Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat
3. Sharavoy va Deviator tenzor kuchlanishlariga doir masala
Download 1.83 Mb. Pdf ko'rish
|
Elastiklik nazariyasi
- Bu sahifa navigatsiya:
- Deformasiyalar nazariyasi oid masalalar
- Insert jadvali qoidasi 4-ilova Mavzuni jonlashtirish uchun blits so’rov savollari
- 2. Uzluksizlik tenglamasiga doir masalalar
- 3. Mustaqil yechish uchun berilgan masalalalar. Qo’yidagi tartibda berilgan deformasiyalarda Sen-Venan uzluksizlik sharti bajariladimi №
117 3. Sharavoy va Deviator tenzor kuchlanishlariga doir masala m jismning biror nuqtasida kuchlanish tenzori kuyidagicha. 0 15 15 15 20 0 15 0 10 n T berilgan bo’lsin. Kuchlanish tenzorining sharovoy va devinor kuchlanishlarga ajrating va devnator kuchlanishning 2-chi invariantini іisoblang. Tenzor komponentlardan o’lchovi kg/mm 2 berilgan: Yechish: Kuchlanganlik qanotidagi uchta perpendikulyar yuzalariga bir xil bosh kuchlanishlar bu nuqtada o’rtacha kuchlanish quyidagi formula yordamida іisoblanadi 0 =( xx + yy + zz )/3 Bu kuchlanganlik іolatida sharovoy tenzor kuchlanish 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 T formula yordamida іisoblanadi. Deviator kuchlanish tenzori esa 0 0 0 yy zy zx yz yy yx xz xy xx D formula yordamida іisoblanadi. D D T T i 0 0 . Deviator kuchlanish invariantlari quyidagicha formulalar 2 2 2 0 0 0 0 0 0 * 2 * 1 0 zx yz xy x z z yy yy xx S S yordamida іisoblanadi. 2 2 2 2 2 2 * 2 6 6 1 zx yz xy z z z y y x S Demak yuqorida keltirilganlarga asosan sharovoy tenzor kuchlanish 0 =(10 + 20 + 0) / 3 = 10 10 0 0 0 10 0 0 0 10 0 T quyidagiga ega bo’ladi. Deviator kuchlanish tenzori esa 0 15 15 15 10 0 15 0 0 D bo’ladi. Demak, 118 1 0 0 0 1 0 0 0 1 10 1 1 T D T T y Deviator tenzorining ikkinchi tartibli invariantini іisoblasak 600 3600 6 1 225 225 6 100 400 100 6 1 * 2 S bo’ladi. Mustaqil yechish uchun masalalar. Jismning biror nuqtasidagi kuchlanish tenzori qo’yidagi jadvaldan berilgan zz zy zx yz yy yx xz xy xx n T 0 u kuchlanish bajarish sharovoy va deviator kuchlanish tenzoriga ajrating va deviator kuchlanishning ikkinchi invariantini іisoblang. Tenzor komponentalarining o’lchovi kg/mm 2 da berilgan. № xx uu zz xy yz zx 1. 10 15 20 0 0 5 2. 5 15 25 10 0 0 3. 30 40 50 15 15 15 4. 15 20 10 15 0 15 5. 35 40 50 60 70 80 6. 45 10 15 20 25 30 7. 8 10 25 30 45 50 8. 70 15 90 8 65 75 9. 20 25 75 95 70 85 10. 10 1 0 2 0 30 11. 40 25 45 55 60 85 12. 10 20 35 80 85 70 13. 20 95 75 80 70 25 14. 10 85 60 75 15 20 15. 15 0 0 25 0 5 16. 1 20 25 90 95 85 17. 75 55 50 45 40 10 18. 5 35 45 30 15 60 19. 15 0 0 25 5 10 119 20. 20 35 50 0 40 80 Adabiyotlar: 1. R.I.Xolmurodov, X.X.Xudoynazarov “Elastiklik nazariyasi” I-II qism. Toshkent, fan, 2003 y. 14. Mamatqulov Sh. Elastiklik nazariyasidan ma’ruzalar. T.: Universitet, 1995. 15. Timoshenko S.P., Gudyer Dj. Teoriya uprugosti. M., Mir, 1975. 