A. K. Sabirov

ф Hd l - $ ( j + J s m ) dS
L yopiq kontaktlam ing zanglashiga olib boradigan H vektorining aylanishi
o'tkazuvchanlik oqim larining yig'indisiga teng va sirt bo'ylab £ > bu sxem a asosida
(jcm = dD / d t - siljish oqim ining zichligi);
D vektori uchun G auss teoremasi:
ф Dd S = ф p d V
В vektori uchun Gauss vektorining oqimi:
ф D d S = ф p d V
D vektorining yopiq sirt £ orqali o'tishi £ sirt bilan chegaralangan V hajmdagi 
zaryadga teng;
В vektori uchun G auss teorem asining analogi: 
ф Bd S =  0
Bir hil m uhitda yorug'Iik tezligi. Yorug'lik tezligi m uhitning elektr va m agnit 
xususiyatlari bilan belgilanadi. Bu vakuum dagi yorug'lik tezligining elektrodinam ik 
konstanta bilan m os kelishi bilan tasdiqlanadi
JL
г
с
= - = =
( По - elektr doim iysi, ц- m agnit do im iy si). Y orug'lik tezligi 
bir jinsli m uhitda, m a'lum ki, m uhitning sindirish ko'rsatkichi n bilan belgilanadi. 
M oddadagi yorug'lik tezligi v = с / n 
Bu erda с - vakuum dagi yorug'lik tezligi.
33

---

M aksvell nazariyasidan kelib chiqadiki, n = Пц , ya'ni. Sindirish ko'rsatkichi va 
shuning uchun m uhitdagi tezlik m uhitning dielektrik va m agnit o'tkazuvchanligi 
bilan belgilanadi:
v = c / D
ji
Ikki kogerent to'lqinning fazalar farqi
л 
2 i r
&((}> =
( i 2 "* 
'T ~ ‘ A i
« 0
* 0
Bu yerda Li = ltn - optik y o ‘l uzunligi, li - m uhitdagi y o ru g ‘lik to ‘lqinining 
geom etrik y o ‘Ii uzunligi, n - m uhitning sindirish k o ‘rsatkichi, AL = L 2 - Li -
ikkita y o ru g ‘lik to ‘lqinining optik y o ‘I farqi, X - vakuum dagi to’lqin uzunligi.
1 
. M a s a l a : T o ’lqin uzunliklari 4000A ° va 6000A° g a teng t o ’lqinlam ing 
chastotalari, 
davrlari v a energiyalarini hisoblang.
№
Berilgan
SI
Kerakli
ifodalar
Echish algoritmi
Xi=4000A°
X2=6000A°
c=3*10
8
m/s
Topish
kerak:
V1-? V2-?
Ti-? T2-? 
Wr-? W2-?
4*10
'7
m 
6
* 
10“7
m 
s
Я = 
с
Г = —
V
т Л
с
W = h -v
, , =
3
'
10
, r C = 7 ,5 ..0 'V
4 
' 
4-10 л#
3 .,0 -W e
2
6-10" A(
= _4,:10 7M 
= ! 
3 3
. jo -» c 
3-10 ' м / с
T2 = 6 ' ' 0, 
= 2 • 10 
-15
с 
3 • 10 м / с
=6,62 \0~МЖ c l ,S 1 0 'A = 4,97 IQ-'9Ж  
Wj 
=6,62 10"
54
Ж с - 5 10
14
= 3 ,3 1 1 0 '1,Ж
2.M asala. 
Q anday hold a bir xil chastotali ikkita elektrom agnit to ’lqinlar 
q o ’shilganda natijaviy intensivlik
34

---

№
Berilgan
Echish algoritmi
£, = Em cos cat 
E2 = Em cos (cot + a) 
Topish kerak:
E2-? I-?
E = £, + E 
2
= E0l coscot + E0l cos (cot + a )
E
2 = £
2 o i
cos2ctf + Е гт cos2 (a t + a )+ 2E 0lEm cos cot cos(cot + a )
/ = у ■/, + y - 7 2 + 2(EmEm ) cos cot ■
cos (cot + a )
cos cot ■
 oos(cot + a ) = 0 булгани учун E 2l Em га 
перпендикуляр булишикера к
* = ~ ( Л + Л )
3.M asala. V akuum dayassi elektrom agnit to ’lqin ye = ey Eo cos (dbt- kx)