Ovdan so‘nggi o‘yinlar ov muvoffaqiyatli tugagandagina uyushtirilgan deb taxmin qilish mumkin. Cho‘nki ovdan o‘lja bilan qaytish, bu ziyofat, xursandchilik qilishga, butun jamoaning bayram qilishiga imkon yaratgan. - Ovdan so‘nggi o‘yinlar ov muvoffaqiyatli tugagandagina uyushtirilgan deb taxmin qilish mumkin. Cho‘nki ovdan o‘lja bilan qaytish, bu ziyofat, xursandchilik qilishga, butun jamoaning bayram qilishiga imkon yaratgan.
- Ovchilar bunday o‘yinlar yordamida “ko‘n bo‘yi ov qilib, charchab qaytgach, kechquro‘nlari o‘z a’zo-badanlariga dam berish, bug‘o‘ncha taassurotlarini ifodalashardi”. Bu jarayonlar, ya’ni har bir muvoffaqiyatli ovdan keyin o‘yinning an’ana bo‘lib qolishi bayram kayfiyatida o‘tadigan maxsus marosimni shakllantira boshlagan.
- O‘rta Osiyo territoriyasida ibtidoiy odamlar hayotida ham ovchilik o‘yinlar bo‘lgan degan taxmini isbotni biz namoyon davri Sheraboddagi Zaraut kamarining toshlariga tushirilgan tasvirlardan; meloddan oldingi II-I ming yilliklarda Farg‘ona vodiysidagi Saymalitosh g‘orlarida aks ettirilgan devoriy rasmlaridan va boshqa arxilogik topilmalar toshidagi tavsirlardan topishimiz mumkin. Ularda nafaqat totemlarga sig‘inish, balki ov jarayoni, ovdan keyingi shodiyonalik, hayvon niqobi va qiyofasidagi ovga o‘yinlari aks ettirilgan.
- Odamzod tobora tashqi muhitga moslasha bordi. Endi u g‘orlardagi emas, tekisliklarda ham makon qura boshladi. Hozirgi Termiz tumaning daryo vohalarida Ayrattomda shu davrga oid manzillar uchraydi. Mezoment (o‘rta tosh) davrida (miloddan avvalgi 12-6 ming yilliklar) tosh qurollar va ularni yunish usuli takomillashdi. Magay g‘ori manzilidan o‘sha davrga xilma-xil tsh qurollar topilgan. Bu qurollardan ko‘rinib turibdiki, u davr odamlari qurolni ma’lum geometrik shakllarga solabilmaganlar. Mezomet davrida o‘ngurlar davriga o‘yib chizilgan. Bo‘ndo‘an ovchilar qo‘lida o‘q-yoy, sonqon, ko‘pchiligi cho‘qqisimon yopinchiq yopinib olgan. Bundan yaxlit ov manzarasi, ovchilarning turq-tarovati, diniy tasavvurlari tasvirlangan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
