Andijon mashinasozlik instituti I. M. Sirojiddinova o. X. Pulatova «kasbiy psixologiya»


Download 4 Mb.
Pdf ko'rish
bet70/137
Sana29.10.2023
Hajmi4 Mb.
#1733075
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   137
Bog'liq
64745eedd17d9 Касбий психология укув кулланма (1)

Diqqatning jamlanganligi 
Diqqatni jamlash - deb bu jadallik yoki kontsentratsiya darajasidir, Boshqa 
so‘zlar bilan aytganda, uning intensivligi, asosiy ko‘rsatkich, fokusi, ruhiy yoki 
ongli faoliyatini jamlaydi. 
A.A.Uxtomskiy - diqqat miya qobig‘ida qo‘zg‘alish va dominant markazidagi 
faoliyatning o‘ziga xos jihatlari bilan bog‘liq, deb hisoblaydi. Xususan, 
konsentratsiya bu bir vaqting o‘zida dominant bilan bog‘liq qo‘zg‘alish va 
miyaning qolgan hududlarda tormozlanish deb hisoblanadi. 


134 
Diqqatning taqsim-
lanishi. Diqqatning
taqsimlashi - bir 
vaqtning o‘zida turli 
ob‘ektlar ma‘lum bir 
qator ushlab bir 
odamning qobiliyati 
bilan tajribasini 
tushunishdir. 
Diqqatning 
taqsimlanishi 
Bu qobiliyat-diqqat sohasida ularni tutib, bir vaqtning o‘zida bir necha 
harakatlarni amalga oshirish imkonini beradi. Misol uchun, afsonaga ko‘ra Yuliy 
Sezar, bir vaqtning o‘zida yetti bog‘liq bo‘lmagan ishlarni qilish mumkin bolgan 
ajoyib qobiliyatli inson hisoblangan. SHuningdek, Napoleon bir vaqtning o‘zida 
uning kotiblariga, yetti muhim diplomatik hujjatlarni gapira olgani ma‘lum. Biroq, 
hayot tajribasi shuni ko‘rsatadiki inson bir vaqting o‘zida faqat bitta amaliyotni 
bajara olishi imkonyatiga ega. SHuni, isbotladiki bir kishi bir vaqtning o‘zida 
beriladigan ikkita mashqlar haqida o‘ylashi mumkin emas. Biroq, ba‘zan inson bir 
vaqting o‘zida ikkita ishni amalga oshirishi mumkin agarda bunday hollarda
operatsiyalar turlaridan biri to‘liq avtomatik amalga oshirilsa va diqqat talab 
qilmasa aks holda bunaqa operatsiyani bajara olmaslik mumkin. 
Diqqat miqdori 
Keyingi diqqat tarkibi - bu diqqat miqdori. Diqqatning miqdori-muhim 
savollardan biri. Ma‘lumki Shaxs bir paytning o‘zida har xil narsalar haqida o‘ylab 
va turli xil amallarni bajarishi mumkin emas. Bu cheklash tizimining ishlash 
qobiliyatini oshmaganligi uchun tashqaridan kelgan ma‘lumotlarni bo‘linishiga 
majbur etadi. SHu tarzda bir Shaxs bir paytning o‘zida bir necha o‘zaro mustaqil 
ob‘ektlar cheklangan holda seza olishi quvvatiga ega – bu esa diqqat miqdoridir. 


135 
Diqqat miqdorining Muhim va belgilovchi xususiyatlaridan biri uni mahsulot 
sifatida tartibga solish deyarli mumkin emas.
Diqqatingiz hajmini o‘rganish, odatda, berilgan elementlarning sonini tahlil 
qilish yo‘li bilan amalga oshiriladi (raqamlar, harflar va. h.), bu esa sub‘ektga 
ma‘umotlarni aniq qabul qilish imkonini beradi. Buning uchun, sub‘ekt ko‘zini 
bir mavzudan ikkinchisiga o‘zgartirgan rag‘batlantirishlarning sonini juda tez 
aniqlab beradigan qurilmadan foydalanish kerak. Bu sizga bir vaqtning o‘zida 
aniqlash mumkin bolgan ob‘ektlar sonini o‘lchash imkonini beradi. 

Download 4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   137




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling