«Verdandi» davri (2000–2014 yillar). - Bugungi adabiyot mumtoz adabiyot va realizm an’analari, modernizm, postmodernizm tendensiyalarining yonma-yon yashayotgani bilan tavsiflanadi.
- Zamonaviy o’zbek adabiy jarayonida realizm pozitsiyasi ancha kuchli. Misol tariqasida Abduqayum Yo’ldoshning «Bankir», «Puankare», Hakim Sattoriyning «Sog’inch», Zulfiya Misbaxning «So’fito’rg’ay», Shodmon Otabekning «Agar oshiqligim aytsam…» kabi jamoatchilik e’tiboriga hamda tanqidchilar e’tirofiga sazovor bo’lgan asarlarini keltirish mumkin.
Har qanday ijod namunasi, badiiy asar sinfiy boʼlishi va qandaydir gʼoyaga, kommunistik mafkura manfaatlariga xizmat qilishi kerak, degan qarashlar bugun oʼtmishga aylandi. Erkin ijod uchun, milliy qadriyatlarimiz va boy maʼnaviyatimizni, xalqimiz tarixini, uning bugungi sermazmun hayotini toʼlaqonli va haqqoniy aks ettirish uchun zarur sharoitlar yaratildi”. Mazkur ijtimoiy-adabiy muhitning qutlugʼ samaralari sifatida, birinchidan, adabiyotshunoslikda badiiy asarlarni gʼoyaviy-tematik tahlil qilishga butkul chek qoʼyildi. Аdabiy asar mazmunini badiiy qadriyat, ijodkor izlanishlarini maʼnaviy-intellektual qadriyat, adabiy jarayonni esa, hamisha harakatdagi goʼzallik hodisasi, badiiyat tarixi tariqasida oʼrganish tamoyili qaror topdi. Shu maʼnoda, xoh adabiyot tarixi, xoh madaniy-diniy meros, xoh bugungi kun adabiy hayoti hodisalari oʼrganilgan, nazariy umumlashtirilgan tadqiqotlarda, ilmiy asarlarda yaxlit bir kontseptsiya yetakchilik qilmoqda. Xususan, badiiy barkamol asar fenomeni nafaqat ijodkor shaxsiyati va dunyoqarashining, shuningdek, oʼzi yaratilgan ijtimoiy-maʼnaviy sharoit bilan jamiyatning ham maʼlum darajadagi koʼzgusidir, degan falsafiy-estetik nuqtai nazardir. - Har qanday ijod namunasi, badiiy asar sinfiy boʼlishi va qandaydir gʼoyaga, kommunistik mafkura manfaatlariga xizmat qilishi kerak, degan qarashlar bugun oʼtmishga aylandi. Erkin ijod uchun, milliy qadriyatlarimiz va boy maʼnaviyatimizni, xalqimiz tarixini, uning bugungi sermazmun hayotini toʼlaqonli va haqqoniy aks ettirish uchun zarur sharoitlar yaratildi”. Mazkur ijtimoiy-adabiy muhitning qutlugʼ samaralari sifatida, birinchidan, adabiyotshunoslikda badiiy asarlarni gʼoyaviy-tematik tahlil qilishga butkul chek qoʼyildi. Аdabiy asar mazmunini badiiy qadriyat, ijodkor izlanishlarini maʼnaviy-intellektual qadriyat, adabiy jarayonni esa, hamisha harakatdagi goʼzallik hodisasi, badiiyat tarixi tariqasida oʼrganish tamoyili qaror topdi. Shu maʼnoda, xoh adabiyot tarixi, xoh madaniy-diniy meros, xoh bugungi kun adabiy hayoti hodisalari oʼrganilgan, nazariy umumlashtirilgan tadqiqotlarda, ilmiy asarlarda yaxlit bir kontseptsiya yetakchilik qilmoqda. Xususan, badiiy barkamol asar fenomeni nafaqat ijodkor shaxsiyati va dunyoqarashining, shuningdek, oʼzi yaratilgan ijtimoiy-maʼnaviy sharoit bilan jamiyatning ham maʼlum darajadagi koʼzgusidir, degan falsafiy-estetik nuqtai nazardir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
