Arxiologik topilmalar Surxandaryo hududida istiqomat qilgan ibtidoiy jamoa tuzumi, kishilarning ov bilan faol shug‘ullanganliklaridan, xavfsala bilan mehnat qurollari yasab, ularni kundalik ish jarayonida qo‘llaganliklari va o‘z tajriba mahoratlarini keyingi avlodlarga meros qilib qoldirganliklarni aniq ravshan isbotlaydi. Ov ularning jismoniy kuch-quvvatini imkoniyatlarini yanada mustahkamlagan, sezgirligi, xushyorligini oshirgan bilimlarini kuchaytirgan, ov-qurollarini yasash va amalda qo‘llash esa insondan muayyan darajada jismoniy kuchni, aqliy o‘tkirlik va amlaiy kunikmalarni talab etar edi. dastlabki texnika asta sekin taokmillashib bordi, otish qurollarining amalda qo‘llanishi tufayli tezlik harakati ham osha boradi. Paleolit davrining oxirlarida otish qurollari nayza keyinroq esa kamon yoyidan otish kashf etildiki, bu insonning ilk mexanizmlarning yaratish yo‘lidagi dadil qadamlari edi. - Arxiologik topilmalar Surxandaryo hududida istiqomat qilgan ibtidoiy jamoa tuzumi, kishilarning ov bilan faol shug‘ullanganliklaridan, xavfsala bilan mehnat qurollari yasab, ularni kundalik ish jarayonida qo‘llaganliklari va o‘z tajriba mahoratlarini keyingi avlodlarga meros qilib qoldirganliklarni aniq ravshan isbotlaydi. Ov ularning jismoniy kuch-quvvatini imkoniyatlarini yanada mustahkamlagan, sezgirligi, xushyorligini oshirgan bilimlarini kuchaytirgan, ov-qurollarini yasash va amalda qo‘llash esa insondan muayyan darajada jismoniy kuchni, aqliy o‘tkirlik va amlaiy kunikmalarni talab etar edi. dastlabki texnika asta sekin taokmillashib bordi, otish qurollarining amalda qo‘llanishi tufayli tezlik harakati ham osha boradi. Paleolit davrining oxirlarida otish qurollari nayza keyinroq esa kamon yoyidan otish kashf etildiki, bu insonning ilk mexanizmlarning yaratish yo‘lidagi dadil qadamlari edi.
- Sherobod tumani hududidagi g‘orlarda topilgan rangli tasvirlar jamiyat tarixini davrlashtirishga mezolit va neolit davriga oiddir. G‘oyalarga Kuhitang tog‘laridagi Zarautsoy g‘orlarining har ikkala tarafida ham borligi ma’lum bo‘ldi. U qadar chuqur bo‘lmagan Zarautkamar degan g‘ordagi tasvirlar ancha yaxshi saqlangan. Qoyalardagi tasvirlar mineral buyoqlar yordamida chizilgan. G‘orning har ikkala tarafidagi tasvirlar mavzu va uslubiy jihatdan bir-biriga bog‘liqdir. Masalan, qoyaga tushirilgan asarlardan birida yovvoyi ho‘qizlarni ovlash payti tavsirlangan. Unda chopib borayotgan ho‘qiz va uning ortidan quvi borayotgan itlar hamda odamlar ifodalangan. Ovchilar kamondan ayrimlari esa sonqondan otmoqdalar. Shuni alohida ta’kidlash lozimki, kamon kashf etilishi bilanoq, o‘zidan avval ishlatilgan barcha otish qurollaridan har jihatdan ustun va foydali ekanligini isbot qildi. Kamonning keng yoyilishi va qo‘llanishi keyinchalik ovchilikning sifat jihatdan rivojlanishi va takomillashuvchiga olib keldi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
