Александр Андреэв Шамбала вақти Дарҳақиқат, Шамбала вақти келди. Н. Рерич и қисм

8. Шамбалага қизил денгизчилар билан

1918 йилда тақдир Барченкони бошқа қизиқарли одам билан бирга олиб келди, у тез орада унинг содиқ ёрдамчиси ва дўстига айланди. Бу олим-астроном Александр Александрович Кондиаин (Кондиаини). 1889 йилда Санкт-Петербургда туғилган, филология гимназиясини, сўнгра Санкт-Петербург университетининг физика-математика факултетини астрофизика мутахассислиги бўйича тугатган (тахминан 1911). Кейинчалик, 10 йилдан ортиқ вақт давомида у ҳали талабалик даврида аъзо бўлган Россия Жаҳон ўрганиш ҳаваскорлари жамияти (РОЛМ) билан фаол ҳамкорлик қилди. Бундай номдаги жамият 1909 йилда табиий ва физика фанларини севувчиларни бирлаштириш, уларга ёрдам бериш, шунингдек, табиатшунослик билимларини кенг аҳоли орасида тарқатиш мақсадида ташкил этилган. Жамиятга машҳур "Народная Воля" аъзоси ва сотсиокосмист Н. А. Морозов (1854-1946) раҳбарлик қилган. машҳур "Апокалипсис тарихи" (1907) ва "Фалсафа тошини излашда" (1909) китоблари муаллифи. Жамият ўз фаолиятининг бошиданоқ астрономик тадқиқотларга биринчи навбатда эътибор қаратган ва шунинг учун унинг асосини асосан профессионал ва ҳаваскор астрономлар ташкил этган. Аллақачон 1910 йилда, Жаҳон тадқиқотлари университети жамиятга ўтказилгандан сўнг, катта 175 мм. Мертс рефрактор телескопи А.А.Кондиаин М.Я.Мошонкинга уни Тенишевский мактаби расадхонасига (Моховая, 35) ўрнатишда фаол ёрдам берган, сўнгра астроном-кузатувчи сифатида М.Я.Мошонкин ва С.Г.Натансон билан биргаликда мунтазам кузатувлар олиб борган ва турли хил осмон жисмларини суратга олиш. Бу эрда шуни айтиш керакки, фотография ёш олимни астрономиядан кам эмас, айниқса рангли фотография (хроматография), ўша пайтда биринчи қадамларини ким қўйган эди. Ёритгичларни суратга олиш учун Кондиаин ва расадхона бошлиғи М. Я. Мошонкин тўлиқ спектрни қамраб олувчи бир қатор рангли филтрларни ишлаб чиқардилар.
Расадхонадаги биринчи жиддий иш 1911 йилнинг кузида америкалик У.Брукс томонидан кашф этилган ёрқин кометани ёруғлик филтрлари орқали кузатиш ва суратга олишдан бошланган. Олинган 22 та тасвирлар А. А. Кондиаин томонидан қайта ишланган ва иш натижалари 15 ноябрда бўлиб ўтган жаҳон олимларининг умумий йигʻилишида маʼлум қилинган. Олимнинг хабари катта қизиқиш уйғотди, унинг ҳисоботи жамият журналида эълон қилинганидан далолат беради.^[107]. 1912 йил бошида А. А. Кондиаин яна икки йил давомида кузатувчи астроном сифатида тасдиқланди. Айтганча, жаҳон олимларининг астрономик бўлимининг иши таниқли олим, Пулково расадхонаси ходими Г. А. Тиховнинг бевосита раҳбарлиги остида бўлганини таъкидлаймиз. Шу билан бирга, Александр Александрович Кондиаин РОЛМ Кенгаши аъзоси этиб сайланди ва Жамият журнали ("Известия РОЛМ") таҳририятига киритилди. Шунингдек, у янги ташкил этилган фотография бўлимига котиб этиб тайинланди.
Жаҳон уруши пайтида А. А. Кондиаин тадқиқотини тўхтатишга мажбур бўлди. Катта телескоп ва бошқа асбоблар Петроград биологик лабораторияси биносига кўчирилди (Инглиз проспекти, 32), у эрда Жамиятнинг янги расадхонасининг қурилиши бошланди. Известия ПОЛМда 1915-1918 йиллардаги нашрлардан хулоса қилиш мумкин. А. А. Кондиаин, асосан, атмосфера ҳодисаларини (қуёш «галоси», зодиаcал нур ва бошқалар) кузатиш ва Санкт-Петербург ва унинг шимолий атрофлари, шунингдек, Финляндиядаги об-ҳавони ўрганиш билан шуғулланган. Худди шу даврда олим бир мунча вақт Севастополдаги метеорология стантсиясида ва, эҳтимол, бошқа жойда ишлаган. 1915 йилда у "Табиат ва одамлар" журналида бир нечта машҳур мақолаларини нашр этди (ўша журналда, биз эслаётганимиздек, А.В. Барченко ҳам 1910-йилларда нашр этилган). Умуман олганда, савол А.А.га қараганда ноаниқ бўлиб қолмоқда. Cондиаин университетни тугатгандан сўнг тирикчилик қилди, чунки Жаҳон тадқиқотлари жамияти соф жамоат ташкилоти эди. Инқилобдан кейин П.Ф.Лесгафт томонидан асос солинган Биология лабораторияси унинг номидаги Табиатшунослик институтига айлантирилди, унга ўша Н.А.Морозов раҳбарлик қилди ва шу билан бирга (1918-йилда) РОЛМ институтнинг астрономик бўлими билан бирлаштирилди. Жамиятнинг янги расадхонаси фақат 1921 йилда очилган, аммо биз А. А. Кондиаиннинг у эрда фаолиятини қайта бошлагани ҳақида ҳеч нарса билмаймиз. Шу билан бирга, биз биламизки, 1920-йилларнинг бошларида А. А. Кондиаин институтда бир муддат ишлаган. Лесгафт ва айни пайтда яқинда яратилган Оптик институтида Лесгафт томонидан Биологик лаборатория унинг номидаги Табиатшунослик институтига айлантирилди, унга ўша Н.А. Морозов раҳбарлик қилди ва бир вақтнинг ўзида (1918 йилда) РОЛМ институтнинг астрономик бўлими билан бирлаштирилди. Жамиятнинг янги расадхонаси фақат 1921 йилда очилган, аммо биз А. А. Кондиаиннинг у эрда фаолиятини қайта бошлагани ҳақида ҳеч нарса билмаймиз. Шу билан бирга, биз биламизки, 1920-йилларнинг бошларида А. А. Кондиаин институтда бир муддат ишлаган. Лесгафт ва айни пайтда яқинда яратилган Оптик институтида Лесгафт томонидан Биологик лаборатория унинг номидаги Табиатшунослик институтига айлантирилди, унга ўша Н.А. Морозов раҳбарлик қилди ва бир вақтнинг ўзида (1918 йилда) РОЛМ институтнинг астрономик бўлими билан бирлаштирилди. Жамиятнинг янги расадхонаси фақат 1921 йилда очилган, аммо биз А. А. Кондиаиннинг у эрда фаолиятини қайта бошлагани ҳақида ҳеч нарса билмаймиз. Шу билан бирга, биз биламизки, 1920-йилларнинг бошларида А. А. Кондиаин институтда бир муддат ишлаган. Лесгафт ва айни пайтда яқинда яратилган Оптик институтида Шу билан бирга, биз биламизки, 1920-йилларнинг бошларида А. А. Кондиаин институтда бир муддат ишлаган. Лесгафт ва айни пайтда яқинда яратилган Оптик институтида Шу билан бирга, биз биламизки, 1920-йилларнинг бошларида А. А. Кондиаин институтда бир муддат ишлаган. Лесгафт ва айни пайтда яқинда яратилган Оптик институтида^[108].
А. А. Кондиаин портретига қўшимча тегиниш унинг ғайриоддий лингвистик қобилиятлари ва феноменал хотираси ҳақида маълумот бўлиши мумкин. Олимнинг ўғли О. А. Кондиаиннинг ҳикоясига кўра, А. А. Кондиаин кўп тилларда, шу жумладан санскрит каби экзотик тилда гапирган. Бу астроном ҳинд фалсафасини ўрганганлигини англатадими - у Макс Мюллер, Вивекананда ва Рамачараканинг китобларини ўрганган, ўша пайтда Россия ва Ғарбда мода бўлган муаллифлар ва, эҳтимол, ҳатто К.К.
