; 3) семестр якунлари буйича \исобот тайёрлаш).
    Портфолиолар яратилишига кура \ам турлича булади. Яъни улар электрон, босма ва коFOз вариантларда яратилади. Кайси вариантда портфолиони яратишни субъектнинг узи танлайди.
    Портфолиода талабанинг жорий, оралик ва мустакил ишлари буйича бажарган топшириклари, уларга куйилган узлаштириш баллари \ам жамланиб борилади. Портфолио юргизиш талабанинг семестр (курс) ва укув муддати давомидаги узлаштириши, мустакил иш топширикларини мунтазам равишда бажариб борганлиги тугрисидаги далилий \ужжат \исобланади. Портфолио педагогик жараёнда педагогга талабанинг эришаётган ютуклари юзасидан мониторингни олиб бориш имкониятини яратади ва узлаштириш балларининг \акконий, ишончли булишини таъминлайди. Талабага эса билим даражасининг кай даражадалигини, унинг динамик усишини кузатиб бориш, касбий жи\атдан шахсан ривожланиш даражасини мустакил ба\олаш учун зарур шароитни яратади.
    Куйидаги \олатларда талабалар томонидан портфолиоларнинг шакллантирилиши максадга мувофикдир:

    1. Истикболли иш урнига эга булишда (ра\барият ва \амкасблар ёш мутахассис билан якиндан танишиш имкониятига эга буладилар).

    2. Илмий-тадкикот ишларини олиб боришда (тадкикот натижаларини патентлаштириш имкониятини таъминлайди).

    3. Фан олипиадаларда иштирок этишда (олипиаданинг турли боскичларида талабанинг имкониятларини бахолаш ва чамалашга мувффак булинади).

    4. Номдор хамда Президент стипендиясига талабгор булишда (танлов хайъати талабанинг имкониятларидан тула хабар булади).

    5. Шахсий максадларни амалга оширишда (кушимча фаолият

    тури билан шуFулланишда хамкорларга талаба шахсини якиндан таништириш имкониятини яратади)
    Талабаларнинг портфолиолари куйидаги тузилишга эга булади:

    1. титул;

    2. мундарижа;

    3. портфолионинг максади;

    4. портфолионинг булимлари

    Турига кура портфолиолар бир неча булимларни уз ичига олиши мумкин. Масалан, “Ишлар портфолиоси” куйидаги туртта
    булимдан таркиб топади:

    1. “Менинг киёфам” (талабанинг шахсига оид маълумотлар талабанинг расми, эссе, анкета, тавсифномалар асосида берилади; унда куйидаги лавхалар мавжуд: “Менинг анкетам”; “Танишинг - бу

    мен!”; “Менинг уйларим”; - “Мен ва менинг кизикишларим”.).

    1. Портфолио-коллектор (талаба томонидан мутахассислик фанлари буйича туплаган материаллар (адабиётлар руйхати, чизма, жадвал ва расмлар, маколаларнинг ксеронусхалари, курсдошларининг

    ижодий ишлари) урин олади; булим куйидаги лавхалардан иборат булиши мумкин: “Иш столи”; “Бу кизик”; “Курсдошларим ижодидан”;
    портфолио- коллектор унча катта булмаган узига хос архив саналади).

    1. Иш материаллари (талабанинг узи томонидан яратилган,

    тизимлаштирилган барча материаллар киритилади; булимнинг лавхалари куйидагича булиши мумкин: “Ёзма ишлар”, “Ижодий ишлар”, “Тадкикот тажрибалари”, “Амалиёт ишланмалари”).

    1. Шахсий югуклар (талабанинг ярим, бир укув йили ёки яхлит

    таълим даврида эришган ютуклари, кулга киритган натижалари акс этади; унда куйидаги лавхалар булиши мумкин: “Менинг бунёдкор гоям”; “Менинг таълим борасидаги ташаббусларим”).
    Талабаларнинг укув портфолиосини яратишга каратилган амалий харакат бир неча боскичда ташкил этилади. Яъни (39-расм):

