5 Адабиётлар тахлили


Вариантлар Тунлам тухумининг зарарланишии


Download 92.08 Kb.
bet19/27
Sana11.03.2023
Hajmi92.08 Kb.
#1260320
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   27
Bog'liq
Помидор диплом

Вариантлар

Тунлам тухумининг зарарланишии. кунлар бўиича, %

Тунлам қуртининг зарарланиши, кунлар бўйича, %







3

6

9

3

6

9

1.

Трихограмма (махаллий популяция) - 3 марта қўйилган

14.1

20,3

22,5

-

-

-

2.

Трихограмма (ТошДАУ) -3 марта кўйилган

t9,2

32,5

41,4

-

-

-

3.

Назорат-I (тухум трихограмма билан табиий зарарланиши)

11,9

33,2

44,2

-

-

-

4.

Назорат-2 (тунлам тухумининг табиий пуч қолиши)

54,2

47,7

40,3

-

-

-




1.

Бракон (махаллий популяция) - 2 марта гектарига 4000 тадан куйиляи (1:10-15 нисбатан)

-

-

-

13,6

36,5

34,4

2.

Бракон (ТошДАУ) - 2 марта гектарига 4000 тадан қўйилди (1:10-15 нисбатав)

-

-

-

26,7

46,2

48,3

3.

Иазорат (ишловснз)

-

-

-

22,1

77,8

99,5



Эҳтиёж вужудга келганида (далада ғўза тунламидан ташқари сўрувчи зарарқунандалар ҳам пайдо бўлиши) олтинкўз кушандасини мумкин ҳолда кичик ёш қуртлик даврида зараркунандаларга нисбатини 15-20 тага - 1 қилиб тарқатиш тавсия қилинади. Тухум шаклида тарқатилган олтинкўзнинг самараси шубҳалидир.
Табиийки, биологик усулни ишлатиш самарадорлиги маҳсулот (трихограмма, бракон) сифатига боғлиқдир. Лабораторияда кўпайтиришда бу объектларни асосий хўжайин-тунламнинг тухум ва қуртида бир йилда 2 марта кўпайтириб ўтказиш (пассаж қилиш) талаб этилади. Шундагина 50 % га яқин биологик самара олиш имконияти яратилади (5-жадвал).
4.4 Кимёвий усул
Самарадорлиги тез намоён бўлганлиги учун зараркунандаларга қарпш курашда кимёвий усулнинг аҳамияти каттадир. Зараркунанда кучли ривожланган ерларда одатда биологик усулнинг самарадорлиги етарли бўлмайди. Шунинг учун ҳам кимёвий воситаларни (инсектицидларни) ишлатиш УҲҚТ нинг ажралмас қисми бўлиб, ФТ ёрдамида кўплаб учаётган тунлам капалаклари аниқланган ерларда кўшимча дала назоратидан кейин лозим бўлса (ҳар 100 та ўсимликда ўртача 10 тадан ошиқ ёш куртлари мавжуд бўлса) инсектицид ишлатиш керак.
Кимёвий усулнинг умумий ривожланишида (жумладан ғўза тунламига карши ҳам) ЎзЎҲҚИТИ нинг тутган ўрни вазминлидир. Бу илмий даргоҳ таркибида агротоксикология (яъни ўсимликларни ҳимоя қилишда кимёвий моддаларни Ўзининг бир қатор ижобий хусусиятларига кура кимёвий усул зараркунандаларига, қарши курашда асосий омиллардан ҳисобланади. Юқори самарали бўлганида сарфланган ҳар бир сум маблағ эвазига кўшимча 3-5 сўмлик маҳсулот сақланиб қолиши мумкин.
Лекин кимёвий усулнинг бир қатор камчиликлари ҳам борлиги сир эмас. Энг аввало қўлланиладиган хилма-хил дорилар одам ва иссиқ қонли ҳайвонлар учун бефарқ эмас. Ишлатиш учун тавсия этилган препаратларнинг заҳарлилик даражаси ҳар хил. Булар ичида ўта заҳарли, ўртача заҳарли ва кам заҳарлилари мавжуд. Ҳозирги вактда зараркунан-далар учун юқори самарали, лекин унча заҳарли бўлмаган препаратларнинг сони кўпчиликни ташкил қилади.
Буларнинг қаторида турли кимёвий гуруҳларга оидлари билан бир қаторда кўплаб аналоглари (таъсир этиш моддаси бир, аммо номланиши ўзгача) ҳам оз эмас. Бу дориларнинг бир қисми 25-30 йил илгари тавсия этилган бўлса, айримлари яқинларда "Рўихат"га киритилган.
Зараркунандаларга қарпш курашнинг муваффақиятди ўтказилиши унга қарши шшитиладиган инсеклтшид турига, дорилаш усулига, сарфланадиган препарат ва сув миқдорига ҳамда ҳимоя ишларининг ташкил этилипгига боғликдир. Масалан, июн-июл ойларида кўсак куртининг биринчи авлоди билан бир қаторда, одатда сўрувчи зараркунандалар ҳам помидорга зарар етказади. Шунинг учун бу вақтда циперфос, каратэ каби комплекс таъсир қилувчи ёки ўзгача препаратларнинг аралашмасидан фойдаланилади.
Албатта ишлатиладиган препаратларнинг ижобий хусусиятларидан тўлиқ фойдаланиб, юқори даражадаги самарага эришиш учун уларнинг кимёвий ва
физик хусусиятларини яхши билиш лозим. Шунинг учун бу масалага тўхталиб ўтамиз.



Download 92.08 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   27




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling