Al-jomi' as-sahih (1-jild) Arabchadan Zokirjon Ismoil
Download 1.28 Mb. Pdf ko'rish
|
sahih buhari1 ziyouz com
- Bu sahifa navigatsiya:
- 131-bob. Tosh otmasdan oldin tuya minib turib fatvo bermoq haqida
- 132-bob. Mino kunlari xutba aytmoq qaqida
- 133-bob. Siqoya yoki boshqa uzrli ishlar bilan mashg‘ul kishilar Mino kechalarida Makkada qo‘nib qoladirmi
- 134-bob. Tosh otmoq haqida
- 135-bob. Vodiyda turib, tosh otmoq qaqida
- 136-bob. Yettita tosh otmoq haqida
- 137-bob. Ka’bani chap tomonida qoldirib, Aqaba jamrasini otish to‘g‘risida
- 138-bob. Har tosh otganda takbir aytmoq haqida
- 139-bob. Jamrat ul-Aqabani ado etib bo‘lgach, to‘xtab turmaslik haqida
- 140-bob. Ikki jamrada tosh otgach, tekislikka tushib, qiblaga yuzlanmoq haqida
- 141-bob. Ikki jamra oldida turib duo o‘qimoq haqida
- 142-bob. Jamralarda tosh otib bo‘lgach, xushbo‘y narsalardan foydalanmoq va tavofi ifozadan keyin soch oldirmoq haqida
- 143-bob. Tavofi vido’ (vidolashuv tavofi) haqida
- 144-bob. Ayol Tavofi ifoza qilgandan keyin hayz qo‘rib qolsa...
- 145-bob. Nafr kuni Abtohda asr o‘qimoq haqida
- 146-bob. Muhassab haqida
- 147-bob. Makkaga kirishdan avval Zu Tuvanda va Makkadan qaytishda Hulayfadagi Bathoda qo‘nib o‘tmoq haqida
- 148-bob. Makkadan qaytishda Zu Tuvanga tushib o‘tgan kishi haqida
- 149-bob. Haj mavsumida johiliya bozorlarida savdo-sotiq qilmoq haqida
- 150-bob. Tun oxirlab qolganda Muhassabdan yo‘lga chiqish haqida
- 2-bob. Hajdan oldin umra qilgan kishi xususida
- 3-bob. Nabiy sallallohu alayhi va sallam necha marta umra qilganlar
|
www.ziyouz.com kutubxonasi 345
va sallamga savollar berishar erdi, ul kishi barchasiga ham: «Bo‘laverg‘aydir»,- deb javob berardilar. Bir kishi: «Zabhdan oldin soch oldirib qo‘ydim, endi ne bo‘lg‘aydir?»- deb so‘rab qoldi. Janob Rasululloh: «Zabh qilaverg‘il, gunohi yo‘qdir»,- dedilar. Boyagi kishi yana: «Kechqurun tosh otib qo‘yibdirman»,- dedi. Janob Rasululloh: «Bo‘laverg‘aydir»,- dedilar».
Abdulloh ibn Amr rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Hajjat ul- Vido’da tuya minib turgan erdilar, odamlar savol bera boshlashdi. Bir kishi: «Bilmay, zabhdan oldin sochimni oldirib qo‘yibdirman»,-dedi. Janob Rasululloh: «So‘yaverg‘il, hech narsa qilmag‘aydir»,- dedilar. Yana boshqa birov: «Tosh otishdan oldin, bilmay zabh qilib qo‘yibdirman»,- dedi. Janob Rasululloh: «Endi tosh otaverg‘il, hechqisi yo‘q»,- dedilar. O’sha kuni kim ne haqida so‘ramasin, «Bo‘laverg‘aydir, gunohi yo‘qdir»,- deb javob berdilar».
Abdulloh ibn Amr ibn al-Os raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Men Nabiy sallallohu alayhi va sallamning Nahr kuni aytgan xutbalarida hozir erdim. Bir kishi turib: «Men falon narsa falon narsadan oldin bajarilg‘aydir, deb o‘ylardim»,- dedi. Yana boshqasi turib: «Men ham falon narsa falon narsadan oldin ado etilsa kerak, deb yurar erdim, Nahr kunidan oldin soch oldirib qo‘yibdirman»,-dedi. Xullas, har kim istagan savolini berdi. Janob Rasululloh: «Bir amalni ikkinchisidan oldin bajarmoqning gunohi yo‘qdir»,- dedilar. O’sha kuni kim ne haqida so‘rasa: «Vo‘laverg‘aydir, hechqisi yo‘qdir»-deb jayub qildilar».
Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Nahr kuni xutbada: «Ey odamlar, bugun qaysi kundir?»-dedilar. «Muqaddas (tabarruk) kundir»,- deyishdi. «Bu nechuk joydir?» - dedilar. «Muqaddas (tabarruk) joydir»,- deyishdi. «Bu oy qanday oydir?» -dedilar. «Muqaddas (tabarruk) oydir»,- deyishdi. Janob Rasululloh: «Qoningiz, molu holingiz va oru nomusingiz bir-biringiz uchun shu kun, shu joy va shu oyning muqaddasligi kabi muqaddasdir!» - dedilar. Buni bir necha bor takrorladilar. Keyin, boshlarini ko‘tarib: «Yo parvardigor-o, men yetkaza oldimmi, yetkaza olmadimmi?» - deb qo‘shib qo‘ydilar. Ollohga qasam ichib ayturmenkim, ul kishining bul so‘zlari o‘z ummatlariga qoldirgan vasiyatlari bo‘lib, «Mendan keyin o‘zaro qon to‘kib, kofir bo‘lib ketmangizlar!» deganlaridir». '
Ibn Abbos raziyallohu anhu: «Nabiy sallallohu alayhi va sallamning Arafotda xutba o‘qiyotganlarini eshitdim»,- dedilar.
Muhammad ibn Sirin rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam Nahr kuni bizga xutba o‘qidilar, so‘ng: «Bilurmisiz, bugun qaysi kundir?» -dedilar. Shunda biz: «Olloh va uning Rasuli bilg‘aydir»,- dedik. Ul kishi jim qoldilar, hatto biz bul kunni boshqa biror nom birlan atasalar kerak, deb o‘yladik. Keyin, boshlarini ko‘tarib: «Nahr kuni ermasmi?» -dedilar, biz: «Ha»,-dedik. «Bul qaysi oydir?»,- dedilar, biz: «Olloh va uning Rasuli bilg‘aydir»,-dedik. Ul kishi yana jim qoldilar, hatto biz uni boshqa biror nom birlan atasalar kerak, deb xayol qildik. Keyin: «Zulhijja ermasmi?» - dedilar, biz: «Ha»,- dedik. «Bul qanday shahardir?»-dedilar, biz: «Olloh va uning Rasuli bilg‘aydir»,- dedik.
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 346
Ul kishi yana sukut saqladilar, hatto biz uni boshqa biror nom birlan atasalar kerak, deb o‘yladik. Keyin: «Muqaddas (shahar) ermasmi?»-dedilar, biz: «Ha»,- dedik. Janob Rasululloh: «Olloh taolo sizlarning qonlaringaz va mollaringizni bir-biringiz uchun mana shul muqaddas joyingiz, oyingiz va kuningiz yanglig‘ to parvardigoringizga ro‘para bo‘ladirgan kuningizga qadar muqaddas ayladi. Ayo, (sizlarga) yetkaza oldimmi?» - dedilar. Sahobalar: «Ha»,-deyishdi. Janob Rasululloh: «Yo parvardigor-o, o‘z vazifamni ado etganimga guyuh bo‘lg‘il, shul yerda turganlar boshqalarga (so‘zlarimni) yetkazsinlar, chunkim tinglovchilarga nisbatan riyuyat qilg‘uvchilar yodlarida ko‘proq saqlab qolg‘aydirlar. Mendan keyin bir-birining bo‘g‘ziga tig‘ uradirgan kofir bo‘lib ketmangiz!» -dedilar».
Ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam Minoda turganlarida: «Bilurmisiz, bugun qaysi kundir?» - dedilar. «Olloh va uning Rasuli bilg‘aydir»,- deyishdi. Janob Rasululloh: «Bu kun muqaddas kundir»,- dedilar., Keyin: «Bilurmisiz, bu qanday shahardir?»-deb so‘radilar. «Olloh va uning Rasuli bilg‘aydir»,- deyishdi. Janob Rasululloh: «Bu muqaddas shahardir»,- dedilar. Keyin: «Bilurmisiz, bu qaysi oydir?» - dedilar. «Olloh va uning Rasuli bilg‘aydir»,- deyishdi. Janob Rasululloh: «Bu muqaddas oydir»,- dedilar. So‘ng, yana bundoq dedilar: «Olloh taolo qoningiz, molingiz va oru nomusingizni bir-biringiz uchun ana shul muqaddas shahringiz, tabarruk oyingiz va ulug‘ ayyomingiz yanglig‘ muqaddas ayladi».
Hishom ibn al-Roz rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam Nahr kuni Hajjat ul-Vido’da toshloq yerda turib, «Bu kun hajji akbar - ulug‘ haj kunidir! Yo parvardigor-o, o‘z vazifamni ado etganimga guyuh bo‘lg‘il!» - deb odamlar birlan vidolashgan erdilar. O’shandan beri odamlar shul kunni Hajjat ul-Vido’ -Vidolashuv haji deb atashadigan bo‘ldi».
Ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Abbos raziyallohu anhu Nabiy sallallohu alayhi va sallamdan siqoya (hojilarga suv ichirmoq) uchun Mino kechalarida Makkada qo‘nib qolmoqqa ruxsat so‘radilar, ul kishi ijozat berdilar».
Jobir: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam Nahr kuni choshgohda va Quyosh botgandan keyin tosh otdilar»,- deydilar.
Vabara rivoyat qiladirlar: «Ibn Umar raziyallohu anhudan: «Qachon tosh otayin?» -deb so‘radim. «Haj amiri tosh otganda, sen ham otavergil!» - dedilar. Men savolimni yana takrorladim. Ul kishi: «Biz kech kirmog‘ini kutib turar erdik, Quyosh botgach, tosh otar erdik»,- dedilar».
Abdurrahmon ibn Yazid rivoyat qiladirlar: «Abdulloh ibn Mas’ud vodiyda turib, tosh otdilar. Men u kishiga: «Ey Abu Abdurrahmon (laqablari), odamlar toshni vodiy o‘rtasida turib ermas, yuqoriga chiqib otishg‘aydir-ku?!»- dedim. U kishi: «Yakkayu-yagona Olloh Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 347
nomiga qasam ichib ayturmenkim, bu yer Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga «Baqara» surasi nozil bo‘lgan joydir!» -dedilar».
Abdulloh ibn Mas’ud raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Men' Jamrai Kubroda bo‘lganimda Ka’bani chap tomonimda, Minoni ersa, o‘ng tomonimda qoldirib, yettita tosh otdim, «Baqara» surasi nozil qilingan zot - sallalloxu alayhi va sallam ham shu tariqa tosh otganlar».
Abdurrahmon ibn Yazid rivoyat qiladirlar: «Men Ibn Mas’ud raziyallohu anhu birlan birgalikda haj qilganimda, u kishining Jamrai Kubroni yettita tosh otmoq birla ado etganlarining guvohi bo‘ldim. O’shanda u kishi Ka’bani chap tomonda va Minoni o‘ng tomonda qoldirib, tosh otgan erdilar. Ana shul joyda Janob Rasulullohga «Baqara» surasi nozil bo‘lgan erdi».
A’mash rivoyat qiladirlar: «Men Hajjojning minbarda turib va’z aytganini eshitdim, o‘shanda «Baqara», «Oli Imron» va «Niso» suralari haqida zikr qilgandi. Bu haqda Ibrohim raziyallohu anhuga aytgandim, ul kishi menga bunday dedilar: «Abdurrahmon ibn Yazid o‘zining Mas’ud raziyallohu anhu birlan birga Jamrat ul-Aqabada bo‘lganini menga aytgan erdi. O’shanda Ibn Mas’ud vodiyning o‘rtasidagi daraxt yoniga borib, yettita tosh otibdilar, har tosh otganlarida takbir aytibdirlar, keyin: «Yakka-yu yagona Ollohga qasam ichurmenkim, «Baqara» surasi nozil bo‘lganda Janob Rasululloh xuddi mana shu yerda turgan erdilar»,-debdilar».
Ibn Umar raziyallohu anhu Jamrat ul-Aqabani ado etib bo‘lgach, to‘xtab turmaslik kerakligini Nabiy sallallohu alayhi va sallamdan bilib olgan ekanlar.
haqida
Ibn Umar raziyallohu anhu Jamrat ud-Dunyoda ketma-ket yettita tosh otar erdilar-da, tekislikka tushib, qiblaga yuzlangan holda, uzoq duo o‘qir erdilar. So‘ng, Jamrat ul- Vustoga borib tosh otardilar, keyin tekislikka tushib, yana qiblaga yuzlangan holda uzoq duo o‘qirdilar. Shundan so‘ng, vodiyning o‘rtasiga kelib, Jamrat ul-Aqabada tosh otardilar-da, to‘xtamay orqaga qaytardilar, keyin: «Nabiy sallallohu alayhi va sallamning shunday qilganlarini ko‘rganman»,- der erdilar.
Zuhriy rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Mino masjidi yonida yettita tosh otar erdilar, har tosh otganlarida takbir aytar erdilar. So‘ng, oldinga yurib (pastlikka tushar erdilar), qo‘llarini ko‘tarib uzoq duo o‘qir erdilar. Shundan so‘ng, Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 348
ikkinchi Jamraga (Jamrat ul-Vustoga) borib, yetti marta tosh otar erdilar, har tosh otganlarida takbir aytar erdilar. Keyin, vodiyga tushib, qiblaga yuzlangan holda qo‘llarini ko‘tarib, uzoq duo o‘qir erdilar. So‘ngra, Jamrat ul-Aqabaga borib, yettita tosh otar erdilar, har tosh otganda takbir aytar erdilar-da, to‘xtamay orqaga qaytar erdilar». Solim ibn Abdulloh ham shunga o‘xshash hadisni otalaridan eshitgan ekanlar. Ul kishi Nabiy sallallohu alayhi va sallamning shul tariqa tosh otganlarini o‘z ko‘zlari birlan ko‘rgan ekanlar. Ibn Umar ham shundoq qilar ekanlar.
tavofi ifozadan keyin soch oldirmoq haqida
O’z zamonasining nufuzli kishilaridan bo‘lgan Abdurrahmon ibn Qosimning otalari: «Oisha onamizning «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga, ehrom bog‘lashlaridan oldin ham, ehromlarini yechganlaridan keyin ham, mana shu qo‘llarim birlan xushbo‘y narsalar surtib qo‘yar erdim, deb aytganlarini eshitganman»,-deydilar.
Ibn Abbos raziyallohu anhu: «Odamlarga eng oxiri Ka’bani tavof aylamoq amr ztildi. Lekin, hayz ko‘rgan ayollar bundan istisno qilindi»,- dedilar.
Anas ibn Molik raziyallohu anhu: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam Minoda tosh otib qaytganlaridan so‘ng, peshin, asr, shom va xufton o‘qidilar, keyin Muhassabda uxladilar, so‘ngra tuyaga minib Ka’bani tavof qildilar»,- deydilar.
Oisha raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallamning zaifalari Safiyya hayz ko‘rib qoldi, buni Janob Rasulullohga ma’lum qilgan erdim, ul kishi: «Bizni yo‘ldan qoldirg‘aydirmi, derman»,- dedilar. Shunda odamlar: «Safiyya Tavofi ifoza qilib ulgurgan erdi»,- deyishdi. Janob Rasululloh: «Undoq bo‘lsa, hechqisi yo‘qdir»,- dedilar».
