6-sinf 1-bilet qadimgi Misr davlati. Xeroniya ostonasidagi jang haqida ma’lumot bering

Mingbuloq tumani 13-maktab 
Sobirov Tohirjon
 
@Tohirjon86 
Qo`zg`olonchilar bilan forslar qo`shinlari O`rtasida hal qiluvchi jang 
miloddan avvalgi 522-yilda bo`ladi. Fradaning o`zi asirlikka olinadi va 
milod-dan avvalgi 521-yilda qatl etiladi. Bu voqea haqidagi ma`lumot 
Behistun bitiklarida uchraydi. 
Hukmronligining uchinchi yilida (miloddan avvalgi 519-yil) Doro I shaklar 
ustiga yurish qiladi. Bu yurish haqida Behistun bitiklarida shunday deyilgan: 
«Shoh Doro ayturki: keyin qo`shin bilan shaklar mamlakatiga yurish qildim. 
Keyin uchi o`tkir kuloh kiyib yuruvchi shaklar jangga kirdilar. Men 
daryodan o`tgach, shaklarni tamoman tor-mor keltirdim, qolgan qismini 
asirga oldim... Ularning Skunxa degan sardorini qo`lga tushirib, huzurimga 
keltirdilar. Shunda men ularga boshqa bir sardor tayinladim. Men shunday 
bo`lishini xohladim. So`ngra bu mamlakat menga tobe` bo`ldi». 
Ayni mahalda bu yurish haqida tarixchi Poliyen (miloddan avvalgi II asr) 
keltirgan boshqa bir rivoyat ham mavjud. Shaklar rivoyatiga asoslanib, unda 
hikoya qilinishicha, forslarning qoshiga shak qabilasidan cho`pon Shiroq 
keladi, u fors qo`shinlarini o`zidan boshqa hech kim bilmaydigan so`qmoq 
bilan shaklarning orqa tomoniga boshlab borishini aytadi. Suvsiz cho`li 
biyobon bo`ylab yetti kun yo`l bosishgach, tash-nalikdan do`zax azobini 
chekayotgan forslar o`zlarining aldanganliklarini sezadilar. Forslar jasur 
cho`ponni chopib tashlaydilar, Doro I ning shaklar ustiga yurishi 
muvaffaqiyatsiz tugaydi. 
 
20-BILET  
1. Qadimgi Italiya tabiiy sharoiti va aholisi.
2. Xristianlikning vujudga kelishi haqida ma’lumot bering.
1. Apennin yarimorolida iqlim iliq bo`lib, yil bo`yi yomg`ir ham bir 
maromda yog`ar edi. Italiyada qurg`oqchilik ham, qattiq sovuq ham 
bo`lmasdi. Yegulik mahsulotlar mo`1-ko`lligi va tuproq unumdorligi tufayli 
ko`p asrlar davomida Qadimgi Italiya aholisining asosiy mashg`uloti 
dehqonchilik va chorvachilik bo`lgan. Tog`lar mamlakat o`lkalarini bir-
biridan ajratmas, shuning uchun ham Italiyada joylashgan turli-tuman 
qabilalar birga yashashar edi. 
«Italiya» so`zining o`zi esa yunonchadan «buzoqchalar o`lkasi» tarzida 
tarjima qilinadi. Koloniya qurgan yunonlar bu mamlakatda sigirlarni 
o`tlatish uchun ajoyib o`tloqlarni birinchi bo`lib topgan edilar. 
Apennin yarimorolining eng yirik oqar suv manbayi Po daryosidir. Apennin 
yarimorolining barcha qabilalari italiylar deb nomlangan. Ular orasida 
lotiniylar, samniylar va sabiniylar ko`pchilikni tashkil etgan. Kelib chiqishi 
bobida ular yunonlarga yaqin qarindosh bo`lishgan. Italiyaning g`arbiy 
qismida Kichik Osiyodan bu mamlakatga kelgan etrusklar yashagan. 
Ularning asosiy mashg`uloti dehqonchilik bo`lgan. Miloddan avvalgi VIII 
asrga kelib ular Italiyada 12 ta shahar-davlat tuzishadi.Miloddan avvalgi VII 
asrda Sharq mamlakatlari bilan erkin savdo-sotiq qilish uchun yunon 
koloniyalari bilan kurash boshladilar. Karfagen mamlakati ham ularga 
qo`shildi. Avvaliga karfagenlar va etrusklar g`alaba qozonishdi, ammo ko`p 
o`tmay yunon qo`shinlari ularni quruqlik va dengizda tor-mor qiladi. Shu 
taxlit,Italiya hududida mavjud bo`lgan etrusk sivilizatsiyasi zavolga yuz
tutdi, ammo uning ko`plab yutuqlariga Rim aholisi munosib voris bo`ldi.