Владимиров, Ҳиндистонга саёҳат қилиш учунми? Қизиғи шундаки, 1914 йилда жаҳон олимларининг умумий йиғилишларидан бирида Бехтерев психоневрология институти талабаларининг Ҳиндистон ва Сейлонга илмий экспедитсияси иштирокчиси ва раҳбари Б.Ф.Эйсурович сўзга чиқди. Маърузачи чўнтагида 400 рубл, лекин катта ёш энергия ва билимга чанқоқ экспедитсия 6 ой ичида деярли бутун Шарқни кашф этишга муваффақ бўлганини айтди!^[109]Шуниси қизиқки, "Жаҳоншунослик" жамияти, дарвоқе, "Франтсиянинг Буюк Шарқи" масон ордени (Санкт-Петербургдаги "Полар Стар" ложаси) га тегишли бўлган Н. А. Морозов таъсири остида. ), қимматли астрономик "ишоралар" сақланиб қолган антик даврнинг афсоналари ва адабий ёдгорликларига, хусусан, Инжил ва Талмуд каби муқаддас китобларга катта қизиқиш билдирган. Жамиятда палеоастрономия мавзусида ўқиладиган баъзи маърузаларнинг сарлавҳалари: "Каббала пайдо бўлганда" (Л. Филлипов, 1913), "Биринчи асрлар христиан эзотеризмининг астрал асослари" (Д. О. Святский, 1914), "Тҳе Қадимги Мисрда яшил нур" (А. А. Чикин, 1918), "Эски Аҳддаги юлдуз туркумлари" (Г. А. Тихов, 1918), "Эски ва Янги Аҳддаги зодиак" (Д. О. Святский, 1918), "Астрономия ва мифология" ( Н. А. Морозов, 1920). Бошқа мавзу Жаҳон олимлари учун катта қизиқиш уйғотган нарса бу фикрларнинг телепатик узатилиши эди. Шундай қилиб, биз ишонч билан айтишимиз мумкинки, жаҳон олимлари билан яқин мулоқотда ўтган йиллар А.А.Кондиайннинг олим сифатида шаклланишига нафақат ҳисса қўшган, балки унинг маънавий шаклланишида ҳам муҳим рол ўйнаган ва, эҳтимол, айнан шу даврда бўлгандир. унинг қадимги тсивилизатсияларнинг эзотерик билимларига қизиқиши.
Инқилобдан кейин А. А. Кондиаин РОЛМнинг бошқа аъзолари билан бирга Соляной Городокдаги Тенишев мактабида ва Санкт-Петербургнинг бошқа жойларида тез-тез илмий-оммабоп маърузалар ўқиди. Айнан 1918 йилда (ёки 1919 йил бошида) Солтаун шаҳрида у А.В.Барченко билан учрашган. Шу билан бирга, “Янги одам” жамиятида (М.К.Покотилованинг уйи, Каменноостровский шоҳ кўчаси, 48-уй) ўқилган маърузалардан бирида А.А.Кондиаин ўзининг бўлажак рафиқаси, ВХУТЕМАС талабаси, машҳур Санкт-Петербургнинг қизи Элеанора Максимилиановна Месмачер билан танишди. меъмор М.Э. Мессмачер. Кейинчалик Элеанора Максимилиановна А. А. Кондиаиннинг маърузаси "Ер тирик организм сифатида" деб номланганини ва ўша куни у қадимги фан ҳақида маъруза қилган А. В. Барченко билан учрашганини эслади. Инқилобдан олдин ҳам вужудга келган “Янги одам” жамиятининг мақсади. фалсафий ва илмий фикрнинг янги тендентсияларига мувофиқ, "инсоннинг маънавий ва жисмоний табиатини ўзгартириш" га қаратилган ғояларни тарқатиш бор эди. Оммавий маърузалар ташкил этишдан ташқари, жамият нашриёт фаолияти билан ҳам шуғулланган - Ғарб ва Россия муаллифларининг космик онг, тўртинчи ўлчов, ҳинд ёгаси, инсон овқатланиш тизимини ислоҳ қилиш ва бошқалар каби мавзуларда китобларини нашр этиш.
