A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

1 .3 .6 . Gay Pliniy Sckund
Gay Pliniy Sekund (24—79) — rimlik mashhur yozuvchi, tarixshunos
о im va davlat arbobi, 79-yili mashhur Vezuviy vulqonining otilib chiqishi 
natyasida yuz bergan umumxalq fojiasi vaqtida halok bo'lgan.
ay P liniy S e k u n d — se rm a h su l o lim , 20 k ito b d a n iborat 
Ьа«еГГ”аП*аГП' П® urushlari” , ikki jilddan iborat “ Pomponiy Sekundning 
yoti va 37 kitobdan iborat “Oddiy tarix” nomli asariar yozib qoldirgani
127

---

Pliniyninggermanlar tarafidan Reyn va Dunay bo'ylari mamlakatlarining 
bosib olinishi tarixidan bahs yurituvchi “Germ anlam ing urushlari” nomli 
asari bizning davrimizgacha yetib kelmagan, lekin u Komeliy Tatsitning 
(taxminan 56-117) “ Solnomalar” (im perator Oktavian Avgust vafotidan 
(milodning 14-yili) Neronning halok bo'lishigacha (milodning 68-yilj) 
bo'lib o'tgan voqealami o'z ichiga oladi) hamda “Germaniya” (unda german 
va boshqa qabilalaming tarixi bayon etilgan) nomli asarlari uchun birinchi 
manba bo'lgan.
“ Pomponiyninghayoti”da Pliniy sobiq boshlig'i Pomponiy Sekundning 
h ayoti va faoliyati haq id a hikoya q iladi. Bu asar ham bizning 
zamonamizgacha yetib kelmagan.
“Oddiy tarix” Gay Pliniy Sekundning shoh asari hisoblanadi va unda 
antik dunyo tarixi, iqtisodiy ahvoli hamda madaniyati bayon etilgan. 
U nda muallifning o 'z manbalariga jiddiy va tanqidiy munosabatda 
bo'lmaganligi, ayrim dalil va voqealami buzib ko'rsatilganligi sezilib turadi. 
Bu kitob antik dunyo tarixi bo'yicha keng m a’lumot beruvchi qomusiy 
asar sifatida e ’tiborga sazovordir.
“Oddiy tarix”da O'zbekistonning ham qadimiy tarixi, unda yashagan 
xalqlar, masalan, skiflar, Oks — Amudaryo, Yaksart - Sirdaryo va skifcha 
joy nomlari, tabiiy boyliklari, Antioxiya shahariarining barpo etilishi haqida 
qimmatli m a’lumotlar bor.