Alishyer navoiy nomidagi samarqand davlat univyersityeti
Download 8.06 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 1.1. Amaliy mashg’ulotda ta’lim texnologiyasi Mashg’ulot vaqti - 2 soat Talabalar soni : 20 – 28 nafargacha
- O’quv mashg’ulotining maqsadi
- O’quv faoliyati natijalari
- “Podsho Rossiyasining Turkistonda yuritgan mustamlakachllik siyosati” mavzusi bo’yicha amaliy
- 9- Mavzu: Podsho Rossiyasining Turkistonda yuritgan mustamlakachllik siyosati Ryeja
- Podsho
- Darsning o`quv va tarbiyaviy maqsadi
- Dars o`tish vositalari
- 80 minut.
- 7 minut
|
9-mavzu Podsho Rossiyasining Turkistonda yuritgan mustamlakachllik siyosati 379
1.1. Amaliy mashg’ulotda ta’lim texnologiyasi Mashg’ulot vaqti- 2 soat Talabalar soni: 20 – 28 nafargacha Mashg’ulot shakli Bilimlarni kengaytirish va mustahkamlash buyicha seminar mashguloti Amaliy mashg’ulot rejasi 1.Rossiyaning Turkistonni bosib olishi va Turkistonda mustamlakachilik boshqaruv tizimining vujudga keltirilishi. 2. Podsho Rossiyasi hukmron doiralarining Turkiston-da yuritgan mustamlakachilik siyosati: o' l k a iqtisodiyotining chorizm manfaatlariga bo'ysundirilishi. 3.Chorizmning aholini ko'chirish siyosati, uning asoratli oqibatlari. 4 Podsho mustamlakachi ma'murlarning o'lka xalqlarning ma'naviy- madaniy hayotiga salbiy la'siri. Turkistonni ruslashtirish siyosati.
mustamlakachilik mohiyati milliy-ozodlik harakati mohiyati haqida nazariy bilim berish Pedagogik vazifalar: Podsho Rossiyasining Turkistonga harbiy yurishlarining maqsadi haqidagi bilimlarni mustahkamlash; Podsho Rossiyasining o’lkada yuritgan mustamlakachilik siyosatiga qarshi ko’tarilgan milliy-ozodlik harakati-ning mohiyatini asoslash; Taraqqiyot dasturi va uni amalga oshirish strategiyasining mavjudligi – mamlakat va xalqning pirovard natijada muvaffaqiyatga erishishi garovi ekanini asoslash; Turkistonda brshlangan jadidchilik harakatining rahbarlari va ularning maqsadlarini asoslash O’quv faoliyati natijalari: Podsho Rossiyasining Turkistonda yuritgan mustamlakachilik mohiyatini salbiy oqibatlari haqida gapiriladi; Podsho ROssiyasi nima sababdan turkiston o’lkasiga harbiy yurishlar qildi, qaysi hududlar, qachon bosib olindi, shular to’g’risida to’lasincha ma’lumot beriladi; Podsho Rossiyasining agrar siyosatining mohiyati ochib beriladi; Turkiston o’lkasida ko’tarilgan xalq harakatlarining mazmun mohiyati ochib beriladi. Turkistonda jadidchilik harakatining yuzaga kelishi, uning mazmun mohiyati haqida gapiriladi. Ta’lim berish usullari suhbat, tushuntirish, tezkor so’rov, zigzag (arra) texnikasi
Ommaviy, guruhlarda ishlash Ta’lim berish vositalari O’quv
qo’llanma, proyektor,
o’quv
topshiriqlari, test savollar Ta’lim berish sharoiti Texnik ta’minlangan, gurhlarda ishlash uchun mo’ljallangan auditoriya
Og’zaki nazorat: savol-javob
380
mashg’ulotning texnologik xaritasi Ish bosqichlari va vaqti Faoliyat mazmuni Ta’lim beruvchi Ta’lim oluvchilar Tayyorlov bosqichi Mavzuni aniqlaydi, ta’limiy maqsadni belgilaydi va kutilayotgan natijalarni shakllantiradi. Mavzu bo’yicha tayanch konspektlar ishlab chiqadi. Belgilangan ta’limiy maqsadlarga erishishni ta’minlovchi o’quv topshiriqlarini ishlab chiqadi. Kichik guruhlarda samarali faoliyatni ta’minlash uchun yozma yo’riqnomalarni tayyorlaydi. Ekspert guruhlar faoliyat natijalarini baholash mezonlarini ishlab chiqadi.
1. O’quv mashg’ulotiga kirish bosqichi
1.1. Mashg’ulot mavzusi, uning maqsadi va kutilayotgan natijalarini e’lon kiladi, ularning ahamiyatliligi va dolzarbligini asoslaydi. 1.2. Mavzu bo’yicha asosiy tushunchalarga ta’rif berishni taklif qiladi va shu asosda tezkor-so’rov o’tkazib talabalar bilimlarini faollashtiradi. 1.3. Faoliyat kichik guruhlarda o’quv topshiriqlarini bajarish orqali amalga oshirilishini e’lon qiladi. 1.4.
Qo’shimcha ma’lumotlar aks etgan
tayanch konspektlarni tarqatadi. 1.5. Ekspert guruhlar faoliyati natijalarini baholash mezonlarini e’lon qiladi. Tinglaydilar.
Savolni muhokama qilib, ularga javob beradi.
2. Asosiy bosqich (60 daqiqa) 2.1.
Talabalarni to’rtta
kichik guruhga
bo’ladi. Mashg’ulotning o’tkazilish tartibini yana eslatadi. O’quv mashg’uloti «o’zi o’rganib, o’zgaga o’rgatish», ya’ni hamkorlikda o’rganish prinsipi asosida o’tkazilishini aytadi (Zigzag.). 2.2. Guruhlarga ekspert varaqlarini, shu bilan birga, har bir talabaga geometrik shakl tarqatadi va faoliyatlarini tashkil qiladi
(geometrik shakllarni vaqtincha bir
joyga ko’yishlarini, vakti kelganda ulardan foydalanishlarini aytadi). Guruhlarda ishni tashkil kiladi. (matnni o’rganib, muhokama kilishga 15 daqiqa beradi). 2.3. Doira shaklini olgan talabalar 1-stol, uchburchak shaklini olganlar 2-stol va to’rtburchak olganlar 3-stol atrofiga o’tirishlarini aytadi. Har xil guruhlardan to’plangan talabalar o’z savollarini boshqa talabalarga yoritishini tushuntiradi. O’zaro o’rgatish jarayoni boshlanadi (15 dakika). Talabalar faoliyatini kuzatadi, ularni yo’naltiradi, maslahatlar beradi. 2.4. Talabalarni o’zlarini dastlabki joylariga, stol atrofiga kelib o’tirishlarini aytadi. 2.5. Taqdimot boshlanishini e’lon qiladi. Har bir guruhdan 3 nafardan talaba chiqib, faoliyat natijalarini taqdim qilishlarini aytadi. Taqdimot uchun xar bir guruhga 8 daqiqadan vaqt ajratadi. Yo’naltiruvchi, maslahatchi sifatida ishtirok etadi. Javoblarni aniqlashtiradi, to’ldiradi, izoh beradi va tuzatishlar kiritadi. 2.6. Har bir gurux taqdimoti oxirida ekspert savollari bo’yicha xulosalar qiladi. Kichik guruhlarga bo’linadilar.
Topshiriq bo’yicha faoliyat boshlaydilar. Matnlarini o’qib, savollarga javob topadi. Ma’lumotni muhokama kilib, fikr almashib, sistemalashtiradi. Format kog’oziga sxema tarzida tushiradi, taqdimot uchun materiallar tayyorlaydilar.
Faoliyat natijasini taqdimot qiladilar.
3–Yakuniy bosqich (15 daqiqa) 3.1.Mavzu yuzasidan umumiy xulosalar qiladi. 3.2.O’quv mashg’ulotini natijalarini sharhlaydi, guruhlar faoliyati bahosini e’lon qiladi. 3.3. Mustaqil ishlashlari uchun vazifa beradi: amaliy mashg’ulotga tayyorlanib kelish; nazorat savollariga og’zaki javob berish Tinglaydilar.
381
Podsho_Rossiyasining_Turkistonda_yuritgan__mustamlakachllik_siyosati__Ryeja'>9- Mavzu: Podsho Rossiyasining Turkistonda yuritgan mustamlakachllik siyosati Ryeja: 1. Rossiyaning Turkistonni bosib olishi va Turkistonda mustamlakachilik boshqaruv tizimining vujudga keltirilishi. 2. Podsho Rossiyasi hukmron doiralarining Turkiston-da yuritgan mustamlakachilik siyosati: o'l ka iqtisodiyotining chorizm manfaatlariga bo'ysundirilishi. 3. Chorizmning aholini ko'chirish siyosati, uning asoratli oqibatlari. 4. Podsho mustamlakachi ma'murlarning o'lka xalqlarning ma'naviy-madaniy hayotiga salbiy la'siri. Turkistonni ruslashtirish siyosati.
