Alishyer navoiy nomidagi samarqand davlat univyersityeti
Download 8.06 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 12-mavzu Sovet tuzumining Ozbekistonda yuritgan qatag onlik siyosati va uning oqibatlari
- Mashg’ulot shakli Bilimlarni kengaytirish va mustahkamlash buyicha seminar mashguloti
- O’quv mashg’ulotining maqsadi
- O’quv faoliyati natijalari
- Ta’lim beruvchi Ta’lim oluvchilar
- Sovet tuzumining Ozbekistonda yuritgan qatag onlik siyosati va uning oqibatlari. Ryeja
- Qo’shimcha adabiyotlar
- Dars o`tish vositalari
3-masala: Qo’shni davlatlarda bo’lgani kabi, Xiva xonligida ham dyemokratik harkatlar kyengaya boshladi. Unga asosiy sabab, birinchi jahon urushi va chorizmning ag’darilishi edi. Xonlikda siyosiy o’zgarishlar yuz byera boshladi. Ijtimoiy harakat ko’p hollarda dyemokratik jarayonga o’sib bordi, islohotchilik talablari amaliyotda mujassamlashdi. Xalq ommasi tabaqalari, vakillari ijtimoiy arboblarning harakatlari, talablari namoyon bo’ldi. 1917 yil fyevral oyida Rossiyada bo’lib o’tgan dyemokratik inqilobning g’alabasi va «oq podsho»ning taxtdan voz kyechganligi to’g’risidagi xabar xonliklar xalqlar tamonidan zo’r quvonch bilan kutib olindi. Bu voqyealardan birmuncha vaqt ilgari, 1916 yilda yoki turklarning «Birlik va taraqqiyot» partiyasi namunasi asosida jadidlar o’zlarini yoki buxoroliklar va yoki xivaliklar dyeb atay boshladilar. Ular o’z mamlakatlarining aniq tarixiy shart-sharoitlarini e’tiborga olib, dastlabki paytldarda monarxiya tuzumini yo’q qilishni, fyeodal yer hajmini o’z maqsadlari qilib qo’ymadilar. Ular avvalo yuqoridan turib dyemokratik islohatlar o’tkazish yo’li ilan hokimlarning kapitalizm va ijtimoiy taraqqiyot yo’lida riojlanishini ta’minlashga harakat qildilar. 413
Rossiyadagi fyevral voqyealaridan so’ng Xivada asosiy jarayonlar kuchayib ko’pgina shaharlarda yig’ilishlar, mitinglar va namoyishlar bo’lib o’ta boshladi. Ana shunday namoyishlardan biri 1917 yil 4 apryelda bo’lib o’tdi. Bu namoyish osoyishta bo’lib o’tdi. YOsh xivaliklar ruhoniylar va qishloq oqsoqollar va vakillari kyengashida islohotlar talabini ishlab chiqdilar, ularda fyeodal istyebdoddan konstitusion monarxiyaga o’tishni, xon hokimiyatining majlis tomonidan chyeklanishini yoqladilar. YOsh xivaliklar bunga tinch yo’l bilan, ya’ni xonning bu talabga yon byerishi asosida erishishga umid qilgan edilar. YOsh xivaliklarning bu talablari manifyest loyihasi sifatida bayon qilingan bo’lib, uni xon imzolashi lozim edi. Loyiha Matmurodov boshliq yosh xivaliklar dyelyegasiya tomonidan Asfandiyorxonga topshiriladi. 5 apryelda manifyestni xon imzolaydi va uni xon hokimiyati vakillari yig’ilishida o’qib byeriladi. Manifyestga ko’ra Xivada xon boshchiligida konstitusion monarxiya o’rnatilishi, uning hokimiyati majlisida saylangan ruhoniylar savdogarlar vakillaridan iborat 30-50 kishi va noщirlar kyengashi tomonidan chyeklanishi lozim edi. Xon manifyestda ko’rsatilgan ko’pchilik masalalarda yon byergan bo’lsa - da, bular vaqtinchalik bo’lib, jumbushga kyelgan xalqni tinchlantirish uchun ataylab qilinganligini voqyealarning kyeyingi jarayonlari yaqqol ko’rsatgan edi. Manifyest qoidalari asosida tyezda yangi davlat idoralari - majlis va nozirlar kyengashi tuzildi, ulardagi eng muhim o’rinlarni yosh xivaliklar egallagan edilar. Majlis raisi qilib taniqli yosh xivaliklar vakiili Bobo Sxun saylandi, nozirlar kyengashiga yosh xivaliklar yetakchisi Matmurodov boshchilik qildi. 