А.В.Барченко томонидан қизғин тарғиб қилинган, энг юқори даражадаги илмий билимларга эга бўлган сивилизатсиянинг энг қадимги даврида эр юзида мавжуд бўлиш назарияси А.А.Кондияни ғайриоддий ҳайратга солди. Айнан сирли Қадимги илм-фанга бўлган умумий қизиқиш асосида улар ўртасида илиқ дўстона муносабатлар, кейин эса илмий ҳамкорлик бошланди, биз кейинги боблардан бирида батафсилроқ гаплашамиз. Кейинчалик, А.В. Барченко ўз дўстига Тамиэл лақабини беради - қадимги яҳудийлар одамларга астрономияни ўргатган йиқилган фариштани шундай аташган - бу унинг иккинчи "эзотерик" исмига айланади. А.А.Кондиаин А.В.Барченкони жаҳон олимлари давраси билан таништиради, уни ўз ҳамкасблари – Н.А.Морозов ва бошқалар билан таништиради.1920-йил 17-январда А.В.Барченко жамиятда жаҳон олимларининг илмий маърузасини ўқиб беради, уни ўз ҳамкасблари – Н.А.Морозов билан таништиради. ва бошқалар. 1920 йил 17 январ А.В. Барченко жамиятда Атлантис ҳақидаги илмий маъруза ўқиб чиқди. Тарихдан олдинги даврларда Атлантика океанида чўкиб кетган улкан орол ёки ҳатто қитъа ҳақидаги гипотеза Россияда нафақат теософлар ва оккултистлар, балки жуда жиддий олимлар томонидан ҳам узоқ вақт давомида кенг муҳокама қилинган. 1924 йилда худди шу Жаҳон тадқиқотлари жамиятида маълум бир Г.Н.Фридрих ушбу мавзу бўйича "Атлантис ва Нуҳнинг тўфони" деб номланган яна бир маъруза қилганини айтиш кифоя. А.В.Барченконинг нутқига келсак, РОЛМ журнали унга қуйидаги сўзлар билан жавоб берди: ўша Жаҳон тадқиқотлари жамиятида маълум бир Г. Н. Фредерикс ушбу мавзу бўйича "Атлантис ва Нуҳнинг тўфони" деб номланган яна бир маъруза қилди. А.В.Барченконинг нутқига келсак, РОЛМ журнали унга қуйидаги сўзлар билан жавоб берди: ўша Жаҳон тадқиқотлари жамиятида маълум бир Г. Н. Фредерикс ушбу мавзу бўйича "Атлантис ва Нуҳнинг тўфони" деб номланган яна бир маъруза қилди. А.В.Барченконинг нутқига келсак, РОЛМ журнали унга қуйидаги сўзлар билан жавоб берди:
“Кўплаб шаффофлар, диаграммалар ва чизмалар билан тасвирланган ушбу маʼрузада маʼрузачи қадимий Атлантис мифи масаласини обʼектив нуқтаи назардан – географик, геологик, антропологик, этнографик нуқтаи назардан ажратиб кўрсатди. Маърузачи келтирган, қисман билвосита, танқид қилиниши мумкин бўлган, қисман илм-фан нуқтаи назаридан кўпроқ асосланган далиллардан у шундай хулосага келди: кўрсатмалари қадимги ёзув ёдгорликларида ҳам учрайди. , Муқаддас Ёзувларда, юнон ва рим муаллифлари ва бошқалар орасида ишончлиликнинг кўп ёки камроқ мустаҳкам асосига эга"^[110].
А. В. Барченконинг маърузаси кечгача давом этди ва шунинг учун йиғилганлар маърузачини "маъруза бўйича баҳс бўлиши мумкин бўлган навбатдаги йиғилиш куни келишга" таклиф қилишди. Ва бир неча ой ўтгач (17 апрел) А.В.Барченко дунё олимлари олдида "Мистик назарияларнинг антропогенияси" номли янги маърузаси билан нутқ сўзлади ва унда "бу назариялар, афсоналар, динларнинг тузилиши, уларнинг келиб чиқиши ҳақидаги масалага алоҳида эътибор қаратди. қадимги ва замонавий илм-фан нуқтаи назари.^[111]. Ва А.В.Барченконинг ушбу нутқи, Известия РОЛМ шарҳига кўра, "томошабинларнинг катта эътиборини тортган" ярим тунгача давом этди. Ва яна - ишлаб чиқарувчи, биринчи ҳолатда бўлгани каби, А. А. Кондиаин бўлган кўплаб шаффофларнинг намойиши.
Бундан ташқари, 1919–1920 йилларда маълум. А. В. Барченко Каббала ва Тарот карталари (Тарот) таълимотлари ҳақида бир қатор маърузаларни ўқиди, улар ўша пайтда уни айниқса ҳайратда қолдирди - иккинчиси эзотерик анъаналар томонидан "қадимги билимларнинг синтези ва квинтессенси" деб ҳисобланади (бирининг матни). Главнаукада топилган ушбу маърузалар 1-иловада эълон қилинган).
Тахминан ўша пайтларда А.В.Барченконинг яқинда ўқилган Агарта ҳақидаги Сент-Ив дъАлвейдр китоби таъсирида тўсатдан Ўрта Осиёга – Мўғулистон ва Тибетга бориш ғояси пайдо бўлди.
"1920-1923 йилларда. Петроградда мен Кривтсов менга айтган Сент-Ив де Алвейдр китобини олдим. Бу китобда Сент-Ив де Алвейдр Агарта деб номланган қадимги илм-фан маркази мавжудлиги ҳақида ёзган ва унинг Ҳиндистон, Тибет ва Афғонистон чегаралари туташган жойида жойлашганлигини кўрсатган.^[112].
ДъАлвейдренинг "Ҳиндистоннинг Европадаги миссияси" номли ваҳий рисоласи биринчи марта 1886 йилда Парижда нашр этилган, аммо маълумки, кейинчалик муаллиф китобнинг бир нусхасидан ташқари бутун тиражини йўқ қилган. 1910 йилда, вафотидан сўнг, Папус бошчилигидаги "Сент-Ивнинг дўстлари" ассотсиатсияси бу асарни қайта нашр этди. Русча таржимада Агарта ҳақида қизиқарли "гувоҳлик" пайдо бўлди
1915 йил франтсуз эзотерикасининг Санкт-Петербург мухлислари ташаббуси билан. Китоб А. А. Сувориннинг "Янги одам" нашриётида кичик нашрда нашр этилган. Яхшиямки, К.К. Владимировда ушбу нодир нашрнинг нусхаси бор эди ва уни А.В. Барченкога ўқиш учун қарзга берган бўлса керак.
Айтганча, франтсуз мистикининг китоби Агартанинг жойлашуви ҳақида жуда ноаниқ гапирган - фақат эр ости мамлакати "Ҳимолойнинг баъзи ҳудудларида" жойлашган. А.В.Барченко, Сент-Ивдан фарқли ўлароқ, Тибет платосидаги "тарихдан олдинги маданият" нинг иккита ўзига хос марказини номлади. Бу, биринчидан, Шамбала тоғли мамлакатининг шимоли-ғарбий қисмида жойлашган бўлиб, у уни Агарта билан аниқлаган, иккинчидан, "Саж минтақаси"^[113]. Охирги топоним "Сакя" нинг бузилган шакли - бу Тибетнинг жанубида, Панчен Ламанинг доменида жойлашган худди шу номдаги "қизил қалпоқли" роҳиблар мактабининг қадимий монастирининг номи. Э. М. Мессмачернинг эслатмаларида айтилишича, айнан А. А. Кондиаин - Тамиэл Шамбаланинг географик координаталарини, шунингдек, қадимги тсивилизатсиянинг бошқа марказларини маълум бир "Умумжаҳон схемаси" бўйича ер шарининг сиртини белгилаш орқали аниқлаган. ” (бу ҳақда батафсил маълумотни алоҳида бобда кўриб чиқамиз).
А. В. Барченко 1920 йил баҳорида Шамбала-Агартага экспедитсия режаларини ишлаб чиқишни бошлади. Унинг лойиҳасининг излари - Мўғулистон ва Тибетга саёҳати - Ташқи ишлар вазирлиги (АВПРФ) архивларида ва ҳужжатларда топилган. Чичерин ташқи ишлар халқ комиссарлиги. Эътиборлиси, улар “Ўрта Осиёни ўрганиш ва унда яшовчи қабилалар билан алоқа ўрнатиш”ни мақсад қилган экспедитсияни “илмий-ташвиқот” деб аташган.^[114]. Бу шуни кўрсатадики, А.В.Барченко, шекилли, ўз ниятларини амалга ошириш учун Совет дипломатик бўлимининг ёрдамини олишга ҳаракат қилган.
