7-Maʼruza. Issiqlik almashinish qurilmalarini ta`mirlash

4.4-расм. Иссиқлик алмашиниш қурилмалари учун кесиш каллаги. 
1-кескич; 2- шпиндель; 3- узаткич
.
Umumiy holda anchadan beri ishlayotgan issiqlik almashinish qurilmalar trubalarida
bir necha nuqsonlarni aniqlash, barcha trubalarning ishdan chiqqanligi ehtimolini
ko‘rsatadi. Bunga sabab ularning hammasi ham bir xil sharoitda ishlaganliklaridir.
Shuning uchun yemirilgan trubalarni yopib qo‘yish orqali issiqlik almashinish
qurilmalarini yaqin kapital yoki o‘rta taʼmirlashgacha ekspluatatsion yaroqliligini
saqlab turish mumkin. Taʼmirlash vaqtida esa, issiqlik almashinish qurilma yoki
trubalar bog‘lami butkul yangisi bilan almashtiriladi.

---

---

Konstruksion yechimlarga qarab, truba uchlarining truba panjalari bilan zich

bo‘lmagan birikishida qo‘shimcha elektr payvandlab yoki qo‘shimcha juvalab
qo‘yiladi. Payvandlanayotgan uchastkalar metall shyotkalar bilan tozalanadi,
aniqlangan yoriq zubilo bilan uzib tashlanadi. Elektrod diametri, sifati, shuningdek,
payvandlash choki kattaligi katta ahamiyatga ega. Qo‘shimcha jadvallash ham
yuqori malaka talab etadi. Haddan tashqari jadvallash ham birikmalarni ishdan
chiqarib qo‘yishi mumkin. Bitta yo ikkita qo‘shimcha jadvallash natija bermayotgan
bo‘lsa, trubalarni har ikki tomonidan truba panjarasi yon yuzalari payvandlab
tashlanadi. Bunday hollarda payvandlashdan keyin yonma-yon turgan truba
uchlarini payvandlash vaqtida qizib ketish taʼsirini yuqotish maqsidida qo‘shimcha
jadvallanadi.
Qobiqning yemirilgan uchastkalarini gidravlik bosim bilan tekshirish yordamida
yoki ultratovushli defektoskop yordamida topiladi. Shubhali uchastkalarni, qoldiq
qalinliklarni oddiy o‘lchov asboblarida (shtangensirkul, chizg‘ich va h.) o‘lchash
maqsadida parmalanadi. Kopusni taʼmirlashda uning tashqi yuzasiga qobiq qaysi
po‘lat tunikasidan tayyorlangan bo‘lsa, o‘sha markadagi po‘latdan yasalgan latkalar
qoplab taʼmirlanadi. Yamoqlar ustma-ust qilib payvandlanadi. Qobiqning
shikastlangan uchastkasini keyinchalik latkani tutash choki bilan payvandlash
maqsadida gazkeskich bilan kesib bo‘lmaydi: gazkeskich yonma-yon turgan trubani
shikastlashi mumkin. Bundan tashqari latkani tutashtiruchi payvandga moslash juda
mushkul. Qoplanayotgan latka o‘lchamlari birinchidan, yemirilgan uchastkani
butkul qoplashi kerak, ikkinchidan, payvandlash qobiq uchastkasiga yetarli
qalinlikda to‘g‘ri kelishi kerak. Qobiqni taʼmirlashning yuqorida qayd etilgan usuli
yuqori bosimda ishlovchi qurilmalarni nazorat qilish agentligi talablariga javob
bermaydi.