4-modul. Qaraqalpaq tiliniń funkcionallíq stilleri hám sóylew mádeniyatí Jobası

Morfologiyalıq ózgeshelikler: 1. Atawısh feyil formaları, hár qıylı qararlarda –sın//-sin 
affiksli buyrıq meyil formaları jiyi qollanıladı: Kún tártibinde: Mákemeniń jıllıq esabın tıńlaw. 
Esap qanaatlandırarlıq dep tabılsın. 2. Hújjetlerde emocionallıq hám ekspressivlik máni ańlatıw 
zárúrligi bolmaǵanlıqtan rásmiy isler stilinde kelbetlikler hám ráwishler kórkemlew quralı 
sıpatında qollanılmaydı. 
Sintaksislik ózgeshelikler: 1. Gápler ıqshamlı, túsinikli bolıp, onda
ǵı sózler tuwra orın 
tártibinde jaylasadı. Mısalı: Maǵlıwmatnama  jumıs islew ornına kórsetiw ushın berildi; 2. Geyde 
gápler úlken bolıp, olar bir neshe birgelkili aǵzalardan (punktlerden, statyalardan) turadı. Mısalı: 
Sessiyanıń kún tártibine tómendegi máseleler kirgizildi: 
1. Hókis qalasın ekonomikalıq hám sociallıq rawajlandırıwdıń 2020-jıl
ǵa mámleketlik jobası 
hám Hókis qalasın ekonomikalıq hám sociallıq rawajlandırıwdıń 2019-jılǵı mámeketlik 
jobasınıń orınlanıw barısı haqqında. 
2. 2020-jıl ushın Hókis qalasınıń jergilikli byudjeti hám Hókis qalasınıń 2019-jıl
ǵı jergilikli 
byudjetiniń orınlanıwı haqqında. 
3. Xalıq deputatları Hókis qalalıq keńesiniń 2020-jıl
ǵı is jobasın tastıyıqlaw. 
4. Shólkemlestiriw máselesi. («Erkin Qaraqalpaqstan» gazetasınan). 
Solay etip, rásmiy isler stili adamlar arasındaǵı rásmiy qatnasıqlardı bildiriw ushın xızmet 
etedi. Ol hámmege birdey ortaq bolıp qáliplesken konstrukciyalarǵa iye, sonlıqtan da bul stil basqa 
stillerden ańcat ajıralıp turadı. Rásmiy isler stilinde hár qıylı hújjetler dúziledi. Hár bir hújjetti 
dúziwdiń ózinshe rejeleri, talapları boladı. Eger hújjet solarǵa sáykes dúzilmese, óziniń hújjetlik 
qunın, bahasın joytadı. Is qaǵazlarınıń ayırım formaları mekteplerde de úyretiledi. 
Rásmiy isler stiline hár qıylı kancelyarizmler de kiredi. 
Olar jazba tilde orınlı qollanılıwı kerek, al awızeki sóylew tili ushın olar ulıwma xarakterli 
emes. 
Rásmiy isler stiline tán sózler geyde yumorlıq hám satiralıq shıǵarmalarda qaharmanlarǵa 
sıpatlama beriw ushın qollanıladı. Mısalı: Mine men mına qararǵa qol qoydım. Tıńla: «Dekabr 
ayında kárxanamız xızmetkerleri tuwılǵan kún yubileyin belgilemesin, toy-merekege barmasın, 
hesh kim úylenbesin de, turmısqa da shıqpasın, bir adam da awırmasın, ólmesin». (O. 
Ábdiraxmanov). Mısalda qarar menen qadaǵan etiwge bolmaytuǵın háreketlerdi rásmiy stil menen 
beriw arqalı jazıwshı komik obraz jasay alǵan.