Экспедитсия иштирокчиларининг таркиби қуйидагича режалаштирилган эди: иккита асосий аъзо ва олтита "хизматкор" ёки конвой. Сафарда иштирок этиш истагини билдирганлар орасида Болтиқ денгизи денгизчилари, болшевиклар И. Я. Гринев ва С. С. Белаш бор, аммо бу ажабланарли эмас. Октябрдан кейинги даврда А.В.Барченко Болтиқ флоти кемаларида маърузалар ўқиди, унда у ер юзида ўтмишда олтин асрнинг мавжудлиги, ибтидоий коммунистик жамият ва Шамбала ҳақида ғайриоддий билимларни ҳанузгача сақлаб қолганлиги ҳақида гапирди. қадимгилар. У йўқолган тарихдан олдинги маданиятни ўзига хос Буюк Бутунжаҳон Миллатлар Федератсияси сифатида тавсифлади, бу, шубҳасиз, инсониятнинг қадимги тарихи ҳақида жуда ноаниқ фикрларга эга бўлган тингловчиларини ҳайратда қолдира олмади. (Қизиқарли параллел: 1917 йилда, Октябр инқилобидан деярли дарҳол кейин, Айтганча, К.К. Владимиров билан қисқача таниш бўлган таниқли ёзувчи ва мистик Иэронймус Ясинский Болтиқ денгизи денгизчилари ва Қизил Армия аскарларига маърузалар ўқиди. И. Ясинский асосан келаётган коммунизм ҳақида гапирган бўлса, ўз таʼбири билан айтганда, болшевизмни “Нитше фалсафаси нурида” деб ҳисоблаган.^[115]). А. В. Барченко маърузаларининг натижаси, шубҳасиз, Ташқи ишлар халқ комиссарлигига мурожаат эди.
1920 йил денгизчилар Гринев ва Белаш. А.В.Барченко бундай ҳамроҳларга деярли эътироз билдирмади, чунки у "нарсаларга, мулкка, шахсий бойликка боғлиқликдан холи, худбинликдан, яъни "йўллар"дан холи одамларгина "Шамбалага йўл"ни топиши мумкинлигига чин дилдан ишонган. нарсаларга, мулкка, шахсий бойликка боғлиқликдан холи, худбинликдан холи, яъни юксак ахлоқий камолотга эришганлар" Шамбалага боришлари мумкин".^[116]. Қизил денгизчилар бу мезонга тўлиқ жавоб беришди, агар мулкдан ажралишни - унинг тўлиқ йўқлиги сабабли - юксак ахлоқ кўрсаткичи деб ҳисобласа. Уларга қўшимча равишда, ҳужжатларда Г.Б. Борисов, эҳтимол НКИД ходими (1923-1925 йилларда Тибетдаги Совет миссияси бошлиғи С. С. Борисов билан адаштирмаслик керак) ҳам эслатиб ўтилади. Экспедитсия отрядида Ташқи Ишлар Халқ Комиссарлиги вакилининг бўлиши Совет ҳукуматининг уруш бошланишидан бироз олдин узилиб қолган Тибет билан муносабатларни тиклаш ҳақида узоқ вақтдан бери ўйлаганлиги билан боғлиқ эди. 1918 ва 1919 йилларда НКИД икки марта Тибетга экспедитсия лойиҳаларини кўриб чиқди - шарқшунослар Ф. И. Шчербатский ва Б. В. Владимиртсов бошчилигидаги илмий ва қалмиқ инқилобчилари А. Ч. Чапчаэв ва А. М. Амур-Санан томонидан таклиф қилинган ҳарбий-сиёсий. Бироқ, иккала лойиҳа ҳам, асосан, тарк этилиши керак эди^[117].
