Andijon davlat universiteti a. Zaparov materialalrni kesib ishlash, asboblar va stanoklar

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

5 
 
BIRINCHI BO’LIM 
 
MATERIALALRNI KESIB ISHLASHNING NAZARIY ASOSLARI 
 
1-bob.  MATERIALALRNI KESIB ISHLASH, ASBOBLAR VA 
STANOKLAR FANINING PRЕDMЕTI.
ASBOBSOZLIK MATERIALLARI 
Korxonalarda muhim mehnat qurollari ishlab chiqariladigan etakchi sanoat 
tarmoйdaridan biri bo’lgan mashinasozlik - texnika taraqqiyotining negizi 
hisoblanadi. Metallarga mexaniq ishlov berish mashinasozlikdagi umumiy 
mehnatning qariyb 40 % ini tashkil etadi. Ana shu boisdan metall 
kesuvchinazariyasi haqidagi fan mashinasozlik, mehnat ta’limi, kasb ta’limi 
yo’nalishlari uchun muhim ahamiyat kasb etadi.
“Materialalrni kesib ishlash, asboblar va stanoklar” fanining predmeti ishlab 
chiqarishda yangi konstruksion materiallar, zanglamas va issiqbardosh 
qotishmalar, sintetik materiallarni kesib ishlashning yangi zamonaviy metodlarini 
o’rganish hamda takomillashtirishdan iborat. 
Hozirgi kunda kesish jarayoni kinematikasining nazariy asoslari ishlab 
chiqildi, deformatsiya tezligining harakati va ishlov beriladigan materialni
soddalashtirishni hisobga oluvchi qirindini hosil bo’lish chizmalari tuzildi; metalni 
kesishda va uning o’zgarishi qonunyatlarida ishqalanish koeffisientining tabiati 
ochildi; kesuvchi asbobning o’tmaslanish nazariyasi tuzildi; yuza qatlamini hosil 
bo’lish mexanizmi aniqlandi; kesishdagi titrashning asosiy qonuniyatlari ochildi; 
kesish jarayonida harorat maydonlarini hosil bo’lishi va issiqlik ning taqsimlashi 
o’rganildi; metallarni kesish bilan ishlov berishning nazariy asoslari qo’yildi;
kesish kuchini hisoblash uchun nazariy formulalar tuzildi. 
Ishlov beriladigan va asbobsozlik materiallarining doirasi borgan sari 
kengaymokda.Yangi 
konstruksion 
materiallarga 
ishlov 
berish 
usullari 
mukammallashtirilmokda (zanglamaydigan va issiqbardosh po’latlar va 
qotishmalar, sintetik materiallar va boshqalar), asbobsozlik materiallar, kesuvchi 
asbobni tayorlash texno’logiyalari, konstruksiyalari mukammallashtirilmoqda. 

---

6