MILODDAN OLDINGI IX-VI ASRLARDA MARKAZIY OSIYОDA JISMONIY MADANIYАT. MILODDAN OLDINGI IX-VI ASRLARDA MARKAZIY OSIYОDA JISMONIY MADANIYАT. - Hududiy jihatdan Markaziy Osiyo hozirgi Turkmaniston, O‘zbekiston, Tojikiston, Qirg‘iziston Respublikalari hamda Qozog‘istonnig janubiy viloyatarini qamrab oladi. Ug‘arbdan sharqqa-Kisbiy dengizidan to Tyan-Shandagi Xontangri mo‘zligigacha 2400 km, shimoliy janubiy-Qozog‘iston cho‘llaridan Qushkagacha 1280 km cho‘zilib ketgan.
- Markaziy Osiyo-oltoy chegarasiga bo‘lgan hududda yashagan xalqlar umumiy nom bilan skiflar deb atalganlar. Skiflar boshqa-boshqa nom bilan xalqlar sifatida atalib, turli tillarda so‘zlashganlar.
- Yunon tarixchisi Gerodot bergan ma’lumotlarga ko‘ra, Kaspiy dengizidan sharqdagi tenglikda, ya’ni Qoraqumda, Amudaryo va Sirdaryoning quyi oqimida massagetlar yashagan. Strabonning yozishicha xorazmliklar ham massagetlar toifasiga kirgan. Massagetlardan sharq tomonda soklar yashaganlar. Dehqonchilik bilan shug‘ullangan o‘troq aholi o‘zi yashab turgan joyning nomi bilan xorazmsitlar, sug‘dlar, baqtrilliklar va marg‘iyonaliklar deb atalgan.
- Massagetlar miloddan avvalgi VI-V asrlarda qabilalarining yirik ittifoqi bo‘lgan. Bu qabila ittifoqiga bir necha sak qabilalari kirgan.
- Grek tarixchisi Efor (miloddan oldingi 405-330 yillar), saqlarni odalat ko‘chmanchilardan chiqqan, o‘lja, boylikka berilmaydilar, bir-biriga odilona munosabatda bo‘ladilar, erkaklar va ayollar o‘rtasida to‘la tenglik bo‘lgan, ayollar janglarda erkaklar qatori qatnashganlar, ayollar kamondan yaxshi otganlar, ular buni otda turib qayrilgan holda ham uddalay olgan, deb yozgan.
Yunon sayyohi Dionisiy Periegit saklar to‘g‘risida: “Sug‘diyona ortida Yaksart (Sirdaryo) oqimi bo‘ylab o‘quzar, o‘qi behuda ketmaydigan, dunyodagi eng mohir uqchi saqlar yashaydi”, - deb yozgan edi. - Yunon sayyohi Dionisiy Periegit saklar to‘g‘risida: “Sug‘diyona ortida Yaksart (Sirdaryo) oqimi bo‘ylab o‘quzar, o‘qi behuda ketmaydigan, dunyodagi eng mohir uqchi saqlar yashaydi”, - deb yozgan edi.
- Tarixchi Gerodotning yozishicha, eramizdan avvalgi ming yilliklarda hozirgi O‘zbekiston еrlarida yashagan xalqlar mis va temir qazib olishini bilganlar. Mis va temirdan harbiy va mehnat qurollari yasash san’atini o‘rganib olganlar. Ular shuningdek, qo‘lolchilik, to‘qimachilik, quruachilik va zargarlik hunarlarini egallaganlar. Markaziy Osiyo hududlarida bunday taxminan 2500-3000 yillar ilgari quldorlik to‘zumi vujudga kelgan deb hisoblash mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