1917 yil iyun oyining birinyai yarmida Muvaqqat hukumatning Xivadagi vakili, gyenyeral, Mirbadalovning yordami va qo’llab quvvatlashga tayangan Asfandiyorxon Matmurodov boshliq yosh xivaliklar rahbarlarini hibsga oldi va yosh xivaliklar partiyasining barcha a’zolarini dindan qaytgan, dyeb e’lon qilib, ularga qarshi qatag’on boshladi. Xonning yosh xivaliklar ustidan g’alabasini mustahkamlash, xonlikda mavjud bo’lgan tuzumga qarshi yangi chiqishlarga barham byerish uchun Muvaqqat hukumat 25 iyulda Xivada komissar lavozimini ta’sis qildi. Bu komissarga Xiva xonligini boshqarishni tashkil etish qoidalarini ishlab chiqish vazifasi topshirilgan edi. Ayni vaqtda Muvaqqat hukumat tomonidan xonlikka chorizm qo’shnilarining yangi qismlari, asosan kazak qo’shinlari yuborildi. 1918-1919 yillarda Xorazmning iqtisodiy ahvoli og’irlashib, xalq ommasining moddiy qiyinchiliklari ortib bordi. Matbuotda ocharchilikning kuchaygani haqida xabar qilinadi. Asfandiyorxon hukmronligidan xalq ommasigina emas, amaldor va turkman qabilalari boshliqlari ham narozi edilar. 1918 yil 30 oktyabrda saroy fitnasi oqibatida Asfandiyorxon o’ldirildi. Uning katta akasi Said Abdulla xon dyeb e’lon qilindi, hukumat boshlig’i Davlatmurod mahram bo’ldi. YAngi xon davlat ishlari bilan shug’ullanmas edi. Hokimiyat Junaidxon qo’lida markazlashdi. 1918 yil 25 noyabrda Junaidxon qo’shinlari Amudaryodan o’tib, To’rtko’lni olmoqchi bo’ldi va uni qamal qildi. Ammo CHorjo’ydan «Toshkyent paraxodida kuch yordamga yetib kyeldi va hujum natijasiz chiqdi. Xorazmga qarshi fitna-xurujlarni to’xtatish uchun Junaidxon 1919 yil apryelda sovyet hokimiyati vakillariga murojaat qildi. 9 apryelda Xiva yaqinidagi taxtada bitim imzolandi. Unda, chunonchi, sovyet hukumati (Rossiya) Xorazm aholisining mustaqilligini tan oladi, dyeyilgan edi. Ammo Xorazmga qarshi tajovuщzkorliklar tto’xtatmadi. To’rtko’l, o’ng qirg’oqning boshqa joylarida xonga qarshi muxolifatchiliklardan druujinalar tuzildi, ular qurol bilan ta’minlandilar. 1919 yil 19 avgustda katta kommunistik otryad CHorjo’ydan To’rtko’lga yetib kyeldi. SHuningdyek, qator bol’shyevistik tashkilotchi va targ’ibotchilar ham yuborildi. Tojovuzkorlik harakatlari 1919 yil dyekabrida boshlandi. 22 dyekabrda shimoliy otryad, 24 dyekabrda janubiy otryad Amudaryoni kyechib o’tib, shahar va qishloqni ishg’ol qildi. 1920 yil 20 yanvargacha shimoliy otryad Xo’jyli, Qo’hna Urganch, Porsu, Ilolli Toshhovuzni egalladi, janubiy otryad 20 yanvarda Taxtani, 1 fyevralda Xivani ishg’ol qildi. 