A. N. Sam adov I f. n., dotsent

Innovatsion m ahsulotlarni siljitish kanallari tasnifi. O m m a- 
viy kanallar. 
Ommaviy kanallar ommaviy talab b o ig a n arzon so­
tuv obyektlariga va buning natijasida om nia mujassam topgan bu- 
tun marketing makoni axborot «qalpog‘i» bilan qamrab olinadigan 
«omma» auditoriyasi miqdoriy toifasiga xizmat ko ‘rsatadi.
Ommaviy kanallar qatoriga tashqi reklama, hamma uchun qizi- 
qarli ommaviy axborot vositalari, low narx toifasiga mansub tovarlar 
o ‘rovi, ba'zida esa shu tovarlarning o‘zi, paketlar, Internet, to ‘g ‘ri- 
dan to‘g‘ri ommaviy reklama va transportdagi reklama kiritiladi.
Tashqi reklam a -
reklama taxtalari va alohida turadigan konstruk- 
siyalar, uylar devorlaridagi reklama polotnolari, axborot pannosi 
(jumladan, y o ru g iik yordamidagi), transportda reklama va boshqa- 
lar - eng keng doirali auditoriya uchun ko'rinarli b o iib , shu sababli 
ommaviy kanallar qatoriga kiritiladi. Savdo nuqtalari oldidagi vives- 
ka, vitrina va shtenderlar mahalliy kanallar qatoriga kiritiladi.
Hamma uchun qiziqarli ommaviy axborot vositalari
— bu ko ‘p- 
chilik o ‘qiydigan bosma davriy matbuot nashrlari, ko‘pchilik
139

---

ko‘radigan televizion dasturlar va tinglaydigan radiostansiyalardir. 
Ular ommaviy auditoriya uchun qiziqarli bo‘ladi. Masalan, istalgan 
kanaldagi yangiliklar dasturi, radiodagi musiqiy dasturlar.
9.1-jadval
Innovatsion mahsulotni siljitish kanallarining vositalari
Reklama
Sotuvni
rag‘batlantirish
Jamoatchilik 
bilan aloqalar
Shaxsiy
sotuvlar
M atbuot va 
radiodagi e ’lonlar
Y arm arka va sav­
do k o ‘rgazm alari
M atbuot uchun kichik 
bir sarlavha bilan 
beriladigan bir nechta 
x ab a r va m aqolalar
T ijorat
taqdim otlari
Pochta orqali 
j o ‘natm alar
E kspozitsiyalar
M a ’ruzalar
T ijorat
uchrashuvlari
K ataloglar
N am oyishlar
S em inarlar
R a g ‘batlanti- 
rish dasturlari
V ideofilm lar
K o ‘ngilochar
tadbirlari
Y illik hisobotlar
N am u n a la r
B roshuralar
M usobaqa 
va o 'y in la r
X ayriya ehsonlari
Y arm arka 
va savdo 
k o ‘rgazm alari
P lakatlar
M ukofot va 
so v g ‘alar
S tipendiyalar
M a ’lum otnom alar
C hegirm alar
N ashrlar
N am oyishlar
K ichik foiz bilan 
m oliyalashtirish
M ahalliy hukum at 
organlari bilan aloqalar
Internet
Javob tariqa­
sidagi sotuvda 
chegirm alar
Lobbi
Ularga qarshi qo‘yiladigan tor ixtisoslashgan ommaviy axborot 
vositalari ham mavjud: «Tishlar» jurnalini stomatologlar o ‘qiydi, 
«Soch turmaklari» jum ali sartaroshlar uchun qiziqarli b o iad i. Biroq 
stomatologlar va sartroshlar bu omma emas, balki kichik guruhdir.
140

---