16. Aleksandrov A.V. Potapov V.D «Osnovы teorii uprugosti i plastichnosti» M.Vыs.shk. 1990g. 400st. 17. V.I. Samul «Osnovы teorii uprugosti i plastichnosti» M. Vыs.shk. 1982g. 264 st. 18. S.P.Rekach. Rukovodstvo k resheniyu zadach po teorii uprugosti. M. 1977 g. 2- AMALIYOT DARSI Deformasiyalar nazariyasi oid masalalar Deformasiyalar nazariyasi oid masalalar mavzusining texnologik modeli Vaqt: 2 soat Talabalar soni: 15-30 ta O’quv mashg’ulot shakli Amaliy mashg’ulot O’quv mashg’ulot rejasi 1. Deformasiyalar nazariyasiga doir tushunchalar. 2. Uzluksizliktenglamasiga doir masala 3. Mustaqil ishlash uchun topshiriqlar O’quv mashg’ulot maqsadi: Deformasiyalar nazariyasi doir masalalalar bilan tanishish Pedagogik vazifalar: - deformasiya va ko’chish to’g’- risida ma’lumotlarni tizimlashtirish; - deformasiyalanish holati haqidagi masalalarni yechishni, tahlil qilishni o’rgatish; O’quv faoliyat natijalari: - deformasiya va ko’chish haqidagi ma’lumotlarni tizimga soladi; - deformasiyalanish holati haqidagi masalalarni yechadilar, tahlil qiladilar, xulosa chiqaradilar; Ta’lim usullari Muammoli usul, suhbat, munozara, aqliy hujum Ta’limni tashkil etish shakli Ommaviy, jamoaviy, guruhli, individual. Ta’lim vositalari Doska, masalalar to’plami, ma’ruza matni, tarqatma materiallar, o’quv materiallar. Ta’lim berish sharoiti Guruhlarda ishlashga mo’ljallangan xona. Monitoring va baholash Yozma nazorat: masalalar yechish, test 120 Og’zaki nazorat: tezkor-so’rov Deformasiyalar nazariyasi oid masalalar ga oid namunaviy masalalar yechish mavzusining texnologik xaritasi Ish bosqichlar i va vaqti Faoliyat mazmuni ta’lim beruvchi ta’lim oluvchilar 1-bosqich. O’quv mashg’ulo tiga kirish (15 daq.) 1.1.Mavzuning nomi, maqsad va kutilayotgan natijalarni yetkazadi. 1.2.Talabalar bilimini suhbat shaklida faollashtiradi (№2 ilova). Muammolarni yechish uchun talabalarning egallagan bilimlarini yetarliligini aniqlaydi Tinglaydilar, yozib oladilar 2-bosqich. Asosiy (55 daq.) 2.1. Topshiriqni o’qib beradi va berilganlarni doskaga yozadi (№ 4ilova). 2.2. Muammoni yechish yo’llarini izlashni tashkil etadi: birinchi kichik muammoni ifodalaydi. Muammolarni yechish yo’llarini izlashni tashkillashtiradi. 2.3. Muammoni yechish vaqtida to’g’ri yechimlarga e’tibor beradi, xatolarni ko’rsatadi. Talabalar bilan birgalikda javoblar to’liqligini baholaydi, savollarga javob beradi. Savollarga javob beradi. Muammoni yechish bo’yicha o’z fikrlari-ni beradi Munozara qila- dilar, tahlil qiladilar, xulo-sa chiqaradilar. 3 - bosqich. Yakuniy (10 daq.) 3.1.Mavzu bo’yicha yakun qiladi, qilingan ishlarni kelgusida kasbiy faoliyatlarida ahamiyatga ega ekanligi muhimligiga talabalar e’tiborini qaratadi. 3.2. Uyda bajarish uchun topshiriq (№ ilova) beradi Tinglaydilar. Topshiriqni yozadilar Deformasiyalar nazariyasi oid masalalar RYEJA: 1. Deformasiyalar nazariyasiga doir tushunchalar. 