«Akademiya» Тошкент 2013 Актам холов ўзбекистон ёшларида


Download 2.66 Kb.
Pdf ko'rish
bet61/87
Sana19.10.2023
Hajmi2.66 Kb.
#1709544
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   87
Bog'liq
2.ЎЗБЕКИСТОН ЁШЛАРИДА ТАДБИРКОРЛИК ИЖТИМОИЙ МАСЪУЛИЯТИНИ ОШИРИШ А.Х. Холов hUtluiu

Таянч сўз ва иборалар
Иєтисодий онг, иєтисодий таълим, ёшларни касбга
йўналтириш, малакали кадрлар, ёшлар бандлиги,
ёшларга доир давлат сиёсати, аіолининг иш билан банд-
лигини таъминлаш, ёшларни тадбиркорлик фаолияти-
га тайёрлаш, “Устоз–шогирд” анъанаси, оила анъана-
лари, миллий єадриятлар, самарадорликка эришиш,
ёшларни іунар ўрганишга йўналтириш, инновацион
тадбиркорлик, эркин бозор иєтисодиёти тамойиллари,
раєобатбардош маісулотлар, инновацион ёндашув, ин-
новацион лойиіалар, янгилик яратиш, бизнес режа
тузиш.
Такрорлаш учун саволлар
1. Тадбиркорлик фаолиятида ташаббускорлик ва уни
рајбатлантириш єандай амалга оширилади?
2. Оилавий тадбиркорликни ривожлантириш истиє-
боллари нималардан иборат?
3. Мамлакатимизда тадбиркорликни ривожлантириш
истиєболларини изоіланг.
4. Ўзбекистонда тадбиркорликни ривожлантириш
маєсадида давлат томонидан берилаётган кафолатлар
ва имтиёзлар нималардан иборат?
5. Ёшларда тадбиркорлик ижтимоий масъулиятини
шакллантиришга таъсир этувчи омиллар нималар?
6. Оилада ўсмирларни тадбиркорлик фаолиятига тай-
ёрлаш жараёнига изоі беринг.
7. Ёшларни тадбиркорлик фаолиятига жалб этиш
мезонларига таъриф беринг.
8. Ёшларни инновацион тадбиркорликка жалб этиш
борасида єандай ишлар амалга оширилмоєда?


219
ХУЛОСА
Ёшларнинг тадбиркорлик фаолиятига єизиєишини
кучайтириш, уларга ўз бизнесини ташкил этиш учун
иєтисодий ва іуєуєий шароит яратиш, уларнинг иж-
тимоий-сиёсий фаоллигини ошириш, мамлакатимиз
келажаги йўлидаги интилиши, изланишлари, жамоат
ишларидаги фаол иштирокини єўллаб-єувватлаш му-
іим аіамият касб этади. Бу ёшларда келажакда ўз тад-
биркорлик фаолиятини амалга ошириш, хусусий биз-
несини ташкил этиш ва уни юритишда талаб єилинади-
ган асосий омиллар фаєат моддий ресурслар эмас, бал-
ки ундан іам муіими, бизнесни ташкил этиш ва уни
юритиш бўйича билим ва кўникмаларни шакллантириш-
ни таєозо этади.
Ёшларнинг интеллектуал єобилияти ва имконият-
ларини юзага чиєариш муаммоси, уларни маънавий ка-
мол топтириш, тадбиркорлик ишларига жалб этиш,
меінат фаолиятида шахсий ва ижтимоий манфаатлар-
ни уйјунлаштириш, Ватан тараєєиёти эітиёжларини
англаб яшашга, самарали меінат єилишга ўргатиш,
ижтимоий фаоллигини ошириш – бугунги куннинг дол-
зарб масалаларидан бири.
“Айни пайтда касб-іунар коллежлари ва олий ўєув
юртларини битириб чиєаётган ёшларимиз эгаллаётган
энг замонавий билим ва кўникмаларни амалда жорий
этиши учун уларни кичик бизнес ва тадбиркорлик со-
іасига кенг жалб єилиш масаласига принципиал аіамият
берилиши ва бу вазифа дастурда ўзининг муносиб ўрнини
топиши даркор.
Бу борада шуни эътиборга олишимиз керакки, іозир-
ги ваєтда мамлакатимиздаги ижтимоий фаол аіолининг
70 фоиздан ортији айнан кичик бизнес ва тадбиркорлик
соіасида банд. Шундай экан, бу соіани янада ривож-
лантирмасдан туриб, биз иєтисодиётимизнинг келгуси
тараєєиётини ўзимизга тасаввур єила олмаймиз.


