2 Тузувчилар


Download 0.78 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/66
Sana06.04.2023
Hajmi0.78 Mb.
#1334427
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   66
Bog'liq
osimliklar fiziologiyasi

МУАММОЛИ САВОЛ: 
1. Ъозирги замон ўсимликлар физиологияси ыандай назарий ва 
амалий аъамиятга 
2. Щсимлик организмининг тузилиши ыандай? 



Ўсимликларга бўлаётган ахоли эхтиёжи қондириш учун оқсил манбалари кўпайтириш 
масалалари сув энергиясида келажакда табиий бирикмалардан органик кислотлар синтез 
қилиш асосида лаборатория тажрибасида исботланган. 
1800 йилда С.Сенебpе 5 томлик ўсимликлар физиологияси деган асарини босиб 
чиқарди. У ўз асарида ўсимликлар физиологияси сўзини биринчи бўлиб ишлатди, бу фан 
бўйича барча ютуқларини йиғиб, умумлаштирди, шу билан биргаликда, ўсимликлар 
физиологиясининг асосий вазифаларини кўрсатиб берди ва унинг усулларини яратди. 
XIX асрга келиб ўсимликлар физиологиясининг асосий бўлимлари тўлиқ шаклланди. 
Ўсимликлар физиологиясида минерал ўғитлардан фойдаланиш тупроқшуносликнинг 
ривожланишига олибю келади. 
ХХ асрнинг биринчи ярми ўсимликлар физиологиясининг кўп қиррали ривожланиш 
билан якунланди. 
И.И.Палладин, Г.Виланд, О.Варбарг, Г.Кребо, А.Корнберг томонидан нафас олишнинг 
механизмлари аниқланди. Шу билан бир қаторда ўсимликларнинг ферментлар системаси, 
эскперементал морфологияси, экологияси, ўсимликлар физиологияси каби бўлимлар 
ривожлантирилди. Шу вақтга келиб ўсимликлар физиологияси мустақил фан сифатида 
микробиологя ва агрокимёдан ажралиб чиқди. Ўсимликлар физиологиясининг вазифалари 
фойдаланадиган сохалари ўсимликларни ўрганиш усулларини кўрсатиб берди. 
XIX асрларга келиб ўсимликлар физиологиясисининг асосий бўлим лари аниқланди. 
Булар фотосинтез, ўсимликлар нафас олиши, сув режими: минерла моддалар билан 
ўғитланиши ўсимликнинг ташқи мухитга чидамлилигини аниқладилар. Бу бўлимларни 
ишлаб чиқаришда алохида олимлар хизмат қилади. Ч.Давриннинг ишларида ўсимликлар 
физиологиясининг эволюциясини ишлаб чиқди ёки ўсимлик ва хайвон органларининг хаётий 
фаолиятининг асослари бир хил эканлиги аниқланади. 
ХХ асрнинг биринчи ярмида ўсимликлар физиологиясининг кўп қиррали ривожланиши 
билан белгиланади. 
Булардан энг асосийлари нафас олишнинг биохимиявий мехназимларини аниқладилар 
(Палладин, Виланд, Варбург, Кейлин, Кербе, Корнберг). 
Фотосинтезда Колвин, Вилмутерер, Хилд, Арион ишлари. 
Шу билан бирга ўсимликлар физиологияси экологик-физиологик ривожлана бошлади. 
Фото гармонларини очилиши ўсимликлар физиологияси бўлди. 
ХХ асрнинг иккинчи ярмида ўсимликлар физиологиясини биология, молекуляр 
биология, физика, генетика фанлари билан боғлиқ холда ривожланиши билан боради. 
Ривожланишнинг биохимик механизмларини аниқлаш фотогармонлар тахсирини 
биохимиявий 
тахсирларини 
аниқлаш, 
мембраналар 
вазифасининг, 
ўсимликлар 



электрофизиологиясини ривожлантириш ўсимликлар физиологияси ва биохимияси 
ривожланиши учун биотехнологияни катта имкониятлар яратмоқда. 
Ўсимликлар химиявий ўстирувчилари, гербарий ва фунгидридлардан фойдланиш йўлга 
қўйилган. 
Ўсимликлар физиологиясининг катта ютуқларидан бири ўтларнинг ўсиш ва 
ривожланишининг бошқарувчиси ўсимлик гормонлари фитогормон очилди. 
Д.И.Нелшбов, Н.Г.Холадний, Ф.Бент, Ф.Кечлp ХХ асрнинг иккинчи ярмида 
ўсимликлар физиологиясининг биохимия, молекуляр биология, биофизика генетика фанлари 
билан чамбарчас боғлиқлиги аниқланди. 
Тезкорлик 
билан 
ирсият 
қонуниятларини 
ўрганиш, 
мембранларнинг 
фитогормонларнинг тахсирида катта ахамият борлиги аниқланади. Шу билан биргаликда 
тўқима ва хужайраларнинг алохида ажратиб олиш усуллари ишлаб чиқарилади. Бу эса 
селекция микробиология практикасида катта ахамиятга эгадир. 
Биотехнологиянинг ривожланиши ўсимликлар физиологиясига катта йўл очиб берди. 
Ривожланаётган қишлоқ хўжалагида минерал моддалардан фойдаланиш сув алмашинувини 
ўрганишгербицидлар ва фунгицитлар ўрганиш кенг кўламда ривожаланиб бормоқда. 
Демак хозирги замон ўсимликлар физиологияси олдида кўплаб қизиқарли, назарий ва 
амалий ахамиятга эга бўлган вазифалар турибди. Булар қуйидагилар: 
1. Ўсимликлари хаётий фаолиятининг қонуниятларини ўрганиш, (озиқланиши 
механзимлари ўсимликларнинг ривожланиши ва ўсишнинг кўпайтириш механизмлари 
ўрганиш) 
2. Қишлоқ хўжалиги ўсимликлардан максимал юқори хосил қилишнинг назарий ва 
амалий асосларини яратиш. 
3. Сунхий асосий фотосинез жараёнини тезлаштириш усулларини яратиш зарур. 
Замон талаби мустақил Республикани ўз озуқа манбалари билан тахминлаш 
вазифаларини қўяди. Биологик махсулотлардан оқсил, органик кислотлар, дори дармонлар 
асосий вазифадир. 
Келажакда асосан сув энергиясидан фойдаланиш асосий вазифа хисобланади. Водород 
ва кислородни парчалаб, водородни ёқилғи сифатда ишлатиш, энг арзон энергия олиш усули 
хисобланади. Бу процессни амала оширувчи ускуналарни яратиш арзон энергияч манбани 
хосил қилиш хам мухим вазифалардан хисобланади. 

Download 0.78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling