9-mavzu: kasbiy faoliyatni samaradorligini oshirishda hissiy- irodaviy va shaxsiy fazilatlarning o‘rni. Reja

Shaxsning irodaviy sifatlari va ularni tarbiyalash. Irodani mustaqil tarbiyalash usullari 
juda ham har xil bo'lishi mumkin. Ularning hammasi quyidagi shartga amal qiladi:
1. Irodani tarbiyalani nisbatan arzimas qiyinchiliklarni bartaraf qilishdan boshlash kerak.
Oldiniga unchalik katta bo'lmagan qiyinchilikni, vaqt o'tishi bilan esa ancha katta 
qiyinchiliklarni muntazam ravishda еnga bori, kishi o'z irodasini mashq qildiradi va chiniqtiradi.
Har bir qarshilkni «bo'ysindirilmagan qal'a» sifatida baholash lozim va bu qal'ani «olish 
uchun» barcha imkoniyatni ishga solish kerak. 
1
Левитов Н. Д. Фрустрatsiя – один из видов психических состояний // Вопросы психологии. – 2000. – № 6. – 
С. 120. 61 

---

2. Qiyinchiliklarni, to'siqlarni bartaraf etish ma'lum maqsadlarga erishish uchun amalga 
oshirish. Maqsad qanchalik ahamiyatli bo'lsa, irodaviy motivlar darajasi yuqori bo'lsa, kishi 
shunchalik katta qiyinchliklarni bartaraf etishga qodirdir.
3. Qabul qilingan qaror bajarilishi kerak. Har gal, qachonki, qaror qabul qilinib, uning 
bajarilishi yana va yana kechiktirilsa kishining irodasi izdan chiqadi.
4. Agar kishi uzoqqa mo'ljallangan maqsadni oldiga qo'ygan taqdirda uzoq istiqbolni 
nazarda tutishi kerak. Bu maqsadga erishish bosqichlarini ko'rishi, ya'ni kelajakka mo'ljallangan 
istiqboolni ko'ra olish juda muhim. 
Irodali kishi-o'z vaqtining xo'jayini. O'z faoliyatini oqilona tashkil etar ekan, bu bilan u 
belgilangan narsani shoshilmasdan amalga oshiradi. O'z irodasini chiniqtirish uchun ishda va 
turmushda tarqoqlik va pala-partishlikka qarshi kun sayin kurash olib borishi kerak. 
Sport bilan muntazam shug'ullanishi kishi irodasini chiniqtiradi. Jismoniy mashq bilan 
shug'ullanishda qiyinchiliklarni bartaraf etish kishining faqat mushaklari emas, balki uning 
irodasini chinakam mashq qildirish hisoblanadi.