Anorganik kimyo


Download 5.87 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/61
Sana26.09.2017
Hajmi5.87 Mb.
#16581
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   61

дН]  = дн2 + дн3.

Tajribalar jarayonida  ДН, va ДН

2

 ju d a oson aniqlanishi m um kin. 



Д Н

3

 esa G ess q o n u n i  asosida hisoblab topiladi:



ДН

3

  =  д Н |  - Д Н



2

  =  -3 9 6 ,0 -(1 1 0 ,5 ) = -285,5.

R eaksiyaning  issiqlik effekti  sistem a  ichki  energiyasi  va e n ta l- 

piyasi  o 'z g a rish i  n atijasid ir.  S istem an in g   ichk i  energiyasi  un in g  

b a rc h a   en ergiy alari  y ig 'in d isi  b o 'lib ,  u n g a   m o d d a n i  tashkil  etg an  

a to m  va  m o lek u lalarn in g  ilg arilan m a,  ay lan m a  h arak atlari  h a m d a



y adro va e le k tro n la m in g  enei^giyalari va h o k a z o  b arc h a  energiyalar 

kiradi.  Ich ki  e n e rg iy an in g   m u tla q   q iy m a tin i  o ‘lch a b   b o 'lm a y d i, 

faq a t  u n in g   o 'z g a rish i  (Д U)  ni  o 'lc h a s h   m u m k in .

T e rm o d in a m ik a n in g   I  q o n u n ig a   m u v o fiq   siste m a n in g   ichk i 

energiyasi  a tro f-m u h it b ila n   issiqlik alm a sh in u v i  b o 'lg u n ig a  q a d a r 

o 'z g a rm a s b o 'lad i.  A gar sistem ag a ta sh q a rid a n  q o 's h im c h a  issiqlik 

energiyasi  ( Q)  berilsa,  sistem a b ir h o latd a n  ik k in ch i  h olatga o 'ta d i. 

Y utilgan issiqlik m iq d o ri  sistem a  ichki en erg iy asin in g  o 'z g a rish ig a  

va tashqi kuchlaiga qarshi bajarilgan ishning yig'indisiga teng bo'ladi:

AQ  =  (Q2 - Q i)  =  AU + A ;A U   =  U2 - U l

B ajarilgan  ish   esa,  siste m a  b o sim i d o im iy lig id a: 



p =  const;  A  =  pA V   =  p(V2  -  Fj);

Qp  =  AU  + p(V2  -  K,) = U2  -  U,  +  p(V2  -  K,) =

= ([/2  +  pK2) - ( f / l + i pFi);

= H l -  U2 + P V2 = H 2;  Qp  =  H 2 - H ^ A H

H  = U + p V ;  A H   =  AU + p A V

A H  —   k a tta lik   e n ta lp iy a   deb  atalad i.  E n ta lp iy a n i  keng ay g an  

siste m a n in g   en erg iy asi  d ey ish   m u m k in .

O 'z g a rm a s b o s im d a   b o rad ig a n  kim yoviy  reaksiy an in g   issiqlik 

effekti sistem a en ta lp iy a sin in g  o 'zg arish ig a teng.

O 'z g a rm a s h a jm d a  b o rad ig a n  ja ra y o n la r u c h u n  jism g a  b e rila- 

d ig an   issiqlik  m iq d o ri  u n in g   ichki  en erg iy asin i  o 'z g a ris h ig a   (AU) 

s a rf  b o 'lad i:

const;  Qv  = U 2 - U X = A U \Q V  = AU.

Y u q o rid a g ila r aso sid a  quyidagi  xu lo sag a  kelish  m u m k in :



Qp  ~Q v  =  P&V

D o im iy   b o sim   va  h a jm d a g i  issiqlik  effektlari  ay irm asi  s h u  

g a z n in g   k en gayish  ish ig a  teng.  A g ar b u  k a tta lik n i  M en d eley ev   — 

K layp eron   ten g lam asiga  qo'yilsa:



p A V  = A nR T

hosil  b o 'la d i.  B u n d a  An —  reaksiyada ish tiro k  etay o tg an  g a z sim o n  

m o d d ala rn in g  m o l  m iq d o rlarin in g  o 'zg arish i. A g ar sh u  te n g la m a n i 

iz o b a r v a  iz o x o r issiqlik effektlari farqiga b o g 'la n sa :



Qp  - Q y   = A n R T ;  A H   =  A U  + A n R T

A g a r  n = 0,  b o ‘lsa  A f f =   U.  A g a r k im y o v iy  ja r a y o n d a   q a ttiq  va 

su y u q   m o d d a la r   is h tiro k   e ts a   A n  ni  h is o b la s h d a   u la r   e ’tib o rg a  

o lin m a y d i.  K im y o v iy  ja ra y o n J a rd a  m o d d a   m iq d o r in in g   o 'z g a r is h  

so n i  (A n)  s te x e o m e tr ik   k o e ffits iy e n tla r o ‘z g a ris h ig a   te n g lig in i  h i ­

so b g a  o lish   kerak .