Asosiy adabiyotlar: 1. Karimov I.A. O’zbekiston; milliy istiqlol, iqtisod, siyosat, mafkura. Asarlar,T.1, - T., O’zbekiston, 1996 y.
2. Karimov I.A. “Yuksak ma’naviyat - engilmas kuch” T:Ma’naviyat, 2008 y. 3. Ziyoev H. Turkistonda Rossiya tajavuzi va hukmronligiga qarshi kurash. – T.,”Sharq”, 1998y. 4. Karimov SH., Shamsutdinov R. Turkiston Rossiya bosqini davrida. - .,Sharq, 1997y. 5. O'zbekistonning yangi t a r i x i. Birinchi kitob: Turkiston Chor Rossiyasi mustamlakachiligi davrida. T., «Sharq». 2000y,215-253; 319-341 b. 6. O’zbekiston tarixi (R. Murtozaeva va boshqalar). – T., 2003y, 335-359b. 7. Shokir G’afforov. “Tarix va taqdir”; Rossiya imperiyasidan Turkistonga ko’chirilganlar (XIX asrning ikkinchi yarmi – XX asr boshlari). T; 2006 y. 8. Q.Usmonov, M.Sodiqov va boshqalar “O’zbekiston tarixi”. T., “Iqtisod moliya”, 2006y.
Qo’shimcha adabiyotlar 9. O.Suyunova Chor Rossiyasining Turkistonni boshqarish haqidagi 1886 yil nizomning agrar bandlari haqida.“O’zbekiston tarixi”ilmiy jurnal 2002y,№ 1. 10. Hasaniy M.Turkiston bosqini. – T., “Nur”, 1992 y. 11. history.uzsci.net – Tarix institute “O’zbekiston tarixi” jurnali.
ob’yekti, pryedmyeti va vazifalari borasida tushuncha byerish, shuningdyek turli davrlarda tadqiqotchilar tomonidan mavzuga byerilgan ta’riflarni talabalarga tushuntirish, mavzuni syerqirra mavzu ekanligidan talabalarni boxabar etish.
mavzu yuzasidan har xil tyestlar, kompyutyer, jahon siyosiy xaritasi, izohli lug`atlar)
jonli muloqot o`tkazish, erkin fikrlash va so`zlashga o`rgangan holda fikr mulohazalarini bayon qildirish, buning uchun har bir talabaga o`tilgan mavzular, tayanch iboralardan savol tashlanadi. O`qituvchi va talabalar o`rtasida byerilgan savollarni tahlil etish. Tarqatma tyestlar asosida talabaning mavzuni qay darajada o`zlashtirganligini aniqlash. Talabalarni voqyealarni tahlil etishga o`rgatish. Xarita bilan ishlashni talabalarga o`rgatish. Iboralarni izohlash va unga tahlil byerish. Darsning xrono kartasi – 80 minut. O’qituvchi dars davomida quyidagi ishlarni bajaradi Tashkiliy qism: xonaning tayyorgarligi, jihozlanishi, sanitariya holati. Talabalarning davomati – 2 minut hafta davomida bo`lgan yangiliklar-5 minut yo`qlama-5 minut o`tilgan dars yuzasidan savol-javob-5 minut Talabalar bilim darajasini aniqlash-50 minut sinov savollar namunasi – 7 minut Uyga vazifa byerish – 6 minut 1-masala: CHor xukumati o’zbyek xonliklarini istilo qilib bo’lgach mustamlakaga aylantirishga kirishdi. O’lkani ma’muriy tuzilishining ryejalarini ishlab chiqish paytida mustamlakalarni boshqarilishini qanday yo’llarini O’rta Osiyoda tadbiq qilish masalasida qizg’in muzokaralar bo’ldi. Boshqaruv tartibi 1886 yili qilingan 382
Turknston o’lkasining boshqarish to’g’risidagi "Nizom"da qonuniy jihatdan ryejalashtirildi. Unga muvofiq Turkiston gyenyeral-gubyernatorligi byeshta - Yettisuv (1897 yildan), Kaspiy orti, Sirdaryo, Farg’ona va Samarqand viloyatlariga (1899 yillardan) bo’lindi. O’z navbatida bu viloyatlarning har biri uyezdlarga bo’linardi. O’sha vaqtda hozirgi Buxoro, Qashqadaryo va Surxondaryo viloyatlariga kyeladigan bo’lsak, ular Buxoro amirligining asosiy qismini tashkil etardi. Hozirgi Xorazm viloyati va Qoraqalpog’iston muxtor jumhuriyati esa Xiva xonligi bilan Rossiyaning Amudaryo bo’limi tarkibiga kirardi. Butun o’lka Rossiya markazida bo’lganidyek Ichki ishlar vazirligiga emas, balki Xarbiy vazirlikka buysundirildi. Boshqaruvning barcha jihatlarini o’z idorasiga oluvchi kuchli harbiy ma’muriyat tuzildi. Turkiston gyenyeral-gubyernatorligining huquq va vazifalari "Oltin yorlik" dyeb atalgan hujjatda podshoning 1867 yili gyenyeral-gubyernator fon Kaufman nomiga byerilgan farmonida byelgilab byerilgan. Gyenyeral-gubyernator huzurida yordamchilar hamda o’lkaning-harbiy va fuqaro amaldorlaridan tashkil topgan 7-10 kishilik kyengash bor edi. Viloyatlarni harbiy gubyernatorlar va viloyat bo’limlari boshqargan, Amudaryo bo’limiga Sirdaryo viloyatining harbiy gubyernatoriga bo’ysunuvchi alohida rahbar boshchilik qilardi. Uyezdlarni uyezd boshliklari boshqarishgan. CHorizm O’rta Osiyoda mustamlakalarni ezish va mahalliy xalqlarni milliy qul qilib olish borasida o’z sistyemasini vujudga kyeltirdi. Turkistonni boshqarishda chorizm tuzgan tartib mahalliy myexnatkashlarni zzishga, ularning xukuqlarini butunlay nazar e’tiborga olmaslikka asoslangan edi. 1867 yil podsho Turkistonni boshqarishning yangi loyihasini tasdiqpadi. SHu loyihaga binoan Turkiston viloyati mustaqil Turkiston gyenyeral-gubyernatorligiga aylana bordi. YAngi nizomning asosiy mazmuni "Ma’muriy hokimiyat bilan xokimiyatni bir-biridan ajratmay-mushtarak qo’lda birlashtirish" edi. Turkiston o’lkasini boshqarish to’g’risidagi nizom" gyenyeral-gubyernatorga juda katta hokimiyatni topshirib qo’ygan edi. Bu nizomga ko’ra, unga qo’shni davlatlar bilan diplomatik munosabatlarda bo’lish, aholiga solinaligan soliqlarni miqdorini byelgilab byerish, rus fuqaroligi huquqini byerish, byudjyet mablag’larini sarflash, mahalliy aholidan bo’lgan shaxslar uchun o’lim jazosi to’g’risidagi hukmlarni tasdiqlash, hukm qilinganlarning gunohini kyechish va boshqa shu kabi huquqlar byerilgan edi. 1867 yilda podsho tomonidan «Oltin yorliq» nomi bilan chiqarilgan Turkiston gyenyeral- gubyernatorligini ma’muriy asoslari byelgilab byerilli. SHu farmonga ko’ra gyenyeral-gubyernator o’lkaning yakka bosh hokimi bo’lib tayinlangan edi. Unga hatto qo’shni davlatlar bilan urushlar olib borish va sulh tuzishga katta vakolatlar byerilgan edi. Turkistonni kuzatib turish harbiy vazirlikka topshirilgan edi. Turkiston gyenyeral-gubyernatorligi viloyatlarga, viloyatlar esa uyezdlarga bo’lingan edi. Viloyatlarni harbiy gubyernatorlari uyezdlari uyezd boshliqpari (nachalniklari), volostlarni oksoqollar boshqarar zdi. Bu ma’muriy qismlardan, tashqari Xiva xonligidan bosib olingan yerlarga, Amudaryo sohilida Amudaryo bo’limi tuzilgan edi. Amudaryo bo’limi boshlig’ining Pyetro-Alyeksandrovsk (To’rtko’l) da doimiy qarorgohi bo’lib, u Sirlaryo harbiy gubyernatoriga bo’ysundirilgan edi. SHunday qilib, o’lka va viloyatlardan yuqori ma’muriy mansablarning hammasi harbiy kishilar qo’lida edi. Uyezllarning boshliqlari ham harbiy xixmatchilardan tayinlanar va uyezdlarga tanho o’zlari hukmron edipar. SHunday qilib, 1867 yilgi nizom Turkiston gyenyeral-gubyernatoriga yangi mustamlakadagi xalq ommasini qo’rqitib va itoat ettirib turish imkoniyatini ta’minlab byerdi. 1873 yilda gyenyeral Kaufman "Turkistonni boshqarish to’g’risidagi nizom" ning yangi loyihasini taqdim etdi. By loyiha hokimiyatni kuchaytirish g’oyasi bilan sug’orilgan edi. Birov xukumat doiralarida bu loyihani ko’rib chiqish uzoqqa cho’zildi. 1882-1883 yillarda yashirish maslaxatchi Girs tomonidan Turkiston gyenyeral-gubyernatorligida birinchi syenat ryeviziyasi o’tkazildi. U Turkistonda o’lkani boshqarish to’g’risida to’rtta Muvaqqat nizomi amalda ekanligin aniqladi. Sirdaryo viloyati 1867 yilda nizom asosida, Zarafshon okrugi 1868 yilda Kaufman.tasdiqlagan Muvaqqat nizom bo’yicha Amudaryo bo’limi 1847 yilda gyenyeral-gubyernator tasdiqlagan Muvaqqat qoidalar asosida, Farg’ona viloyatlari esa Kaufman tomonidan 1873 yilda taklif qilingan poyiha asosida boshqarilmoqda edi. Girs taqdim etgan loyihaga binoan 1884 yilla alohida komissiya tuzildi. By komissiya Turkiston o’lkasini boshqarish to’g’risidagi nizomni ishlab chiqdi. (1886 yil) va uni podshoning o’zi ma’qulladi. By nizom 1917 yilgacha davom etdi. 1986 yilgi nizomnnng asosiy maqsadi Rossiyaning o’lkada mustahkam o’rnashib olish, xazina tomonilan uni boshqarish uchun qilinadigan xarajatlarni kamaytirish va daromadlarni ko’paytirish maqsadida xizmat qiladigan boshqarish vujudga kyeltirish edi. CHor Rossiyasi Turkiston o’lkasida markazlashgan kuchki harbiy hokimiyat zarur dyeb hisoblab gyenyeral-gubyernatorlikka chyeklanmagan vakolatlar byerdi. Bu hokimiyat rasman "Harbiy xalq boshqaruvi" dyeb ataldi. Aslida bu hokimiyat to’la harbiylar qo’lida edi. Rossiya impyeriyasi harbiy vaziri graf D.Milyutin 1867 yilda vazirlar qo’mitasiga Turkiston o’lkasi 383
boshqaruviga doir qonun loyihasini taqdim etdi. Loyiha Rossiya tomonidan istilo etilgan Yettisuv va Sirdaryo viloyatlarila Turkiston gyenyeral gubyernatorligini tashkil etish va uni harbiy vazirlik ixtiyoriga byerishni nazarda tutgan edi. Vazirlar Qo’mitasi tasdiqlagan qonun tariqasida, barcha tashkiliy, siyosiy, iqtisodiy tadbirlarni amalga oshirish shaxsan gyenyeral-gubyernator ixtiyoriga topshirildi. SHu tariqa 1867 yildan 1881 yilga qadar Turkiston xalqlari taqdirini hal etish gyenyeral-gubyernator Kaufman ixtiyorida bo’ldi. Turkiston o’lkasi Markaziy bosh boshqarmasi tarkibida gyenyeral-gubyernatorga bo’ysunmaydigan markaz vakillari - adliya, moliya, ziroat va davlat mulklari vazirliklari idoralari ham bo’lgan. Ular to’g’ridan- to’g’ri Sankt-Pyetyerburg Oliy hukmdoriga bo’ysungan. Viloyatlar boshqaruvi. Turkiston gyenyeral gubyernatorligi 90-yillarga kyelib byesh viloyatga bo’lingan. Sirdaryo, Farg’ona, Samarqand, Yettisuv, Kaspiyorti viloyatlarini rus armiyasi gyenyerallaridan shaxsan impyeratorning o’zi tayinlagan harbiy gubyernator boshqarar edi. Ular o’zlarida harbiy va fuqaro hokimiyatini mujassamlashtirgan. Ular harbiy soda viloyatlardagi qo’shinlar (diviziya yoki korpus) qo’mondoni, fuqaro ishlarida esa kyeng huquq va majburiyatlarga ega bo’lishgan. Barcha ma’muriy polisiya va sud hokimiyati ham ular qo’lida jamlangan. Harbiy gubyernatorlar qoshida viloyat boshqarmalari bo’lib, ular gubyernator boshqarmasi huquqlariga ega bo’lishgan. Viloyat hayotining barcha masalalari shu boshqarmada ko’rib chiqilgan. 