1920 yil 2 fyevralda Said Abdullaxon taxtdan voz kyechdi, butun hokimiyat muvaqqat inqilobiy hukumat qo’liga o’tdi. XX asr boshlarida Buxoro amirligi SHarqdagi yirik davlatlardan biri bo’lib, Rossiyaning yarim mustamlakasi edi. Amirlikda 3 mln. aholi yashab, ularning 90% qishloqlarda dyehqonchilik va chorvachilik bilan shug’ullangan. Amirlik xazinasiga to’lanadigan soliqning asosiy qismi yer solig’idan bo’lib, yiliga 7,5 mln. so’mni tashkil etgan. Xazinaga to’lanadigan bu solik va ulponlarning ko’p qismi Amirga qarashli edi. Ma’lumotlarga ko’ra Amir Olimxonning Parij banklarida 180 mln. oltin frank hisobida xazinasi saklanmokda'. Rus banklarida esa oltin xisobida 27 mln., Buxorodagi shaxsiy banklarida 7 mln. so’m mablag’i bo’lgan. «Inqilob» arafasida Amirlikda 52 ta kapitalistik korxonalar bo’lib, mamlakat savdosi Rossiya bilan 250 mln. so’mni tashkil etgan . Jargon inqilobi talvasasi bilan harakat qilayotgan Rossiya bol’shyevizmi o’z ta’siri doirasini kyengaytirish va ochlik halokatidan qutulish uchun SHarqning eng boy davlatlaridan biri Buxoro amirligini
414
bosib olishni maqsad qildi. Buxoro xalqining ozodligi, erki, mustaqilligi rus bol’shyevizmini kiziqtirmas edi, balki amir va byeklarning xazinasidagi byehisob boyliklar kiziqtirar edi. Turkfront qumondoni M.Frunzye 1920 yil 6 maydagi 214 sonli bo’yrug’iga binoan amirlik hududidagi rus shaharlari va u yerdagi gornizonlarni ximoya qilish maksadida g’arbiy kuchlarni ichkariga to’play boshladi. Amirning 13 ming sarbozi, 23 ta tupi, 16 ta pulyemyotiga qarshi Turkfront Qumondoni 70 ming jangchi, 46 ta og’ir tup, 229 ta pulyemyot, 10 ta bronyeavtomobil’, 22000 piyoda, 11 ta tayyorani tayyorlab jangovar holatga kyeltirib qo’ydi. 1920 yil yozida ryevolyusion byuro tuzildi. BKPning CHorjuyda, 1920 yil 16 avgustda bo’lib o’tgan IV syezdi amir xokimiyatini ag’darib tashlash uchun inqilobiy vaziyat yetilganligini e’tirof etdi. 1920 yil 25 avgustda qumondon Frunzye harbiy bo’linmalarga «ko’zg’olon ko’targan Buxoro myehnatkashlariga yordam ko’rsatish to’g’risida» bo’yruq byerdi, 29 avgustda G’arbiy harakatlar boshlandi. «SHarq mo’’jizasi» hisoblangan muqaddas Buxoro alanga ichida yona boshladi. Minglab byegunov kishilarning qoni tukildi, tarixiy obidalar katta zarar ko’rdi. Amir o’zi yozganidyek, «vayronagarchilik yanada zo’rayib, odamlarning yana halok bo’lishiga yo’l qo’ymaslik andishasi ila o’z qo’shinlari bilan poytaxtdan chiqib kyetdi». Sovyet tarixshunosligida yozilishicha amir o’z xalqini, Ona shahrini tashlab qochgan emas, balki aslida Buxorodan quvilgan edi. Usha paytda amirning nigoxida 3 ta xotini, 3 ta o’g’li va 3 ta qizi bor edi. Ular o’zlarini inqilobchilar dyeb atagan istilochilar qo’lida qolib kyetdi. 1920 yil 2 syentyabrda Turkfront qo’shinlari qattiq janglardan so’ng Buxoro shahrini egallashdi. «Xalq inqilobi» dyeb atalmish inqilob g’alabaga erishdi. 1920 yil 6-8 oktyabrda Sitorai Moki Xosada chaqirilgan Butun Buxoro Xalqi Sovyet Ryespublikasi - BXSR tuzilganligi e’lon qilindi'. BXSR o’zining kariyb to’rt yarim yillik tarixi davrida amirlik Buxorosini dyemokratik Buxoroga aylantirish uchun katta ishlarni amalga oshirdi. Afsuski, SSSR qanoti ostidagi Turkiston kommunistlari, sovyet ryejimi F. Xo’jayev boshchiligidagi Buxoroda amalga oshirilayotgan dyemokratik o’zgarishlarga chyek qo’ydi.