220
Нега деганда, меінат фаолиятининг айнан шу йўна-
лиши бугунги кунда аіолимизнинг катта єисми учун на-
фаєат асосий даромад манбаи, балки дунёнинг барча ри-
вожланган давлатларида бўлгани каби, Ўзбекистонда іам
шаклланиб келаётган ўрта синф бўлмиш мулкдорлар син-
фининг муіим таркибий єисми, мамлакатимиз ижтимо-
ий-сиёсий іаётининг таянчи ва суянчи іисобланади.
Шундай ўта муіим омилларни инобатга олган іолда,
єабул єилинадиган дастурда кичик бизнес ва тадбир-
корлик соіаси олдида іали-бери мавжуд бўлган муам-
моларни ечиш, бу йўлдаги тўсиєларни бартараф этиш,
барча іудуд ва минтаєаларда, аввало, єишлоє жой-
ларда бу соіага ёшларни жалб этиш учун етарли ша-
роит ва имтиёзлар яратиб бериш масаласи катта ўрин
эгаллаши зарурлигини іаммамиз, биринчи навбатда,
маіаллий раібарлар яхши англаб олишимиз даркор”
1
.
Мамлакатимиз ёшларининг жамиятдаги ижтимоий-
сиёсий, иєтисодий, маданий ислоіотларни амалга оши-
риш жараёнларида фаол иштирокини рајбатлантириш,
уларнинг маънавий-ахлоєий, јоявий-назарий салоіия-
тини ўстириш іамда тадбиркорлик фаолиятини амалга
ошириш учун зарур шароитлар яратиш, ёшларнинг
маънавий олами шаклланиши ва ривожланиши єону-
ниятларини ўрганиш іамда тадєиє этиш натижасида
єуйидаги хулосага келинди:
Биринчидан, ёшларда мустаєил іаётни тўлаєонли
амалга ошириш, энг аввало, моддий-маънавий фаро-
вонлик, таъминот билан белгиланади. Шу жиіатдан,
уларда тадбиркорлик ижтимоий масъулиятини оши-
риш, унга бўлган ишонч ва іавасни, манфаатдорлик
руіини уйјотиш мамлакатимизда ёшлар сиёсатидаги
устувор вазифа іисобланади.

Каримов И.А. Жаіон инєирозининг оєибатларини енгиш, мамлакати-
мизни модернизация єилиш ва тараєєий топган давлатлар даража-
сига кўтарилиш сари. 18-жилд.-Т.: Ўзбекистон, 2010. 91-92-бетлар.


221
Иккинчидан, таълим ва кадрлар тайёрлашни бош-
єариш соіасидаги маєсадли чора-тадбирларни амалга
оширишда иккита йўналиш орєали єуйидаги натижа-
ларга эришиш мумкин: ёш кадрларни касб жиіатдан
янги йўналтирилган тарзда тайёрлаш ва кадрларни
єайта тайёрлаш асосида ишсизлар сонини камайтириш;
тадбиркорликнинг раєобатбардош йўналишларини ри-
вожлантириш орєали иєтисодий ва ижтимоий юксалиш-
ни таъминлаш лозим.
Тадбиркорлик фаолиятини янада такомиллаштириш-
нинг асосий йўналишлари:
- “Тадбиркорлик фаолияти эркинлигининг кафолат-
лари тўјрисида”ги Єонун іужжатларига риоя этили-
шини назорат єилиб бориш;
- кичик тадбиркорликнинг ривожлантирилиши ус-
тидан іар чоракда мониторингни амалга ошириш;
- тадбиркорликни ривожлантириш ва єўллаб-єув-
ватлашга єаратилган норматив іужжатларни такомил-
лаштириш;
- кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик субъект-
ларининг ташєи иєтисодий фаолиятини ривожланти-
риш учун ишбилармонлик муіитини янада яхшилаш
ва єулай шарт-шароитлар яратиш;
- кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик субъект-
лари, раібар ходимларининг ташєи иєтисодий фаоли-
ятни ташкил этиш кўникмалари, билимларини ошириш
учун иєтисодий йўналишда кадрлар тайёрлайдиган олий
ўєув юртларида ”Бизнесни бошєариш” ихтисослиги
бўйича кадрлар тайёрлашни кенг йўлга єўйиш учун
талабалар єабул єилиш маєсадга мувофиє.
Тадбиркорлар фаолиятини ривожлантиришдаги
баъзи муаммолар: 1) тадбиркорларга ер участкалари
ажратиш мураккаблигининг сабабларидан бири – ка-
дастр іужжатларини расмийлаштириш учун кўп муд-
дат талаб єилиниши; 2) єишлоє туманларида (жойлар-
да) замонавий Интернет хизматлари, савдо майдонла-


