Amaliy mashg’ulot: Diareya sindromi bilan kechadigan yuqumli kasalliklar: Dizenteriya, salmonellyoz, vabo
Download 0.71 Mb. Pdf ko'rish
|
4 - Nazariy material 5039fe387f04c0dc8750aa7d62e7218a
Klinikasi. Dizenteriyaning yashirin davri o’rta xisobda 2-3 kun (1 kundan 7
kungacha) davom etadi. Kasallkk to’satdan boshlanadi. Dastlab et uvishib, loxaslik paydo bo’ladi. Ko’p vaqt o’tmay isitma ko’tariladi. U odatda 38-39°S dan oshmaydi. Ishtaha yo’qoladi, Oradan 1-2 soat o’tgach korinda og’riq paydo bo’ladi. Og’riq doimiy bo’lmay, vaqti-vaqti bilan burab og’riydi, keyin biroz kamayadi Ichburug’da og’riq asosan kindikdan pastda, ko’proq chap yonboshda his etiladi. Shu bilan bir vaqtda yoki biroz kechikib hojat qistaydi. Ko’pincha dastlab ich suyuq holda ko’p keladv va patologik aralashmalar bulmaydi. Vaqt o’ggan sari xojat qistashi tezlashadi va najas oz miqdorda, kuchanish bilan keladi. Xojatdan so’ng bemor engil tortmaydi. Kasallik avjiga chiqqan davrda xojat juda tee qistaydi. Bunda najas massasi g’oyat kamayib ketadi, unga shilliq va qon aralashgan, ayrim uxllarda xatto yiringli bo’ladi. Ushbu dollatda bemor xalovatini yuqotadi. Hojatxonadan kaytib ulgurmasidan, qaytadan hojat qistaydi. Ba’zan borganida xech narsa kelmaydi. U sohta xojat qistashi deyiladi Shuningdek, ich kelishi g’oyat qiyinchilik bilan sodir bo’ladi. Bemor uzoq vaqt kuchanib o’tiradi. Bu alomat tenezm deyiladi va dizenteriyaga xos hisoblanadi. Og’ir hollarda, ayniqsa go’daklarda kuchaniq zo’ridan orqa teshik yirik bo’lib qoladi. Kasallikning qanday og’irlikda kechishiga qarab, engil turlarida kuniga 5-8-10 marta ich surishi kuaatilsa, og’ir xollarda 25-30 marta va undan ortiq bo’.shshi mumkin. Ba’zan bemor "hisobdan adashib" xam ketadi. Hojatni tuta olmay qolgan xollar xam bo’ladi. Umuman olgaida, ichburug’ o’rta og’irlikda kechadigan xollar ko’proq qayd etiladi. Bunda ich surishi kuniga 10-15 martaga boradi. Xastalik avj olgan davrda bemorni ko’zdan kechirilganida uning yuzida iztirob alomatlari seziladi. Bemor ko’pincha yonboshlab, ikkala qo’lini qorniga qo’ygan holda yotadi. Qorindagi og’riq zo’raygan vaqtda yuzi tirishib ketadi, dodlab yuborgudek bo’ladi. Ko’pincha tana harorati ko’tariladi, Tomir urishi tezlashadi. Bemorni ko’zdan kechirganda tili biroz qurishgan, karash qoplagan bo’ladi. Yurakda taxikardiya eshitiladi. Bemorning qorin taranglashgan, paypaslab ko’rilganda yo’g’on ichak yo’nalishi bo’yicha og’riq seziladi. Ko’pincha ogriq chap yonbosh soxosi va qovuq ustida kuchli bo’ladi. Chap yonbosh sohasida qorin mushaklari ostida tarang tortilgan sigmasimon ichakni paypaslab ko’rish mumkin. Tekshirish vaqtida u qattiq og’riydi. Qonda ba’ean biroz leykotsitoz, EChT ortgani kuzatiladi. Dizenteriyaning avj olish davri ko’pincha 3-4 kundan oshmaydi. So’ngra isitma 1-2 kun ichida me’yoriga keladi. Ich kelishi kamaya boshlab, dastlab suyuq holda bo’ladi. Keyinchalik, najas odatdagi tusda bo’lib, kuniga 1-2 marta keladi. Ich qotishidan 1-2 kun oldin undagi patologik alementlar (qon, shilliq) aralashmasi yo’qoladi. Qorindagi ogriq xam kamayib, ich yaxshilanishi bilan yo’qola boradi. Bolalar va keksaklarda ichburug’ kasalligi ko’pincha og’ir o’tadi. Intoksikatsiya alomatlari yaqqol ifodalangan bo’ladi. Ich buzilishi davri 10-12 kungacha cho’zilib ketishi mumkin. Sog’ayish xam ancha sekinlik bilan ro’y beradi. Shiga mikroblari ekzotoksin ishlab chiqarishi tufayli, ular qo’zg’atgan dizenteriya ko’pincha ogir kechadi. Bunda ichak alomatlaridan ko’ra, umumiy ingoksikatsnya kuchli rivojlanadi. Uning ta’sirida yurak-tomir sistemasi faoliyati sezilarli darajada buziladi. Qon bosimi pasayadi. Ba’zan kollaps ro’y beradi. Intoksikatsiya ta’sirida o’tkir buyrak etishmovchiligi xollari xam uchrab turadi. Zonne mikroblari qo’zgatgan kasallik asosan qisqa qusish boshlanishi bilan ifodalanadi. Deyarli bir vaqtda yokn biroz keyin ich surishi boshlanadi. Najas ko’pincha suvdek suyuq, shilliq va biroz qon aralash bo’ladi. Bemorni ko’edan kechirganda tananing suvsizlanish alomatlari aniqlanadi. Qorinni paypaslab ko’rganda og’riq ikkala yonbosh soxasi va kindik atrofida xam seziladi. Umuman olganda, Zonne shigellalari sababchi bo’lgan ichburug’ni klikik alomatlariga ko’ra ovqat toksikoinfektsiyalaridan farqlash oson emas. Download 0.71 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling