A. B. Pardayev, D. B. Urinbaeva, D. A. Islamova. O’zbek terminologiyasi


Download 2.71 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/152
Sana21.09.2023
Hajmi2.71 Mb.
#1683461
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   152
terminologiya 
– 
terminshunoslikning 
metodologik yoki falsafiy asosini tekshiradi
2

13. Stilistik terminologiya – funksional uslublarda terminlarning 
qo‘llanilishi o‘rganiladi. 
AMALIY MASHG‘ULOTLAR UCHUN TOPSHIRIQLAR 
1-topshiriq. Berilgan terminalogiyaning sohalarini ularga 
muvofiq javoblar bilan moslashtiring. 
1. 
Amaliy terminologiya –
A terminologiyaga 
doir 
asosiy 
qarashlar, 
g‘oyalar, nazariyalar 
haqidagi tizimdir. Unda termin 
haqidagi 
asosiy 
tushuncha 
va 
tamoyillar, 
qarashlar 
umumlashtiriladi.
2. 
Nazariy terminologiya –
B terminologiyaning lingvistik 
masalalarini amaliy yo‘l bilan 
o‘rganuvchi sohasi. 
3. 
Xususiy terminologiya –
C ma’lum bir soha emas, balki 
umuman terminologiya qonunlari
paydo 
bo‘lishi, 
terminning 
jamiyatdagi o‘rni va vazifasi kabi 
masalalarni tadqiq etadi.
4. 
Umumiy terminologiya -
D terminologiya har bir konkret soha 
1
Гринев С.В., Лейчик В.М. Функциональная и структурно-содержательная типология банков 
терминологических данных как фактографических АИПС / Научно-техническая информация. 1988. Сер.2. 
№10. С.2-4; Лейчик В.М. Терминоведение: предмет, методы, структура. – М., 2006. С. 175, 194. 
2
Татаринов В.А. Теория терминоведение: в 3 т. – М., 1996. С. 73-199; Лейчик В.М. Терминоведение: 
предмет, методы, структура. – М., 2006. С. 195. 


A.B.Pardayev, D.B.Urinbayeva, D.A.Islamova. O’zbek terminologiyasi 
27 
(fizika, 
kimyo, 
biznes 
va 
boshqalar)ning terminlar sistemasi, 
lug‘at 
sostavi 
va 
ularning 
taraqqiyot 
yo‘llari 
hamda 
bu 
sohaning boshqa soha terminlariga 
munosabatini o‘rganadi va shu 
asosda konkret sohaning ilmiy 
terminologiyasini 
yaratishga 
intiladi. 
5. 
Tipologik terminologiya -
E turli tillar terminlarining umumiy 
va o‘ziga xos xususiyatlari qiyosiy 
tarzda o‘rganiladi. 
6. 
Qiyosiy terminologiya -
F aniq bir terminlarning qurilishidagi 
xususiyatlar o‘rganilib, umumiy, 
universal 
terminologiya 
qonuniyatlariga qiyoslanadi.
7. 
Semasiologik terminologiya - G maxsus tushunchalarni nomlash va 
nomlarning 
optimal 
shakllarini 
tanlash 
jarayoni, 
maxsus 
leksemalarning tuzilishini tadqiq 
qiladi. 
8. 
Onomasiologik terminologiya 
-
H maxsus leksemalarning ma’nolari 
(semantikasi), semantik hodisalar – 
omonim, sinonim, antonim va 
boshqalarning 
ifodalanishi, 
muammolari o‘rganiladi. 
9. 
Funksional terminologiya -

fanning 
yuzaga 
kelish 
va 
rivojlanish 
tarixi, 
o‘rganish 
metodlari 
va 
tuzilishi, 
fanlar 
tizimidagi 
tutgan 
o‘rni, 
nazariyalari, 
omillari 
hamda 
alohida 
terminshunoslik 
maktablarining 
yuzaga 
kelish 
tarixini o‘rganadi 
10. Tarixiy terminologiya -
J turli matnlar, professional muloqot 


A.B.Pardayev, D.B.Urinbayeva, D.A.Islamova. O’zbek terminologiyasi 
28 
va mutaxassislar tayyorlashdagi 
vaziyatlarda 
terminlarning 
zamonaviy 
vazifasi, 
kompyuter 
tizimi 
va 
nutqda 
terminlarni 
qo‘llanishidagi 
xosliklar, 
muammolar o‘rganiladi.
11. Kognitiv yoki gnoseologik 
terminologiya -
K terminshunoslikning metodologik 
yoki falsafiy asosini tekshiradi 
12. Metodologik terminologiya -
L ilmiy bilish va mushohada qilish 
jarayonida terminlarning vazifasi, 
o‘rni kabi masalalarni tadqiq qiladi. 
13. Stilistik terminologiya 
M funksional uslublarda terminlarning 
qo‘llanilishi o‘rganiladi. 
Javob
1 ­
2- 

4- 
5­ 
6- 
7- 
8- 
9- 
10- 
11- 
12- 
13- 

Download 2.71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   152




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling