4 – mavzu: Pedagogik fanlarni oʻqitish jarayoni yaxlit tizim sifatida Reja

3-shakl. Oʻquv jarayoniningtashkiliy-tuzilmaviy sxemasi. 
Ta'lim sifatini belgilovchi omillarga 3-shakldagi ta'lim tizimi komponentlari 
bilan quyidagilarni ham kiritish mumkin: 
• ta'lim beruvchilar; 
• DTS, oʻquv reja va oʻquv dasturlar; 
• darslik, oʻquv qoʻllanma va shu kabilar; 
• oʻqitish vositalari; 
• fanlar boʻyicha nazariy materiallar; 
• fanlar boʻyicha amaliy materiallar; 
• fanlar boʻyicha didaktik materiallar; 
• laboratoriya va ustaxonalar jihozlari; 
• amaliyotlar; 
• axborot-kommunikatsion texnologiya vositalari. 
Ta'lim jarayoniga bunday yondashuv kadrlar tayyorlashning me'yoriy, 
tashkiliy, oʻquv-uslubiy, axborot va moddiy-texnik sharo-itlar tizimining 

---

bajarilishini ta'minlashdan iboratdir. Bunda fanlarni oʻqitishga e'tibor yanada 
kuchaytirilgan boʻladi. 
Fanlarni oʻqitish - bu oʻqitish xususiyatlarini tarbiyalash va takomillashtirish 
jarayoni boʻlib, u ta'lim beruvchida ilmiy munosabatni va quyidagi xususiyatlarni 
shakllantirish maqsadini koʻzlaydi: 
• qiziqish (bilish xohishi) va faoliyat (biror narsani aniqlash uchun biror narsa 
qilish xohishi); 
• skeptitsizm (tez-tez uchraydigan fikrlarni sinchiklab koʻrib chiqish xohishi); 
• dalillar (bilim olishda isbotlash mantiqi va qoidalaridan foydalanish 
mahoratlari); 
• xahardorlik (uning yordamida oʻylash mumkin boʻlishi uchun olam haqida 
axborotlar fondining mavjudligi); 
• strategiyalar (izlash uchun qoidalar mavjudligi va ulardan foydalanish 
xohishlari); 
• moyillik (yangi bilimlarni olish natijasida ta'lim beruvchi oʻzini olam 
haqidagi fikrlash usulini qayta qura boshlashi uchun boshqalarning fikr va 
tushunchalarini qonuniyat asosida bir chiziqqa joylashi). 
Demak, fanlarni oʻqitish jarayoni butun bir pedagogik jarayonda samarali 
faoliyat koʻrsatishning didaktik asosidan iborat ekan. 
«Quyidagi shaklda taklif etilayotgan loyiha pedagogik jarayonlarning oʻzaro 
bogʻliqligi va aloqadorligini ta'minlash orqali ta'lim-tarbiya jarayonlari 
natijaviyligi hisoblangan pedagogik jarayonlar samaradorligini ta'minlashga xizmat 
qiladi».