Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti o‘zbek tili va adabiyotini o‘qitish fakulteti

hisoblanadi. Sinonimlar ma`no bo‘yoqlarida biroz faqlansa-da, ayni bir 
ma`noni bildiradi.
Antonimlar va bir-birini to‘ldiruvchilar. Tilda bir-biriga zid bo‘lgan 
mavjud va ular tilde antonimlar va bir-birini to‘ldiruvchi so‘zlar deb nomlanadi. 
Manage (uddalay olmoq) so‘zi fail (muvaffaqiyatsizlikka uchramoq) so‘zi bilan
antonimlik hosil qiladi. 
Antonimlar darajalanish tabiatiga ega: big – small,(katta – kichik) hot – 
cold(issiq – sovuq) misol sifatida keltiramiz. Antonimlar muvofiq ravishda
bigger – smaller (kattaroq - kichikroq) kabi darajalanadi. Antonimlar ikki 
qarama –qarshi holatni izohlaydi.
Oddiy daraja qiyosiy daraja bilan qo‘llanilishi ham zidlikni yuzga 
keltiradi. Masalan: A big mouse is smaller than a small elephant!(Katta sichqon 
kichik fildan kichikroqdir.) 
21
 
Qarama-qarshilikni bildiruvchi yana bir turdagi antonym turi (bir-birini 
to‘ldiruvchi) mavjud bo‘lib, ular darajalanmaydi, chunki hech bir holatda uning 
darajalanishiga ehtiyoj yo‘q. Bunday so‘zlarga misol qilib, quyidagi qarama-
21
Borbala Richter. First steps in theoretical and applied linguistics.-Budapest, 2006.-B.68 

---

91 
qarshi so‘zlarni keltiramiz: open – closed (ochiq – yopiq), dead – alive (o‘lik – 
tirik).
22
 
Omonimlar va polisemik so‘zlar. Shunday so‘zlar mavjudki, bu 
so‘zlarning ma`nosi 2 ta bo‘ladi. Bunday so‘zlar ambiguity termini bilan 
yuritiladi. Ambiguitlarga quyidagilar misol bo‘ladi. Masalan, string (tor) so‘zi