415
12-mavzu Sovet tuzumining O'zbekistonda yuritgan qatag' onlik siyosati va uning oqibatlari 1.1. Amaliy mashg’ulotda ta’lim texnologiyasi Mashg’ulot vaqti- 2 soat Talabalar soni: 20 – 28 nafargacha Mashg’ulot shakli Bilimlarni kengaytirish va mustahkamlash buyicha seminar mashguloti Amaliy mashg’ulot rejasi 1. XX a sr n in g 2 0 - yi l l a r i o x i r l a r i d a sobiq shurolar mamlakatida totalitar, ma'muiiy-buyruqbozlik va byurokratik tuzumning qaror topishi va uning sabablari 2.Komfirqa va shuoro hokimiyatining O'zbekistonda yuritgan umumiy q a t a g ' o n l i k siyosati va uning respublika ijtimoiy, madaniy hayotiga asoratli ta'siri. 3Stalin vafotidan keyin shaxsga sig’inish oqibatlarini tugatish sohasida O’zbekistonda
amalga
oshirilgan tadbirlar. O’quv mashg’ulotining maqsadi: O’zbekistonda sovet tuzumining olib borgan qatog’onlik siyosati, uning bosqichlari, maqsadi salbiyoy oqibatlari haqidagi bilimlarni mustahkamlanadi. Pedagogik vazifalar: XX
asrning 20
yillari oxirida
ma’muriy buyruqbozlik tizimining qaror topishi haqidagi bilimlarni mustahkamlash; Komfirqaning O’zbekistonda amalga oshirgan qatog’onlik siyosatining mohiyati haqida gapiriladi; Qatag’on qurbonlari haqida ma’lumot beriladi; Qatog’onlikning respublika hayotiga salbiy ta’siri haqidagi bilimlar mustahkamlanadi. Stalin vafotidan so’ng shaxsga sig’inish oqibatlarini tugatish haqidagi
bilimlar mustahkamlanadi. O’quv faoliyati natijalari: Ma’muriy buyruqbozlik tuzumining vujudga kelishi, uning sabablari haqida gapirib o’tiladi;
O’zbekistonda qatog’onlik siyosatining amalga oshirilishi va uning salbiy oqibatlari haqida gapirib o’tiladi;
O’zbekistonda amalga oshirilgan qatog’onlik siyosatining qurbonlari haqida ma’lumot beradi;
Stalin vafotidan so’ng shaxsga sig’inish oqibatlarini tugatish sohasidagi tadbirlar haqida gapirib o’tiladi. Ta’lim berish usullari suhbat, tushuntirish, tezkor so’rov, zigzag (arra) texnikasi
Ommaviy, guruhlarda ishlash Ta’lim berish vositalari O’quv
qo’llanma, proyektor,
o’quv
topshiriqlari, test savollar Ta’lim berish sharoiti Texnik ta’minlangan, gurhlarda ishlash uchun mo’ljallangan auditoriya
Og’zaki nazorat: savol-javob
416
“ Sovet tuzumining O'zbekistonda yuritgan qatag' onlik siyosati va uning oqibatlari ” mavzusi bo’yicha amaliy mashg’ulotning texnologik xaritasi Ish bosqichlari va vaqti Faoliyat mazmuni Ta’lim beruvchi Ta’lim oluvchilar Tayyorlov bosqichi Mavzuni aniqlaydi, ta’limiy maqsadni belgilaydi va kutilayotgan natijalarni shakllantiradi. Mavzu bo’yicha tayanch konspektlar ishlab chiqadi. Belgilangan ta’limiy maqsadlarga erishishni ta’minlovchi o’quv topshiriqlarini ishlab chiqadi. Kichik guruhlarda samarali faoliyatni ta’minlash uchun yozma yo’riqnomalarni tayyorlaydi. Ekspert guruhlar faoliyat natijalarini baholash mezonlarini ishlab chiqadi.
1. O’quv mashg’ulotiga kirish bosqichi
1.1. Mashg’ulot mavzusi, uning maqsadi va kutilayotgan natijalarini e’lon kiladi, ularning ahamiyatliligi va dolzarbligini asoslaydi. 1.2. Mavzu bo’yicha asosiy tushunchalarga ta’rif berishni taklif qiladi va shu asosda tezkor-so’rov o’tkazib talabalar bilimlarini faollashtiradi. 1.3. Faoliyat kichik guruhlarda o’quv topshiriqlarini bajarish orqali amalga oshirilishini e’lon qiladi. 1.4.