222
ри мавжуд эмаслиги; 3) аіоли бандлигини таъминлаш,
раєобат ва тадбиркорликни єўллаб-єувватлаш іамда
ривожлантириш іудудий дастурларининг тўлиє ба-
жарилмаётгани; 4) тадбиркорлар іамда тадбиркорлик
фаолиятини бошламоєчи бўлган жисмоний шахслар ўрта-
сида ижтимоий іамкорликни ривожлантириш; 5) иєти-
содиётни модернизациялаш шароитида тадбиркорлик
соіаси учун кадрлар тайёрлашни кенгайтириш; 6) ки-
чик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг жадал ривож-
ланишига тўсєинлик єилаётган, тадбиркорлик фаоли-
яти эркинлигини чеклаётган муаммоларни доимий ра-
вишда тизимли ўрганиб бориш, уларни бартараф этиш
юзасидан аниє амалий таклифлар ишлаб чиєиш.
Ёшларни тадбиркорлик фаолиятига кенг жалб этиш
ва оилавий бизнесни ривожлантириш учун шарт-ша-
роитлар яратишда «Ёш тадбиркорларни єўллаб-єув-
ватлаш» лойиіасини амалга ошириш муіим аіамият касб
этади. Бунда єуйидаги омилларга эътибор єаратиш ло-
зим:
- ёшларни, жумладан, ёш оилаларни кичик бизнес-
га жалб этиш;
- ёшларни бизнес юритиш, молиявий ресурсларни
тўјри таєсимлаш єоидаларига ўргатиш;
- оилавий бизнесни ривожлантириш учун ёш оила-
ларнинг кредит ва грантлар олишига кўмаклашиш;
- ёш тадбиркорларни єўллаб-єувватлаш бўйича мин-
таєавий маслаіат марказлари ташкил этиш
2
.
Хулоса єилиб айтганда, Ўзбекистон ёшларида тад-
биркорлик ижтимоий масъулиятини оширишда єуйи-
дагиларга эътибор єаратиш лозим:
- биринчидан, Ўзбекистон Республикасида бозор му-
носабатларининг шаклланиши, ўз навбатида, фуєаро-

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2014 йил 19 февралдаги «Сојлом
бола йили» Давлат дастури тўјрисидаги ПЄ-2133-сонли Єарорига
илова, 2-боб, 35-банди.


223
лар, жумладан, ёшлар томонидан иєтисодий билим
асослари іамда муайян ишлаб чиєариш йўналиши бўйи-
ча амалий фаолият кўникмаларининг пухта ўзлашти-
рилишини талаб этади. Зеро, кескин раєобатга асос-
ланган мавжуд шароитда шахснинг иєтисодий билим ва
тадбиркорлик кўникмасига эга бўлиши фаєатгина унинг
моддий эітиёжларини єондириш учунгина эмас, балки
айни ваєтда, жамият равнаєини таъминлашга іам хиз-
мат єилади;
- иккинчидан, ёшлар, хусусан, касб-іунар кол-
лежлари ўєувчиларида тадбиркорлик кўникмаларини
шакллантириш мазкур таълим муассасалари томони-
дан амалга оширилаётган ўєув-тарбиявий фаолиятнинг
муіим таркибий єисми саналади. Ушбу жараённи амалга
ошириш ўзига хос педагогик ёндашувни таєозо этади;
- учинчидан, касб-іунар коллежлари ўєувчилари
ўртасида иєтисодий билимларни тарјиб этиш іамда
уларда тадбиркорлик кўникмаларини шакллантиришга
йўналтирилган ўєув машјулотлари іамда тарбиявий
тадбирлар ўртасида ўзаро уйјунлик мавжуд бўлиши
керак;
тўртинчидан, ёшларда табиркорлик ижтимоий масъ-
улиятини шакллантиришга єаратилган «Энг яхши
лойиіа», «Тадбиркор ўєувчилар клуби», «Бозор єону-
ниятларини биласизми?», «Ибратли тадбиркор ўєувчи»,
«Иєтисодий билимларни эгаллаш — жамият тараєєиё-
ти кафолати», «Бозор: кеча ва бугун», «Бизнес-режа
єандай ишлаб чиєилади?», «Тадбиркорнинг іуєує ва
бурчлари нималардан иборат?» каби турли мавзуларда
учрашув, танлов, суібат, амалий-тренинг ва ишбилар-
монлик ўйинлари ташкил этилиши ёшларда тадбиркор-
лик кўникмаларининг шаклланиши учун зарур шарт-
шароитни юзага келтирди.


224

Download 2.66 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   87




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling