Amaliy mashg’ulot №18 birikmalarni hisoblash vint sterjeni (bolt)ni yuklanish turlicha ta’sir etganda (cho’zilgan, sirib tortilgan kuch ostidagi) mustahkamlikka hisobi

Tishli birikmalarni hisoblash
Tishli birikmalarda asosiy hisoblash mezoni ezuvchi kuchlanish bo‘ladi, u quyidagicha hisoblanadi:
, (6.1)
(6.1) formulada T– birikmaga ta‘sir qilayotgan burovchi moment; –tishlar orasida yuklanishni notekis taqsimlanish koeffisienti; –tishlar soni; h–tishning ishchi balandligi; – birikmaning o‘rta diametri; l – tish uzunligi.
To‘g‘ri yonli tishlar uchun
; ; (6.2)
evolventaviy tishlar uchun
; (6.3)
formulalarda m– tish moduli; – ruxsat etilgan kuchlanish.
– ruxsat etilgan ezuvchi kuchlanish: qo‘zg‘almas birikmalarda – tishlarga maxsus ishlov berilmasa ; yuklanish ta‘sir etmaganda qo‘zg‘aluvchan birikmalar uchun ; o‘zgaruvchan yuklanishda ni zarb jadalligiga qarab 40 – 50 %ga ko‘tariladi.

Tishli birikmalar hisoblash bo‘yicha masalalar
1 – masala. To‘g‘ri yonli tishli birikma burovchi moment uzatadi. Valning diametri . . Tishli birikma uzunligini hisoblang.
Yechish. Val diametriga qarab jadvaldan: ; ; ; ; , tishli birikmani tanlaymiz.
;

deb olamiz. U holda (6.1) formuladan

2 – masala. Valning diametri , valda evolventaviy tishli birikma tayyorlangan. Burovchi moment , birikma uzunligi . Tishli birikma o‘zgaruvchan yuklanish bilan yuklangan. Birikmaning mustahkamligini hisoblang.
Yechish. , deb qabul qilamiz jadvaldan , , .
Birikmaning o‘lchamlari
; .
(6.1) formula bo‘yicha

Birikmaning mustahkamligi ta‘minlangan.
3 – masala. Valning diametri . Val to‘g‘ri yonli tishli birikma yordamida tishli g‘ildirak bilan biriktirilgan. Yuklanish o‘zgarmas, birikma qo‘zg‘almas. Birikma uzatishi mumkin bo‘lgan burovchi momentni hisoblang; .
Yechish. Jadvaldan , , , , o‘lchamlarni ko‘chirib olamiz.
; ;
;
(6.1) formuladan