Markaziy Osiyo xalqlarining chet el bosqichlariga qarshi olib borgan kurashi vatanparvar cho‘non Shiroqnig o‘lmas qahramonligi haqidagi qissada yorqin ko‘rsatib berilgan. Bu qadimgi afsonani birinchi marta miloddan avvalgi II asrda yashagan grek tarixchisi Polien o‘zining “harbiy xiylalar” degan asarida keltirgan. “To‘maris” afsonasi kabi “Shiroq” afsonasining ham asl nusxasi saqlanmagan. U Polien asarlarida bunday hikoya qilinadi: - Markaziy Osiyo xalqlarining chet el bosqichlariga qarshi olib borgan kurashi vatanparvar cho‘non Shiroqnig o‘lmas qahramonligi haqidagi qissada yorqin ko‘rsatib berilgan. Bu qadimgi afsonani birinchi marta miloddan avvalgi II asrda yashagan grek tarixchisi Polien o‘zining “harbiy xiylalar” degan asarida keltirgan. “To‘maris” afsonasi kabi “Shiroq” afsonasining ham asl nusxasi saqlanmagan. U Polien asarlarida bunday hikoya qilinadi:
- Sak qabilasining tinchligi va mustahkamligi xavf ostida qoladi. Yozuv niyati Doro yaqinlashib kelmoqda. Sak hukumronlari Omarg, Saksfar, Samiris dushmanga qarshi kurash rejasini to‘zayotgan paytda cho‘non Shiroq paydo bo‘ladi. U dushmanni еngish rejasini uylagan. Bu reja sak qabilalarini Doroning qulligi xavfidan qutqaradi, dushmanli haloqatga olib boradi. Shiroq Doro ko‘shinini “ko‘chib ketgan” saqlarning yo‘lini 7 kun deganda “kesib olib chiquvchi yo‘lga” boshlaydi. Shiroq dushmanni bepoyon cho‘lu biyobanga olib boradi. Dushmanning ochilik va suvsizlikdan halok bo‘lishi muqarrar. Yettinchi kuni ham saqlardan darak topolmagan Doroning qo‘shini boshlig‘i Ranosbat Shiroqning kallasini chopib tashlaydi. Shiroq: “Men еngdim, yolg‘iz o‘zim butun boshli bir qo‘shinni еngdim, jonajon qabilam saqlar va onato‘prog‘im boshiga tushgan yoki kelgan baloni daf qilib, bosqinchi Doro lashkarlarini haloqatga olib keldim, turt tomoniing har qaysisi еtti ko‘nlik yo‘l, istagan tarafingizga ketavering. Baribir borgangiz ochlik va tashnik еmirib nobud qiladi. Mening qonim esa shu еrga to‘qiladi”-deb o‘limni shodlik qaxqaxasi bilan kutib oladi va mardlik ko‘rsatdi.
- Shunday qilib, Doro I miloddan oldingi 513 yilda saqlarni tormor qilishga erishi olmadi, ularning mustaqillikka bo‘lgan irodasini bo‘qa olmadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