Qo’shimcha ma’lumotlar aks etgan
tayanch konspektlarni tarqatadi. 1.5. Ekspert guruhlar faoliyati natijalarini baholash mezonlarini e’lon qiladi. Tinglaydilar.
Savolni muhokama qilib, ularga javob beradi.
2. Asosiy bosqich (60 daqiqa) 2.1.
Talabalarni to’rtta
kichik guruhga
bo’ladi. Mashg’ulotning o’tkazilish tartibini yana eslatadi. O’quv mashg’uloti «o’zi o’rganib, o’zgaga o’rgatish», ya’ni hamkorlikda o’rganish prinsipi asosida o’tkazilishini aytadi 2.2. Guruhlarga ekspert varaqlarini, shu bilan birga, har bir talabaga geometrik shakl tarqatadi va faoliyatlarini tashkil qiladi (geometrik shakllarni vaqtincha bir joyga
ko’yishlarini, vakti kelganda ulardan foydalanishlarini aytadi). Guruhlarda ishni tashkil kiladi. (matnni o’rganib, muhokama kilishga 15 daqiqa beradi). 2.3. Doira shaklini olgan talabalar 1-stol, uchburchak shaklini olganlar 2-stol va to’rtburchak olganlar 3-stol atrofiga o’tirishlarini aytadi. Har xil guruhlardan to’plangan talabalar o’z savollarini boshqa talabalarga yoritishini tushuntiradi. O’zaro o’rgatish jarayoni boshlanadi (15 dakika). Talabalar faoliyatini kuzatadi, ularni
yo’naltiradi, maslahatlar beradi. 2.4. Talabalarni o’zlarini dastlabki joylariga, stol atrofiga kelib o’tirishlarini aytadi. 2.5. Taqdimot boshlanishini e’lon qiladi. Har bir guruhdan 3 nafardan talaba chiqib, faoliyat natijalarini taqdim qilishlarini aytadi. Taqdimot uchun xar bir guruhga 8 daqiqadan vaqt ajratadi. Yo’naltiruvchi, maslahatchi sifatida ishtirok etadi. Javoblarni aniqlashtiradi, to’ldiradi, izoh beradi va tuzatishlar kiritadi. 2.6. Har bir gurux taqdimoti oxirida ekspert savollari bo’yicha xulosalar qiladi. Kichik guruhlarga bo’linadilar.
Topshiriq bo’yicha faoliyat boshlaydilar. Matnlarini o’qib, savollarga javob topadi. Ma’lumotni muhokama kilib, fikr almashib, sistemalashtiradi. Format kog’oziga sxema tarzida tushiradi, taqdimot uchun materiallar tayyorlaydilar.
Faoliyat natijasini taqdimot qiladilar.
417
3–Yakuniy bosqich (15 daqiqa) 3.1.Mavzu yuzasidan umumiy xulosalar qiladi. 3.2.O’quv mashg’ulotini natijalarini sharhlaydi, guruhlar faoliyati bahosini e’lon qiladi. 3.3. Mustaqil ishlashlari uchun vazifa beradi: amaliy mashg’ulotga tayyorlanib kelish; nazorat savollariga og’zaki javob berish Tinglaydilar.
12- Mavzu Sovet tuzumining O'zbekistonda yuritgan qatag' onlik siyosati va uning oqibatlari. Ryeja: 1. XX asr ning 2 0- yillar o x ir la r id a sobiq shurolar mamlakatida totalitar, ma'muiiy- buyruqbozlik va byurokratik tuzumning qaror topishi 2. Komfirqa va shuoro hokimiyatining O'zbekistonda yuritgan umumiy q a t a g 'o n l ik siyosati va uning respublika ijtimoiy, madaniy hayotiga asoratli ta'siri. 3. Stalin vafotidan keyin shaxsga sig’inish oqibatlarini tugatish sohasida O’zbekistonda amalga oshirilgan tadbirlar.
