6-sinf 1-bilet qadimgi Misr davlati. Xeroniya ostonasidagi jang haqida ma’lumot bering

Miloddan avvalgi VIII–VII asrlarda qullar soni uncha ko`p bo`lmagan 
Afinadan farqli o`laroq Spartada qulga aylantirilgan aholi ko`pchilikni 
tashkil etar, ular ham spartaliklardan qattiq nafratlanar edi. Bunday sharoitda 
o`z hukmdorligini faqat birlashgan kuchli davlat tashkil etish bilan saqlab 

---

Mingbuloq tumani 13-maktab 
Sobirov Tohirjon
 
@Tohirjon86 
qolish iloji bo`lgan. Shuning uchun ham spartaliklar o`z davlatida alohida 
shart-sharoitlar yaratdilar: hamma amal qilishi lozim bo`lgan qafiy intizom 
va aniq-raso rejalashtirilgan turmush tarzi hamda yengilganlarga qarshi 
shafqatsiz terror. 
Sparta urushga tayyorgarlik ko`rayotgan bir shaharga o`xshab qolgan. 
Ko`chalarda safda yurib kelayotgan spartaliklarni ko`rish va harbiy 
qo`shiqlarni eshitish mumkin edi. Ajnabiylar Spartaga kiritilmagan. 
Ajnabiylar ham Spartaga unchalik oshiqishmagan – savdo-sotiq sust 
rivojlangan, san`at asarlari, chiroyli ibodatxonalar va turar joy binolari ham 
yo`q edi. Hamma uylar bir-biriga o`xshar, Afinadagi kabi, ajnabiylarni lol 
qoldirguvchi favvoralar va haykallar ham bo`lmagan. Yalpi harbiy 
tayyorgarlik madaniyatdagi yo`qotishlar bo`lib qaytdi. Spartada faylasuflar 
ham, rassomlar ham, olimlar ham qolmagandi. 
Ilotlar mamlakat bo`ylab joylashgan kichik-kichik qishloq-larda yashar 
edilar, 
alohida 
spartaliklarmas, 
butun 
boshli 
davlatning 
mulki 
hisoblanardilar. Ilotlar alohida spartaliklar oilasi yeriga ishlov berar, 
chorvani boqar va boshqa ko`plab majburiyatlarni bajarar edilar. Spartaliklar 
esa faqat jangchi edilar. Ular dehqonchilik bilan ham, chorvachilik bilan ham 
shug`ullanmasdi. Ular hech qachon quroldan yiroqlashmasdilar. 
Ilotlardan tashqari, Spartada to`la-to`kis huquqlarga ega bo`lmagan fuqarolar 
– perieklar ham yashardi. Ular shaxsan ozod kishilar bo`lsada, Xalq 
kengashida ishtirok eta olmas, 
armiyada xizmat qilolmas edilar. Ajnabiylar Spartaga kiritilmagani bois 
savdo-sotiq bilan shug`ullangan periyeklargina ular bilan muloqotda bo`lar 
edi. 
Qadimgi Spartada kuchli va chidamli odamlar qadrlanar edi. Bolalar ancha 
qattiq sharoitda voyaga yetishgan. Boshdan mustaqillikka o`rgatish 
maqsadida ularni deyarli boqishmasdi. Bolalar o`zlariga yegulikni topishga 
majbur etilgandilar. Bunday sharoitda bolalarning o`g`rilik qilishdan boshqa 
chorasi qolmasdi. 
Sparta maktablarida bolalarni harbiy ishlarga o`rgatishar, ularni kuchli va 
chidamli etib tarbiyalashardi. 
Spartalik ayollarni ham jismoniy mashqlar bilan shug`ulla-nishga majbur 
qilishgan. Ayollar ham mashq qilar, sport musobaqalarida bir-birlari bilan 
bahslashar edi. 
2. IV–V asrlarda butun Rim imperiyasini qullar va kolonlar qo`zg`olonlari 
qamrab oldi. Yerlarni va mo`l-ko`1 o`ljalarni qo`lga kiritish maqsadini 
ko`zlagan «varvarlar»ning imperiyaga hujumlari ham kuchayib bordi. Bu 
davr 150-yildan ko`proq davom etdi. 
410-yilda Alarix boshchiligidagi gotlar Rimni qurshab oldilar. Rimliklar ular 
bilan muzokara boshladilar, ammo tunda qullar darvozalarni ochib berdilar, 
bosqinchilar shaharga yopirilib kirdilar. Gotlar haykallarni yo`q qilib, 
bebaho kitoblarni yondirgancha roppa-rosa uch kun Rimni taladilar. Talon-
taroj qilingan Rim huvillab qoldi. 
Germanlar savodsiz bo`lib, hech mahal teatrlar, kutubxonalar va 
hammomlarga borishmagan edi. Rim imperiyasiga kirganlaridan keyin Rim 
imoratlari, arxitekturasi va haykallari go`zalligi va ulug`vorligini munosib 
baholay olishmasdi. Bularning barini shafqatsiz yo`q qilib tashladilar. 
Germanlar qo`rg`onchalarini o`rab turgan devorlarni mustahkamlash uchun 
Rim ibodatxonalari va kutubxonalari binolaridan tosh taxtalarni ko`chirib 
olib ketardilar. Kitoblar, haykallar boshqa san`at asarlari ham nobud bo`ldi.