Anatomiya 2014. indd

Orqa miya bilan miya po‘stlog‘i o‘rtasidagi yuza (og‘riq va ha-
rorat) sezgilarini o‘tkazuvchi yo‘l teri, shilliq va seroz pardalardan 
ta’ sirotni qabul qiluvchi ekstratseptorlardan boshlanib, bosh miya 
yarim sharlarining markaz orqa pushtasida tugaydi. U uch neyron-
dan iborat.
I neyron orqa miya tuguni soxta unipolyar hujayralarining 
peri ferik o‘siqlari – orqa miya nervlari tarkibida ekstrotseptor-
lardan ta’ sirotni olib keladi. Uning markaziy o‘siqlari orqa ildiz 
tarkibida orqa miya orqa shoxining xususiy o‘zagi hujayralarida 
tugaydi.
II neyron orqa miyaning xususiy o‘zagi hujayralari. Ularning 
aksonlari oldingi oq bitishmada kesishma hosil qilib, qarama-
qarshi tomondagi yon tizmachaga o‘tadi. Yon tizimchada bu yo‘l 
oldingi va orqa qismlarga bo‘linadi. Uning oldingi qismida og‘riq 
sezgisini o‘tkazuvchi tolalar, orqa qismida harorat sezgisini o‘tka-
zuvchi tolalar o‘tadi. Uzunchoq miya sohasida bu yo‘l oliva o‘za-
gidan dorsalroq joylashib, medial qovuzloqqa yaqinlashadi va u 
bilan birga ko‘prikning orqa qismi, o‘rta miyaning qop qoq qism-
laridan o‘tib ko‘ruv bo‘rtig‘ining lateral o‘zagida tugaydi.
III neyron ko‘ruv bo‘rtig‘ining lateral o‘zagi hujayralari. 
Ularning aksonlari talamo-kortikal yo‘l tarkibida ichki g‘ilof-
ning orqa oyoqchasining o‘rta qismi orqali o‘tib bosh miya mar-
kaz orqa pushtasining IV qavatida tugaydi.
Orqa miya bilan miyacha o‘rtasidagi o‘tkazuv yo‘llari impuls-

---

452
larni mushaklar, paylar bo‘g‘imlardan miyachaga o‘tkazib be-
rib, muvozanat saqlash vazifasini bajaruvchi reflektor apparat-
ni bir qismini tashkil qiladi. Ular ixtiyordan tashqari propriot-
septiv sezgini o‘tkazib, tana muvozanatini saqlashda va harakat-
ni muvofiqlashtirish da ishtirok etadi. Orqa miya bilan miyacha 
orasidagi o‘tkazuv yo‘l la ri