2. Uzluksizliktenglamasiga doir masala 3. Mustaqil ishlash uchun topshiriqlar Adabiyotlar: 1-5. Tayanch iboralar: Koshi munosabatlari, San Venan tenglamalari, uzviylik shartlari, Belgilar: 121 Ms - Muammoli savol Mv - Muammoli vaziyat Mt - Muammoli topshiriq Mm - Muammoli masala 1-ilova Baholash mezoni: Har bir savol javobiga - 2 ball Har bir qo’shimcha fikrga - 2 ball Har bir javobni to’ldirishiga - 1 ball 2-ilova . 3-ilova Insert texnikasi bo’yicha jadvalni to’ldiring. № Asosiy tushunchalar Belgi 1. Koshi munosabatalari 2. Uzviylik tenglamalari 3. Bosh deformasiyalar 4. Chiziqli deformasiya 5. Bir jinsli deformasiya 6. Chisiqlimas deformasiya Insert jadvali qoidasi 4-ilova Mavzuni jonlashtirish uchun blits so’rov savollari 1. Deformasiyalar va kochishlar o’rtasida qanday boglanish mavjud? 2. Bir jinsli deformasiya deganda nimani tushunasiz? 3. Deformasilarning uzviylik tenglamalari qaysilar? 4. Deformasiya deganda nimani tushunasiz? 5. Deformasiya tenzori nima? V- avval olgan bilimiga to’g’ri keladi. + - yangi ma’lumot ? – tushunarsiz (aniqlanishi zarur bo’lgan ma’lumotlar) 122 Matn 1. Asosiy tushunchalar Koshi munosabatlari . ; ; ; ; ; x w z u z w z y w y y u x x u zx z yz y xy x Uzluksizlik tenglamasi . 2 , 2 , 2 , , , 2 2 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 x z y x z y z y x z y x y x z y x z x z z x z y y z y x x y y zx yz xy x yz xy zx z xy zx yz zx x z yz z y xy y x Deformasiya tenzori z yz xz zy y xy zx yx x D T Deformasiya tenzori invariantlari , е е е J z y x 1 , е е е е е е г г г J x z z y y x zx yz xy 2 2 2 2 4 1 123 . е г г г е г г г е J z yz xz zy y xy zx yx x 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 3 2. Uzluksizlik tenglamasiga doir masalalar Qo’yidagi deformasiyalar berilgan ye xx = axy 2 , ye yy = ax 2 y, ye zz = axy, ye xy = 0, ye yz = az 2 + by, ye zx = ax 2 + by 2 bu yerda a va v uzgarmas 0 ga teng emas. Bu tenglamalar Sen-Venan uzluksizlik shartini qanoatlantiradimi. Yechish: Deformasiya komponentalarining uzluksizlik tenglamalari qo’yidagicha edi. x z e y e x e z e y z y e x e z e y e x y x e z e y e x e z z x e z e x e z y e y e z e y x e x e y e yy zx yz xy zz yz xy zx zz xy zx yz xz xx zz yz zz yy xy yy xx 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Shuning uchun misolda berilgan deformasiya komponentlaridan kerakli іosilalarni olib, uzluksizlik tenglamasiga qo’yamiz. 0 , 0 , 2 0 , 0 , 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 x z e z e ay x e z y e z e ax y e yy yy yy xx xy xx a y x e z e y e zz zz zz 2 2 2 2 2 , 0 , 0 ab y e zz x e z e b az z y e z e y x e zz zz yz yz xy xy 2 , 0 0 , 2 0 , 0 2 2 2 2 2 2 124 0 2 2 0 0 0 0 0 0 0 2 0 2 0 0 2 0 2 0 0 2 2 by y by x b az a by z ay ax bundan buladi. Bu yerda a, v lar nolga teng bo’lmaganligi uchun yuqorisidagi tartibda olingan deformasiyalar uzluksizlik tenglamasini qanoatlantirmaydi. 3. Mustaqil yechish uchun berilgan masalalalar. Qo’yidagi tartibda berilgan deformasiyalarda Sen-Venan uzluksizlik sharti bajariladimi? № xx Download 1.83 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling