21-Mavzu. Mirzacho’l iqtisodiy rayoni Reja

Ijtimoiy sohalari. Jizzax viloyatida, mamlakatimizning boshqa mintaqalari 
singari, ijtimoiy sohalar rivojlanishiga ustuvor ahamiyat berilmokda. Viloyatda 
aholi jon boshiga to’g’ri keladigan chakana savdo aylanmasi Jizzax shahridan 
tashqari, G’allaorol, Jizzax Zomin va Baxmal tumanlarida, pullik xizmat Jizzax 
G’allaorol, va Zomin tumanlarida, nisbiy ko’rsatkichlarda, yuqori ulushlarga ega. 
Aholining toza ichimlik suvi bilan ta’minlanishi viloyat bo’yicha o’rtacha 
72,3 %, tabiiy gaz bilan - 75,4 %. Ko’rinib turibdiki, ushbu sohada o’z yechimini 
topmagan muammolar ham mavjud. Jami tibbiyot muassasalari soni 45 ta, ularning 
ko’pchiligi byudjet tizimida. Bemor o’rinlar soni har 10 ming aholiga 38,2 ta, 
ambulatoriya - poliklinika muassasalari 187 ta.2018-yilda viloyatda jami 2300 nafar
vrachlar bo’lib, har 10000 kishiga -17,1 ta vrach, 90,6 o’rta meditsina xodimlari 
xizmat ko’rsatgan;(2018y) 
2018-2019yilgi o’quv yilida umumta’lim maktablari 544 ta, o’quvchilar – 247,3 
ming kishi; har bir maktabda o’rtacha 454 nafardan o’quvchi bor. Bu ko’rsatkich 
aholi zich joylashgan mintaqalar - Farg’ona vodiysi, Xorazm va Toshkent 
viloyatlariga qaraganda ancha past, Qoraqalpog’iston Respublikasi, Buxoro yoki 
Navoiy viloyatlariga nisbatan esa kattaroq. Ta’lim geografiyasidagi bunday 
tafovutlar mintaqalarning tabiiy sharoiti va ishlab chiqarish hamda aholini hududiy 
tashkil etish xususiyatlari bilan bog’liq.Jizzax shahrida 2 ta oliy o’quv yurti - 
pedagogika va politexnika institutlari bor. 
Transporti va tashqi iqtisodiy aloqalari. Jami kiritilgan investitsiyaning 2/5 
qismi ishlab chiqarish tarmoqlariga, 60,0 foiziga yakzini noishlab chiqarish 
sohalariga yunaltirilgan. Albatta, bu quyilmalar yaqin kelajakda o’z samarasini 
beradi.Investitsiyalar hududiy tarkibida Jizzax yetakchi - 34,2 %, G’allaorol 
tumaniga jami investitsiya hajmining 13,0 % to’g’ri keladi. Shuningdek, Baxmal, 
Jizzax va Zomin tumanlarining ham xissasi katta. Ayni vaqtda, bu ko’rsatkich 
Yangiobod, Zafarobod va Mirzacho’l tumanlarida juda past. Xorijiy investitsiyalar 
yordamida 50 ta qo’shma korxona tashkil etilgan.

---

Jizzax viloyatining transport geografik o’rni qo’lay. Bu yerdan Katta o’zbekyuli, 
elektrlashtirilgan temir yul o’tgan. Viloyat va uning markazi - Jizzax shahri 
Toshkent, Samarqand, Bekobod shaharlari bilan aloqa qilish uchun qo’lay 
imkoniyatga ega. 
Tashqi iqtisodiy aloqalar, asosan Xitoy, Rossiya, Shveytsariya, Gonkong, Turkiya, 
Singapur va boshqa davlatlar bilan olib boriladi. 2012- yilda viloyatning tashqi 
savdo aylanmasi 175,6 mln. AQSh dollariga teng bo’lgan va o’tgan yilga nisbatan 
biroz kamaygan (270,6 mln dollar). Eksport 115,3 va import 60,3 mln. dollarni 
tashkil qilgan. 2008 yilda bu ko’rsatkichlar mos tarzda, 131,0; 103,8; va 27,1 mln. 
AQSh dollari hajmiga
teng bo’lgan.Eksport tarkibida paxta tolasi 73,2 % (2009-yilda 81,6 %, 2008 yilda 
64,9 %), oziq-ovqat mahsulotlari 10,1 %. Import tarkibida esa mashina va uskunalar 
30,9 % (2008 yilda 53,0 %), oziq-ovqat mahsulotlari 31,1 % (13,6 %) foizni tashkil 
etgan.Iqtisodiy aloqalar geografiyasida Paxtakor (eksportda 19,4 %) va Do’stlik 
(10,3 %) tumanlari oldinda turadi. Importda esa, eng avvalo, Jizzax shahrining 
ulushi katta -55,8 %. Zarbdor tumani ham bu borada ajralib turadi - 17,6 %. Ayni 
vaqtda, Arnasoy, Dustlik va Mirzacho’l qishloq tumanlarida ko’rilayotgan yilda 
import kam darajada amalga oshirilgan.2018yilda O’zbekiston tashqi iqtisodiy 
aloqalari eksportining 0,5foizi, importining 1,3 foizi viloyat hissasiga to’g’ri kelgan.