1886 yilda impyerator Alyeksandr III (1881-1894) tasdiqlagan «Turkiston o’lkasini boshqarish haqidagi nizom» bo’yicha kyengash Rossiyadagi gubyernator muassasa sifatida byelgilangan bo’lsa ham aslida u katta vakolatga, hal qiluvchi kuchga ega tashkilot edi. Harbiy gubyernator, sud palatasi raisi, prokuror, okrug shtabi boshlig’i, gyenyeral-gubyernator a’zolaridan iborat bo’lgan gyenyeral-gubyernatorlik Kyengashi o’lka boshqaruvining eng dolzarb masalalarini hal qilgan. Markaziy boshqaruvda gyenyeral –gubyernator mahkamasining ham ahamiyati katta edi. Bosh boshqarmaning ijroiya organi bo’lgan gyenyeral-gubyernator mahkamasi dastlab to’rt bo’limdan iborat edi. Birinchi bo’lim ma’muriy va nazorat ishlarini boshqargan. Ikkinchi bo’lim esa bosh boshqarmaning moliyaviy –xo’jalik ishlariga qaragan. Uchinchi bo’lim soliqlar, shaharlar mablag’lari ham boshqaruvga doir nizomlar loyihalarini tayyorlash bilan shug’ullangan. To’rtinchi bo’lim esa maxsus bo’lim bo’lib, uning faoliyat doirasi kyeng va syerqirra bo’lgan. 1886- yilgacha mustaqil ish ko’rgan bu bo’lim harbiy va adrliya vazirlari ko’rsatmalariga xilof ravishda sud qarorlarini ham qayta ko’rish bilan shug’ullangan. 1886 yilgi nizomga binoan, sud tuzilishining hamda o’troq va ko’chmanchi aholiga mansub bo’lgan yer tuzilishining asosiy nyegizlari byelgilandi. Soliqlar va yerdan olinadigan o’lponlar, o’lkadagi tabiiy boyliklarni ishlatish miqdori va shu kabilar byelgilab byerildi. Rossiyaning ko’pgina gubyernalari va viloyatlardan farqli o’laroq Turkiston ma’muriyati ichki ishlar vazirligiga bo’ysundirilmasdan, balki harbiy vazirlikka bo’ysundirildi. Turkiston gyenyeral – gubyernatorining vakolati juda kyeng bo’lib, harbiy va fuqarlik boshqarmasini avvalgidyek o’z qo’lida saqlab qolgan edi. Sud hokimiyati qisman qozilar qo’lida qoldi va myeros da’volarini qozilarga itoat qiluvchi maxsus muftilar hal qiladigan bo’ldi. Qonunlarning hammasi o’zgarmay qoldi. Garchi qozilar mahalliy aholi o’rtasidagi fuqarolik ishlarini tyekshirish bilangina shug’ullangan bo’lsalar ham ular o’z qarorlarini islom dini shariat hukmi asosida chiqarar edilar. Sudyalar,.ya’ni qozi va byeklar saylovchi vakillarining syezdlarida uch yil muddatga saylanar, viloyatlarning harbiy gubyernatori tomonidan tasdiqlanardi. Turkistonning Toshkyentdagi boshqa shaharlari o’z-o’zini boshqarish huquqiga ega emas edi. 1877 yilda Toshkyentda shahar nizomi dyeb atalgan nizom joriy qilindi. SHu nizomga muvofiq Toshkyentda shaxar dumasining «glasnoy» (dyeputat)lari va shaxar "golovasi" (boshlig’i) saylab qo’yiladigan bo’ldi. SHahar dumasi "glasnoy" larning faqat uchdan bir qismini shaharning Osiyoliklar qismidagi aholi uchun ikki kismini esa Toshkyent shahrining "ruslar" qismidagi, aholi saylar edi. "Glasnoy"likka mahalliy burjuaziya vakillari, chinovniklar va burjua ziyolilari saylanardi. Download 8.06 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|