Bobotog‘ va Boysuntog‘da neolit va jismoniy davriga, ya’ni yangi tosh davriga (meloddan avvalgi 5-3 ming yilliklar) oid topilmalar uchraydi. Bu davrda odamzod toshin silliqlab bolta, poka, istana va teshalar yasay boshladi. Keyinroq metaldan,xususan misdan qurol yasashga o‘tildi. Bulardan darxaqiqat keyin, chayla qurish, go‘sht kimtalashda va jangovar qurol sifatida foydalanadi. Ajdodlar endi o‘zlariga suv xavzalari bo‘ylarida еrto‘la, chayla, ba’zan chuvalalardan kulbalar qurib oladilar. Ilk qishloqlar paydo bo‘ldi. Dehqonchilik va chorvachilik vujudga keldi. Juft nikoxli oila tarkib topdi. - Bobotog‘ va Boysuntog‘da neolit va jismoniy davriga, ya’ni yangi tosh davriga (meloddan avvalgi 5-3 ming yilliklar) oid topilmalar uchraydi. Bu davrda odamzod toshin silliqlab bolta, poka, istana va teshalar yasay boshladi. Keyinroq metaldan,xususan misdan qurol yasashga o‘tildi. Bulardan darxaqiqat keyin, chayla qurish, go‘sht kimtalashda va jangovar qurol sifatida foydalanadi. Ajdodlar endi o‘zlariga suv xavzalari bo‘ylarida еrto‘la, chayla, ba’zan chuvalalardan kulbalar qurib oladilar. Ilk qishloqlar paydo bo‘ldi. Dehqonchilik va chorvachilik vujudga keldi. Juft nikoxli oila tarkib topdi.
- Mehant taqsimotining vujudga kelishi munosabati bilan qadimgi odamlarning chorvachilik va dehqonchilikka o‘tish (bu jarayon O‘rta Osiyoda meloddan oldingi 3-ming yillik oxiri-II-ming yillik boshlariga to‘g‘ri keladi) ana shu sohaga oid. Mehnat o‘yinlarini vujudga keltira boshladi.
- Ma’lumki, dehqonlarning hayoti eng quvonchli voqea bu hosilni yig‘ish va yangi noz-ne’matlarni totib ko‘rish jarayoni bo‘lgan. Ilk bo‘yi kutilgan bunday jarayon, tabbiy, dehqonlar bayramlar kayfiyatini vujudga keltirgan. Bunday ko‘tarinki kayfiyatni harakatlarda aks ettirish maqsadida kishilar o‘yinlar tashkil qilgan. “Mehnat o‘yinlari” yaxshi kayfiyat, ya’ni keng ma’noda aytganda, bayram holati vujudga keltirgan. Bronza davrlaridan boshlab o‘troq dehqonchilikning vujudga kelishi va uning rivojlanishi natijasida bahorda mehnat mavsumiga kirishish, ko‘zda hosilni yig‘ib olish yakuniga bag‘ishlangan o‘yinlar shu tariqa yuzaga kelib, ular yillar o‘tishi bilan an’anaga aylana boshlagan. Demak, insonning “birinchi kasbi”- ovchilik asosida-“ovchilik o‘yinlari” vujudga kelgan bo‘lsa, uning dehqonchilika o‘tishi va u bilan shug‘ullanish natijasida “mehnat o‘yinlari” shakllanib boradi va yangi mehnat bayramlar uchun zamin yaratdi. O‘sha vaqtda mehnat va o‘yn bir-biriga chambarchas bog‘liq bo‘lgan va diniy aqidalar bilan bog‘langan. Kishiliq o‘yinlari odamlarning dag‘shatli tabiat kuchlariga qarshi kurashda birgalikda harakat qilishga bo‘lgan hayotiy extiyojlaridan kelib chiqqan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