    39-расм. Талабалар укув портфолиосини яратиш боскичлари

    Шундай хилиб, бугунги тезкор давр талабаларни хам хисха муддатда ва асосли маълумотлар билан хуроллантириш, улар томонидан турли фан асосларини пухта узлаштирилиши учун зарур шарт-шароитларни яратишни тахозо этмохда. Замонавий шароитда таълим жараёнининг барча имкониятларига кура шахсни ривожлантириш, ижтимоийлаштириш ва унда мустахил, танхидий, ижодий фикрлаш хобилиятларини тарбиялашга йуналтирилиши талаб хилинмохда. Узида ана шу имкониятларни намоён эта олган таълим шахсга йуналтирилган таълим деб номланади. Бу турдаги таълим талабаларда
    мустахиллик, ташаббускорлик, жавобгарлик каби сифатлар, шунингдек, мустахил, ижодий ва танхидий фикрлаш хобилиятларини тарбиялашга хизмат хилади.
    Шахсга йуналтирилган таълимнинг инновацион, хамкорлик,
    модул,интерфаол, индивидуал, дастурий, лойиха, масофавий,
    компьютер,муаммоли, ривожлантирувчи, табахалаштирилган ва мустахил таълим,шунингдек, уйин технологиялари каби турлари фархланади.
    Талабаларнингухув-билиш фаолликларини кучайтириш, ухитиш сифатини ошириш васамарадорлигини яхшилаш махсадида инновацион характерга эга таълим шаклларидан фойдаланиш махсадга мувофихдир. Амалий
    уйинлар,муаммоли ухитиш, интерфаол таълим, модулли-кредит тизими, масофали ухитиш, blended learning (аралаш ухитиш) ва махорат дарслари таълимнинг инновацион шакллари сифатида эътироф этилмохда.
    Замонавий шароитда таълим тизимида инновацион характерга эга методлар хам хулланилмохда. Улар орасида энг кенг оммалашган
    методлар ягона ном билан номланувчи интерфаол методлар саналади.Уозирги кунда уларнинг 100 дан ортих тури мавжуд булиб, ухув материалининг характери, талабаларнинг ёш ва психологикхусусиятларидан келиб
    чиххан холда таълим жараёнида уларнинг хар биридан самарали фойдаланиш мумкин. Сунгги вахтларда “Кейс-стади” методи ва “ассесмент” синови хорижий мамлакатлар таълими амалиётида таълим олувчилар фаолиятини назорат килишда муваффакиятли кулланиб келинмокда.
    Инновацион характерга эга воситаларнинг технологик-дидактик имконияти талабаларнинг укув-билиш фаоллигини ошириш билан бирга, укитиш сифатини яхшилаб, самарадорлигини оширишга ёрдам беради. Шу сабабли ОТМда ташкил этилаётган укитиш жараёнида компюьтер, сканер, видеокуз, видеокамера, проектор, электрон доска, модем, телефон, интернет, мультимедиа, микрофон, карнай (колонка), вебкамера, CD-ROM каби техник воситалар, маълумотлар омбори (базаси) ва вебинар технологиялар каби инновацион характерга эга воситалар самарали кулланилмокда.
    Таълим жараёнида талабалар томонидан хам турли укув лойихаларнинг тайёрланишига эътибор каратилмокда. Лойиха таълими технологияларидан укув амалиётида фойдаланишда “укув лойихавий фаолият” тушунчаси хам кулланилади. Укув лойихавий фаолият укув максадига эришиш ёки муаммо, муаммоли вазиятни хал килиш йулида талабалар томонидан изчил амалга ошириладиган харакатлари мажмуасидир.
    Замонавий шароитда нафакат таълим жараёнини ташкил этишда, шу билан бирга талабаларнинг укув фаолиятларини назорат килишда укув портфолиоси хам инновацион характерга эга.
    Назорат саволлари:

    1. Шахсга йуналтирилган таълим нима?

    2. Шахсга йуналтирилган таълимнинг кандай турлари мавжуд?

    3. Шахсга йуналтирилган таълим турлари кандай дидактик имкониятга эга?

    4. Амалий уйинларнинг замонавий таълим учун ахамияти кандай?

    5. Амалий уйинларнинг кандай турлари мавжуд?

    6. Муаммоли укитиш кандай шартлар асосида самарали ташкил этилаи?

    7. Интерфаол таълим кандай вазифаларни амалга оширади?

    8. Модулли-кредит тизимининг мохияти нимадан иборат?

    9. Масофали укитиш канай тамойилларга асосланади?

    10. Blended learning (аралаш укитиш) кандай ташкилий-дидактик имкониятга эга?

    11. Махорат дарслари нима ва улар кандан ташкил этилаи?

    12. Шахсан Сиз фаолиятингизда кандай интерфаол методларни куллайсиз?

    13. “Кейс-стади” методининг таълимий а\амияти нимада куринаи?

    14. “Ассесмент” синовининг таълим амалиётида тобора оммалашиб бораётганлигининг сабабли нимада?

    15. Бугунги кунда ОТМа кандай инновацион характерга эга воситалар кулланилмокда?

    16. Укув лойи\аси нима ва унинг кандай турлари мавжуд?

    17. Талабаларнинг укув фаолиятларини назорат килишда укув портфолиоси канай а\амият касб этади?


    Download 0.7 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   38




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling