Jahon iqtisodiyotida globallashuv jarayoni unga teskari jarayon iqtisodiy faoliyatning hududiy integratsiyalashuv jarayoni bilan birga kechmoqda. Ushbu jarayon cheklangan miqyosda, tovarlar va ishlab chiqarish omillarining erkin harakatiga asoslangan mamlakatlar guruhini qamrab oladi. Hududiy integratsiyalashuv, bir tomondan, turli mamlakatlarning iqtisodiy jihatdan birlashish jarayonini rag’batlantirsa, ikkinchi tomondan, alohida iqtisodiy guruhlar oʻrtasida qarama-qarshilik va raqobatni kuchaytirish orqali jahon iqtisodiyotining globallashuv jarayonini sekinlashtiradi. Globallashuv jarayonining quyidagi jihatlarini alohida ajratib koʻrsatish mumkin: - moliyaviy markazlashuvning kuchayishi;
- iqtisodiyotda axborotlar ahamiyatining oshishi. Shuningdek, axborot almashinuv darajasining keskin sur’atlarda kuchayishi;
- global oligopoliyaning toʻxtovsiz kengayishi;
- transmilliy korporatsiyalar sonining ortishi;
- iqtisodiy diplomatiyaning shakllanishi va rivojlanishi.
Jahon iqtisodiyoti globallashuvi
Global infratuzilmaning shakllanishi
Xalqaro savdoning rivojlanishi
Xalqaro moliya bozorlaridagi operatsiyalarning ortishi
Ishlab chiqarishning baynalminallashuvi
Xalqaro kapital harakatining kuchayishi
Xalqaro ishchi kuchi migratsiyasining oshishi
Globallashuv jarayoni jahon iqtisodiyotining quyidagi asosiy sohalari bo’yicha keng rivojlanmoqda: Globallashuv jarayoni jahon iqtisodiyotining quyidagi asosiy sohalari bo’yicha keng rivojlanmoqda: - tovarlar, xizmatlar va intellektual mulk ob’ektlarining xalqaro savdosi;
- ishlab chiqarish omillarning xalqaro harakati;
- xalqaro moliya-kredit va valyuta operatsiyalari;
- ishlab chiqarish, ilmiy-texnikaviy, texnologik va axborotlar sohasidagi hamkorlik.
Iqtisodchi olimlar fikriga koʻra jahon iqtisodiyotida globallashuv jarayoni quyidagi holatlarni oʻz ichiga oladi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