Asosiy adabiyotlar: 1. Karimov I.A. O’zbyekiston XXI asr bo’sag’asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. T. «O’zbyekiston», 1997. 2. Karimov I.A. O’zbyekiston: milliy istiqlol, iqtisod, siyosat, mafkura. T. «O’zbyekiston» 1996. 3. Karimov I.A. Xalqimizning otashqalb farzandlari. asarlar, T.1, 86-103 b. 4. Karimov I.A. Xalq – qahramon, xalq xotirasi oldida doimo bosh egamiz. – Asarlar, T.9 364-371 b.
5. Karimov I.A. “Yuksak ma’naviyat - engilmas kuch” T:Ma’naviyat, 2008 y. 6. O’zbekiston tarixi (1917-1993). – T.,O’qituvchi, 1994y. 7. O'zbekistonning yangi t a r ix i. 2-kitob. O'zbekiston sovet mustamlakachiligi davrida. T„ «Sharq». 2000. 312-326 b. 8. O’zbekiston tarixi (R.Murtozaeva va boshqalar).–T.,2003 427-471b 9. Q.Usmonov, M.Sodiqov va boshqalar “O’zbekiston tarixi”. T., “Iqtisod moliya”, 2006y. 10. Rizayev S. SHarof Rashidov. SHtrixi k portryetu. T. «Nur» 1992. 11. Maxmudov M. Qatag’on qurbonlari. T. «O’zbyekiston» 1992. 12. Atamirzayev O., Gyentshkye V.L., Murtazayeva R.X. O’zbyekiston mnogonasionalnыy. T. «Univyersityet», 1998. 13. Xo’jambyerdiyev YO. O’zbyeklar ishi. T. «YOzuvchi», 1990. 14. Avtorxonov A. Kryeml’ saltanati. T. «YOzuvchi», 1990.
15. Maxmudov B. “Barhayot siymolar” (qatog’on qurbonlari haqida lavhalar) T; “O’zbekiston”, 1995y. 16. Tursunov I.I. O’zbekiston ma’orifchilarining istiqlol yo’lidagi ishlari tarixidan. (1917-1939). T.,1995 y. 17. Sharafiddinov O.Cho’lpon. – T., Cho’lpon, 1991y. 18. Kushchanov M. Qodiriy erksizlik qurboni. T: “Fan” 1966y 19. Hasanov B. Ryepryessii protiv intyelligyensii Uzbyekistana v 20-30 godы i ix poslyedstviya. «O’zbyekiston Tarixi» jurnali, 2000 yil 1-2 sonlar. 20. Rahmonqulova A. SHo’ro hukumatining 30-50 yillardagi qatog’onlik siyosati va uning usulari. «O’zbyekiston tarixi» jurnali, 2000 1-2 sonlar. 21. history.uzsci.net – Tarix institute “O’zbekiston tarixi” jurnali. Darsning o`quv va tarbiyaviy maqsadi: Talabalarga O’zbyekiston tarixi fanining tadqiqot ob’yekti, pryedmyeti va vazifalari borasida tushuncha byerish, shuningdyek turli davrlarda tadqiqotchilar tomonidan mavzuga byerilgan ta’riflarni talabalarga tushuntirish, mavzuni syerqirra mavzu ekanligidan talabalarni boxabar etish. Dars o`tish vositalari: (Doska, plakat, fan yuzasidan manba va adabiyotlar, tarixiy ma’lumotlar, mavzu yuzasidan har xil tyestlar, kompyutyer, jahon siyosiy xaritasi, izohli lug`atlar) Dars o`tish usullari: Takrorlash, suhbat va savol-javob (mavzuni o`zlashtirishni mustahkamlash), jonli muloqot o`tkazish, erkin fikrlash va so`zlashga o`rgangan holda fikr
418
mulohazalarini bayon qildirish, buning uchun har bir talabaga o`tilgan mavzular, tayanch iboralardan savol tashlanadi. O`qituvchi va talabalar o`rtasida byerilgan savollarni tahlil etish. Tarqatma tyestlar asosida talabaning mavzuni qay darajada o`zlashtirganligini aniqlash. Talabalarni voqyealarni tahlil etishga o`rgatish. Xarita bilan ishlashni talabalarga o`rgatish. Iboralarni izohlash va unga tahlil byerish. Darsning xrono kartasi – 80 minut. O’qituvchi dars davomida quyidagi ishlarni bajaradi Tashkiliy qism: xonaning tayyorgarligi, jihozlanishi, sanitariya holati. Talabalarning davomati –
Download 8.06 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling