Andijon mashinasozlik instituti I. M. Sirojiddinova o. X. Pulatova «kasbiy psixologiya»

Falsafa. Tabiat, jamiyat va inson tafakkurining rivojlanishiga oid boʻlgan 
umumiy qonuniyatlar va printsiplarni psixologiya falsafaning bazasidan oladi va 
shu bilan birga oʻzi ham inson ongi va tafakkuri qonuniyatlari sohasidagi yutuqlari 
bilan falsafani boy ma‘lumotlarga ega boʻlishiga yordam beradi. 
Sotsiologiya. Psixologiyadan mustaqil ravishda ajralib chiqqan ijtimoiy 
psixologiyaning sotsiologiya bilan aloqasi uzviy boʻlib, ular jamiyatda ijtimoiy 
taraqqiyot va progressni ta‘minlashga xizmat qiladi. 
Pedagogika bilan psixologiyaning oʻzaro hamkorligi va aloqasi an‘anaviy va 
azaliy boʻlib, ularning yosh avlod tarbiyasini zamon talablari ruhida amalga 
oshirishdagi roli oʻziga xosdir. 
Tabiiy fanlar:fiziologiya, ximiya, fizika va b.q. psixik hodisalar va 
jarayonlarning tabiiy fiziologik mexanizmlarini tushunish va shu orqali ularning 
kechishi qonuniyatlarini ob‘ektiv oʻrganish uchun material beradi. Tabiiy fanlar 
sohasida erishilgan barcha yutuqlar psixologiyaning predmetini mukammalroq 
yoritishga oʻz hissasini qoʻshgan. 
Kibernetika fani sohasidagi erishilgan yutuqlar psixologiya uchun ham 
ahamiyatli va zarur boʻlib, u inson shaxsining oʻz-oʻzini boshqarish va psixik 
jarayonlarni takomillashtirish borasida axborotlar texnologiyasi va kibernetika 

---

25 
tomonidan qoʻlga kiritilgan yutuqlar va tadqiqot metodlari, maxsus dasturdan oʻz 
oʻrnida foydalanadi. 
Texnika fanlari bilan psixologiyaning oʻzaro va hamkorligi hozirgi kunga 
kelib yaqqol sezilmoqda. Bir tomondan murakkab texnikani boshqaruvchi inson 
ongi muammosini echishda, ikkinchi tomondan, psixik hayotning murakkab 
qirralarini ochishda maxsus texnik vositalardan foydalanish zarurati bu ikki 
yoʻnalishning erishgan yutuqlarini birlashtirishni nazarda tutadi. 
Iqtisodiyot va psixologiyaning oʻzaro va hamkorligi ham yangilik boʻlib, 
ayniqsa, bozor munosabatlariga bosqichma-bosqich oʻtish sharoitida iqtisodiy ong 
hamda iqtisodiy xulqning oʻziga xos namoyon boʻlish qonuniyatlarini oʻrganishda 
ikkala fan teng xizmat qiladi. 
Kasbiy psixologiya fanining tarkibiy qismlariga quyidagilar kiradi. 
1) 
Muloqot psixologiyasi; 
2) 
Muxandislik psixologiyasi; 
Kasbiy psixologiyaning tarkibiy qismlarini tizimlashtiradigan boʻlsak, u 
quyidagi koʻrinishda boʻladi.