Шчербатский - Владимиртсов, А.В.Барченко экспедитсиясида бўлгани каби, иккита асосий йўналиш режалаштирилган эди: қисқа Кяхта - Урга - Юм-беисе - Анси - Тсаидам - Нагчу - Лхаса ва узун: Кяхта - Урга - Алашан - Синг - кўл. Кокунор - Тибет платоси - Нагчу - Лхаса^[118]. Уларнинг иккаласи ҳам Россия (Трансбайкалия), Мўғулистон ва Тибетни боғлайдиган бурят ва мўғул зиёратчилари ва савдогарларига яхши маълум бўлган карвон йўллари эди. Шуниси эътиборга лойиқки, иккала йўналишнинг якуний манзили Қорлар мамлакатининг пойтахти - Далай Ламанинг қароргоҳи жойлашган муқаддас Лхаса эди. Бутун саёҳатнинг нархи 79 минг рублга баҳоланди (эҳтимол олтин). А. В. Барченко, шекилли, 1920 йилнинг кузида йўлга чиқмоқчи эди. Агар у энг қисқа йўлни босиб ўтган бўлса, у лойиҳада кўрсатилганидек, 30-35 кун ичида Лхасага этиб бориши керак эди - бу мутлақо реал бўлмаган давр; энг яхши ҳолатда, Урга ва Лхаса орасидаги масофани уч ойда босиб ўтиш мумкин эди. (Доржиэв бир марта бундай саёҳатни 72 кунда бажарган - ўз даври учун мутлақо рекорд вақт!)
А.В.Барченконинг Тибетга сафари амалга ошмади. Унга нима халақит берди - НКИДдан маблаг ъэтишмаслиги, фуқаролар уруши (1920 йил кузида "Оқ" барон Унгерннинг Мўғулистон ҳудудига бостириб кириши) ёки бошқа сабаблар? Агар биринчи иккита тахмин бизни қониқтирса, унда "бошқа сабаблар" ҳақида алоҳида таъкидлаш керак. Гап шундаки, 1920 йилнинг ёзида НКИД раҳбарияти Шчербатскийнинг Тибет экспедитсияси лойиҳасига қайтди. Эътиборлиси, дастлаб соф илмий экспедитсия сифатида ташкил этилган ушбу экспедитсия бора-бора илмий-сиёсий-ташвиқот экспедитсиясига айланди. Шундай қилиб, Чичериннинг ўринбосари Л.М.Қорахан билан суҳбатлардан биридан сўнг, Шчербатская ўзининг илмий ҳамкасби академик С.Ф.Олденбургга Петроградда шундай деди: "Тибетга келсак, улар (аниқ, НКИД тепасига ишора - А.А.).^[119]. Болшевикларнинг ғояси шу эдики, экспедитсия Далай Ламага Совет ҳукумати совғаси сифатида Кобул орқали Москва ва Лхаса ўртасида радиоалоқа ўрнатишга ёрдам берадиган кичик радиостантсияни етказиб беради. Ўша пайтда НКИД билан жуда яқин ҳамкорлик қилган Шчербатский ўзини бундай ғайриоддий экспедитсияда қатнашишдан қайтарди ва 1920 йил охирида тескари йўналишда - Ғарбий Эвропага илмий ва дипломатик миссияга жўнади. Натижада, Ташқи ишлар халқ комиссарлиги Коминтерннинг Узоқ Шарқ котибияти ва бизга шахсан таниш бўлган Агван Доржиэвнинг фаол ёрдамини жалб қилиб, мустақил равишда Тибетга экспедитсия ташкил этишга қарор қилди. Шу нуқтаи назардан, А.В.Барченконинг лойиҳаси, шекилли, Москвани ва шунинг учун ўша пайтда Тибет фитнасининг барча иплари қўлида бўлган Чичерин ва Караханни қизиқтирмай қўйди.
А.А.Кондияндан ташқари, А.В.Барченконинг экспедитсия режаларида К.К.Владимиров ҳам иштирок этган бўлиши мумкин. Май ойининг охирида у - ўша пайтда ПЧКнинг сиёсий ваколатли вакили - негадир зудлик билан Москвага жўнаб кетади. Биз бу саёҳат ҳақида унинг янги иштиёқига мактубдан билиб оламиз
София Зарх: “Москвага қандай боргансиз? Ҳозир қаерда ишлайсиз? Сиз янги учрашув олдингизми?^[120]. Бу К.К.Владимиров шахсан А.В.Барченконинг лойиҳасини Ташқи ишлар халқ комиссарлигига олиб борганлигини англатмайдими, лекин бу ҳолатда “Шамбалага экспедитсия” ортида дастлаб НКИД эмас, балки Чека турган! Ушбу тахминни тасдиқловчи далил беш йил ўтгач, бу воқеа ОГПУ ва К.К. Владимировнинг бевосита иштирокида ҳайратланарли тарзда такрорланиши мумкин.