Ikrima rivoyat qiladirlar: «Madina ahli (Makkada) Ibn Abbos raziyallohu anhudan: «Agar ayol Tavofi ifoza qilib bo‘lgandan keyin hayz ko‘rib qolsa, ne bo‘lg‘aydir?» - deb so‘rashdi. Ibn Abbos: «U holda ayol Tavofi vido’ (vidolashuv tavofi) qilmasdan qaytib ketaverg‘aydir»,- dedilar. Madina ahli: «Biz Zayd ibn Sobitning so‘ziga ishong‘aymiz, sizning so‘zingizga ishonmasmiz»,- deyishdi. Shunda Ibn Abbos: «Undoq bo‘lsa, Madinaga borib so‘rangiz»,- dedilar. Madinaliklar (Makkadan) Madinaga qarab yo‘l olishdi, Madinaga kelishgach, mazkur masala xususida so‘rashgan erdi, Ummu Sulaym Safiyya voqeasini hikoya qilib berdilar». Ibn Abbos raziyallohu anhu: «Tavofi ifoza qilgan ayolga,'agar uhayz ko‘rib qolsa, Tavofi vido’ qilmasdan qaytib ketmakka ijozat berildi»,- deydilar.
Tovus raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Men Ibn Umarning «Hayz ko‘rgan ayol Tavofi vido’ qilmasdan ketmag‘aydir» - deganlarini eshitgandim, keyinchalik o‘sha kishining o‘zlarining «Nabiy sallallohu alayhi va sallam hayz ko‘rgan ayolni Tavofi vido’ qilmakdan ozod qilganlar» - deb yurganlarini ko‘rdim».
Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladirlar: «Haj qilmoq niyatida Nabiy sallallohu alayhi va Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 349
sallam birlan birga yo‘lga chiqdik. Janob Rasululloh Makkaga kelgach, Ka’bani tavof aylab, Safo va Marvada sa’y qildilar, lekin ehromlarini yechmadilar, chunki o‘zlari birlan qurbonlikka atab jonliq yetaklab kelgan erdilar. O’sha kuni Rasulullohning ahli ayollari hamda sahobalari ham tavof va sa’y qildilar. Ulardan qurbonlikka atab jonliq olib kelmaganlari ehromlarini yechishdi. Men ersam, hayz ko‘rib qoldim. Haj udumlarini ado qilganimizdan so‘ng Hasba (Minodagi bir kecha tunab qolinadirgan toshloq joy) kechasi: «Yo Rasululloh, barcha sahobalaringiz haj va umra qilib qaytishmoqda; yolg‘iz men (umra qilolmay) qoldim»,- dedim. Janob Rasululloh: «Makkaga kelganimizda tavof qilmagan erdingmi?»-deb so‘radilar. Men: «Yo‘q»,- dedim. Janob Rasululloh: «Undoq bo‘lsa, ukang birlan Tan’imga borib, umra qilib qaytg‘il, biz sen birlan falon joyda uchrashg‘aydirmiz»,- dedilar. Men ukam Abdurrahmon bilan Tan’imga borib, umraga ehrom bog‘ladim. Biz yo‘lga chiqadirgan kecha Safiyya hayz ko‘rib qoldi. Nabiy sallallohu alayhi va sallam: «Sen bizni yo‘ldan qoldiradirgan bo‘lding, Nahr kuni tavof qilmaganmi erding?» - dedilar. Safiyya: «Ha, tavof qilgan erdim»,-dedi. Janob Rasululloh: «Undoq bo‘lsa, yuraverg‘il, hechqisi yo‘qdir»,- dedilar».
Abdulaziz ibn Rufay’ rivoyat qiladirlar: «Anas ibn Molikdan: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam xususlaridagi xotiralaringizdan so‘zlab beringiz!» -deb iltimos qildim. «Tarviya kuni peshinni qay yerda o‘qidilar?» -deb so‘radim. Anas: «Minoda»,- dedilar. «Undoq bo‘lsa, Nafr kuni asrni qaerda o‘qidilar?» -dedim. «Abtohda»,- dedilar. So‘ng: «Haj amirlari ne qilsalar, sen ham shundoq qilaverg‘il!»-deb qo‘shib qo‘ydilar».
Anas ibn Molik raziyallohu anhu Nabiy sallallohu alayhi va sallam haqlarida gapirayotib: «Ul kishi peshin, asr, shom va xufton o‘qidilar, keyin Muhassabda uxladilar, so‘ngra turib tuyaga mindilar-da, Ka’bani tavof qildilar»,- dedilar.
Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam qo‘nib o‘tadirgan manzil dam olmoqqa juda qulay erdi (ya’ni, Bathodagi joyni nazarda tutayotirlar)».
Ibn Abbos raziyallohu anhu: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam dam olmoq niyatidagina Muhassabga qo‘yib o‘tar erdilar»,- deydilar.
Hulayfadagi Bathoda qo‘nib o‘tmoq haqida
Nofi’ rivoyat qiladirlar: «Ibn Umar raziyallohu anhu Makkaga kelsalar, Aqaba yo‘lidagi Zu Tuvanda qo‘nib o‘tardilar, so‘ng ikki tepalik oralig‘idan o‘tib, Makkaga kirardilar. Makkaga haj yoki umra qilgani kelsalar, tuyalarini (faqat) Masjid ul-Harom eshigi oldida cho‘ktirar erdilar-da, ichkariga kirib, qora rukn oldiga borib, tavof aylamakni o‘shandan boshlar erdilar. Keyin, yetti marta: uch marta tez, to‘rt marta oddiy yurish qilib tavof aylar erdilar. So‘ngra, orqaga qaytib, ikki rak’at tavof namozi o‘qib, dastlabki kelgan joylariga qaytmakdan oldin Safo va Marva orasini tavof qilar erdilar. Haj yoki umra qilib qaytishlarida Zulhulayfadagi Batho tekisligida, Nabiy sallallohu alayhi va sallam tuyalarini cho‘ktirib dam olib o‘tadigan yerda ul kishi ham tuyalarini cho‘ktirar erdilar». Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 350
Xolid ibn Haras rivoyat qiladirlar: «Ubaydullohdan Muhassab haqida so‘rashdi, shunda u kishi: «Rasululloh, Umar va Ibn Umar o‘sha yerda (Muhassabda) dam olib o‘tishgan deb, Nofi’dan eshitganman»,- dedilar».
Xolid ibn Haras: «Nofi’ menga: «Ibn Umar o‘sha yerda, ya’ni Muhassabda peshin va asr (menimcha, shomni ham, degandi shekilli) o‘qir erdi»,- degandi. Men Ibn Umarning o‘sha yerda xuftonni o‘qib, keyin bir oz mizg‘ib olganiga shubha qilmasman, chunki Janob Rasululloh ham o‘sha yerda shunday qilar erdilar»,- deydilar.
Nofi’ raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Ibn Umar raziyallohu anhu Makkaga kelaetganlarida Zu Tuvanda qo‘nib, tong otgach, shaharga kirar erdilar, bu haqda u kishidan so‘rashganda «Nabiy sallallohu alayhi va sallam ham shundoq qilar erdilar»,- deb javob berganlar».
Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Zulmajoz va Ukoz johiliya davridagi odamlar savdo-sotiq qiladirgan joy erdi. Islom davri kelgach, musulmonlar Olloh taoloning «Ollohdan fazlu karam tilamoq sizlar uchun gunoh ermas» degan oyati karimasi nozil bo‘lgunga qadar, u yerlarda savdo-sotiq qilmoqni istamadilar».
Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladirlar: «Muhassabdan yo‘lga chiqadirgan kecha Safiyya hayz ko‘rib qoldi. Shunda u: «Men sizlarni yo‘ldan qoldiradirganga o‘xshayman» ,— dedi. Nabiy sallallohu alayhi va sallam: «Sen bizlarni yo‘ldan qoldiradirgan bo‘lding, Nahr kuni tavof qilmaganmi erding?» - dedilar. Safiyya: «Ha, tavof qilgan erdim»,- dedi. Janob Rasululloh: «Undoq bo‘lsa, yuraverg‘il!»- dedilar».
Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birgaliqda hajga chiqdik. Makkaga kelganimizda bizga ehromlarimizni yechmakni buyurdilar. Yo‘lga chiqadigan kecha Safiyya hayz ko‘rib qolib: «Sizlarning oyog‘ingizga tushov bo‘lmasam erdi!» - dedi. Nabiy sallallohu alayhi va sallam: «Oyog‘imizga tushov bo‘lding, Nahr kuni tavofi ifoza qilganmi erding?»-dedilar. Safiyya: «Ha»,- dedi. «Unda, yuraverg‘il!» - dedilar Janob Rasululloh. «Yo Rasululloh,- dedim men,- Makkaga kelganimda umra qilmagan erdim». «Undoq bo‘lsa, Tan’imga borib, umra qilg‘il!» - dedilar Janob Rasululloh. Men ukam birlan birga umra qilgani ketdim. Umra qilib kelayotganimizda Janob Rasululloh birlan yo‘lda uchrashib qoldik, ul kishi: «Sizlar birlan falon joyda uchrashg‘aydirmiz»,- dedilar».
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 351
ÉΟó¡Î0
«!$# Ç⎯≈uΗ÷q§9$#
ÉΟŠÏm§9$# UMRA HAQIDAGI BOBLAR 1-bob. Umraning vojibligi va fazilati
Ibn Umar: «Har bir musulmonga haj va umra vojibdir!- deydilar. Ibn Abbos raziyallohu anhu: «Ollohning Kitobida «Umra hajning egizagidir, Olloh yulida umra va haj qilingiz!» deyilgan»,- deydilar (ya’ni, Olloh taolo haj va umrani bo‘lmay, birgalikda ado etmakka amr bergan.
«Umra - ikki umra oralig‘ida qilingan gunohlarga kafforatdir va pok niyatda qilingan haj ajri - faqat jannatdir!»-deb aytganlar».
Ibn Jurayj rivoyat qiladirlar: «Ikrima ibn Xolid Ibn Umar raziyallohu anhudan hajdan oldin umra qilmoq to‘g‘risida so‘radilar. U kishi: «Bo‘laverg‘aydir, chunki Nabiy sallallohu alayhi va sallam hajdan oldin umra qilganlar»,-dedilar».
Mujohid rivoyat qiladirlar: «Men va Urva ibn Zubayr Madinadagi Masjid un-Nabiyga kirdik, qarasak, Abdulloh ibn Umar raziyallohu anhu Oisha onamizning hujralari yonida o‘tirgan ekanlar. Odamlar ersa, masjidda choshgoh namozini o‘qishmoqda erdi. Urva Abdullohdan ushbu namoz haqida so‘raganda, ul kishi: «Bid’at!» - dedilar. Keyin, Urva: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam necha marta umra qildilar?» - deb so‘radi. Ul kishi: «To‘rt marta, biri Rajab oyida»,-dedilar. Keyin, biz ul kishidan boshqa biror narsa haqida so‘ramoqqa jur’at etmadik».
Mujohid rivoyat qiladirlar: «Urva, Oisha onamiz hujralarida tishlarini misvoklab turganlarida: «Ey onamiz, Abu Abdurrahmonning nelar deganin eshitdingizmi?» - dedi. Oisha onamiz: «Ne debdir?» - dedilar. Urva: «Abu Abdurrahmon Janob Rasulullohning to‘rt marta umra qilganlarini, biri Rajab oyida ekanlig‘ini aytdi»,- dedi. Oisha onamiz: «Abu Abdurrahmonga Olloh rahm aylasin! Ul, Janob Rasulullohning umra qilganlarini haqiqatan ham ko‘rgan, lekin Janob Rasululloh Rajab oyida umra qilmaganlar»,- deb aytdilar».
Urva ibn Zubayr: «Oisha raziyallohu anhodan so‘rasam, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Rajab oyida umra qilmaganlar» - deb aytdilar»,- deydilar.
Qatoda raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Men Anas ibn Molikdan: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam necha marta umra qilganlar?» - deb so‘radmm. Ul kishi: «Birinchi umralari Hudaybiya umrasi bo‘lib, mushriklar qarshilik ko‘rsatganlig‘i oqibatida chala qolgan (qazo bo‘lgan), kelasi yili o‘shal qazr bo‘lgan umrani ham ado etmak maqsadida bir yo‘la ikki marotaba umra qilganlar, keyingilari - Zulqa’da oyida qilgan umralari |