M a s a la n ,  su y u q   s u v n in g   h o sil  b o 'lis h   issiq lik   e ffe k tin i  h i ­

so b lan g .

2 9 8   К   d a  j a r a y o n n i n g  

0

‘z g a r m a s   h a jm d a g i  is s iq lik   e ffe k ti 



— 2 8 4 ,2   k J / m o l  g a  te n g .

2H 2(g) + 0 2(g )= 2 H 20 (s)+ 5 7 1 ,6 k J



^   ~  ^  ^

m a h su lo tla r   ~  

^  ^


d a s tla b k i  m o d d a la r  

— 0 — 3  — —3.

B u  q iy m a tn i  q u y id a g i  te n g la m a g a  q o ‘y a m iz :

A H   =  Д U + A n R T   = -2 8 4 ,2  -3 -8 ,3 1 -2 9 8   =

=  - 2 8 4 , 2 - 7 , 4   = -2 91,6 —  .



mol

E k z o te rm ik  ja ra y o n la rd a  s is te m a n in g   ich k i en erg iy asi  va e n ta l- 

p iy a si  k a m a y a d i,  s h u   sa b a b li:  A U   <  0;  A H   <  0.

E n d o te rm ik  ja ra y o n la rd a  esa siste m an in g  ichki energiyasi o rta d i, 

s h u   sa b a b li:  A U   >  0;  A H   >  0  bo'ladi.

4 . 2 .T e n n o k i m y o v i y   h i s o b l a s h l a r

T e r m o k im y o v iy   h is o b la s h la rd a   m o d d a la r n in g   s ta n d a r t  h o sil 

b o 'lis h   issiq lig i  (e n ta lp iy a s i)  tu s h u n c h a s i  q o 'lla n ila d i.  S ta n d a r t 

s h a r o itd a  

1

  m o l  m u ra k k a b   m o d d a n in g   o d d iy   m o d d a la r d a n   h o s il 



b o 'lis h id a g i  re a k siy a sin in g   issiq lik   effekti  s h u   m o d d a n in g   s ta n d a r t 

h o sil b o 'lis h   issiqligi  ( A №  f,9g)  d ey ilad i.  B u y e rd a /  —  in gliz tilid a g i 

« fo rm a tio n »   —  h o s il  b o 'li s h   ( о б р а з о в а н и е )   m a ’n o s in i  b e ra d i. 

B u n d a  m o d d a n in g  ag re g a t h o la tin i  k o 'rsa tis h   za ru r.  O d d iy   m o d d a - 

la m in g   s t a n d a r t   h o sil  b o 'lis h   e n ta lp iy a la ri  (g a z s im o n   k is lo ro d , 

su y u q   b ro m ,  io d   k ris ta lla ri,  ro m b ik   o ltin g u g u rt,  g ra fit  b a  b o s h q a



o d d iy   m o d d a la r )  n o lg a   te n g .  B a ’zi  m o d d a la r n in g   h o sil  b o 'lis h  

issiqliklari  9 -jad v a Id a keltirilgan.



9 - ja d v a l

B a ’zi  m oddalarning  s ta n d a rt  hosil  b o ‘lish 

entalpiyalari  (AH°f 2M)  qiym ati

Modda

ДН°а98  kJ/mol

Modda

ДН°Г2911  kJ/mol

Al(g)

326,3

H20 ( s )

-2 8 5 ,8

Al3+ (s)

-5 3 0 ,0

H2S 0 4(s)

-8 1 4 ,2

Al20 3(q)

-1 6 7 6 ,0

K+(s)

-2 5 1 ,2

A12(S 0 4)3

-3442,2

KCl(q)

-4 3 5 ,9

C(olmos)

1,828

KC103(q)

-3 9 1 ,2

CH4(g)

-7 4 ,8 6

K N 0 3(q)

-4 9 3 ,2

CO(g)

-1 1 0 ,5

KOH(q)

-4 2 5 ,8

co2(g)


-3 9 3 ,5

M gS 04(q)

-1 3 0 1 ,4

C aC 03(q)

-1206,9

M gS 04*7H20 (q )

-3 3 8 4

CaClj(q)

-7 9 6 ,3

N(g)

472,7

CaF 2(q)

-1220,5

NO(g)


90,25

CaO(q)

-6 3 5 ,5

N 0 2(g)

33

Ca(OH)2

-9 8 6 ,8

N O ,-(s)

-2 0 7 ,5

Cl(g)

121,3

Na (g)

108,3

ci-(g)


-2 3 3 ,6

N a+ (g)

606,1

Cl-(s)

-1 6 7 ,2

NaCl  (q)

-4 1 1 ,1

H(g)

217,98

NaOH  (q)

-4 2 5 ,6

H+(g)

1536,2

Na2S 0 4  (q)

-1 3 8 4 ,6

H*(s)

0

O(g)

246,8

HBr  (g)

-3 5 ,9 8

0 3 (g)

142,3

HCI  (g)

- 9 2 ,3

O H - ( s )

230,2

HF  (g)

-2 8 8 ,6

S  (monoklinik)

0,30

HI(g)

25,9

SO ,(g)

-2 9 6 ,9

N H ,(g)

-4 6 ,1 9

S 0 3  (g)

-3 9 6 ,1

H NO j(s)

-1 7 4 ,1

S 0 3(s)

-4 3 9 ,0

H2o (g )

-2 4 1 ,0

ZnO(q)

-3 5 0 ,8

M a s a la n :  H 2( g ) + i o 2(g )= H 20 (s)+ 2 8 5 ,8 k J  

H 2( g ) + ^ 0 2(g )= H 20 (g)+ 241,()kJ


Y u q o rid a   t a ’rifi  k eltirilg an   G e ss  q o n u n id a n  q u y id a g i  x u lo sa la r 

kelib c h iq a d i:

1

)  re a k s iy a n in g   issiq lik   effek ti  re a k s iy a   m a h s u lo tla r i  h o sil 



b o ‘lis h   is s iq lik la ri  y ig ‘in d is id a n   d a s tla b k i  m o d d a la r n in g   h o s il 

b o ‘lish   issiq lik la ri  y ig ‘in d is in in g  a y irm a sig a  ten g :



aA + bB  =  c C  + dD

A H   r e a k s iy a   =   X

 

m a h su lo tla r   ~  

Д Я ° / , 2 9 8   d o s t .m o d d a la r

1 А Д ° { т   mahsulo„ar —  s ta n d a r t  s h a r o itd a   m a h s u lo tla r   h o s il  b o '­

lish   issiq lik la ri  y ig ‘in d isi;  ХД



H ° ( m  

dM  moddalar  -   s ta n d a r t  s h a r o itd a  

d astlabki  m o d d a la rn in g   h o sil  b o 'lis h   issiqliklari  yig‘in disi.  A # ° reaksya

—  s ta n d a r t  s h a r o itd a  k im y o v iy   re a k siy a n in g   issiq lik  effekti.

M iso l:  A l

2

0



3

(k) + 3 S 0

3

(g)  = Al



2

( S 0


4

)

3



(k)

R e a k s iy a n in g  issiq lik  e ffe k tin i  h iso b la n g :

ДН°Г298 Al20 3(k) =   —1675,1  kJ/m ol;

ДН°Г298  S 0 3  gaz =   —396,1  k J/m ol;  ДН°Г298  A12( S 0 4)3 =   —  3434,0 

kJ/m ol

ДН°гсак5>а  = ( Д Н ; 2И  A12( S 0 4)3)—( д н ° Г29а 



a i

2

o



3+   з д н ° г298  s o 3)=  

—3434—[—1675,1  +   3(—396,1)]  =   - 5 7 0 ,6  kJ/m ol

2)  K im y o v iy  re ak siy an in g   issiqlik effekti  re ak siy ag a k irish u v ch i 

m o d d a la r   y o n is h   issiq lik   e ffek tlari  y ig 'in d is id a n   reak siy a  m a h ­

su lo tla ri  y o n is h   issiqlik effektlari  y ig 'in d is in in g  a y irm a sig a  ten g .

Y o n is h   issiq lig i  d e b   (Д Н °с298)  1  m o l  m o d d a n i  m o ‘l  k is lo ro d  

ishtirokida o d d iy  o k sid larg ach a y o n ish id a ajra lad ig an   issiqlik m iq d o ri 

tu s h u n ila d i.

c -  h arfi  c o m b itio n   —  in g liz  tilid a g i  « y o n ish »   s o ‘z in in g   b o s h  

h arfi.  Y u q o rid a g i  t a ’rifga k o 'ra :



A H   rea ksiy a   — 

^ Д


H   c,2 9 % d a si.m o d d a la r 

c .2 9 8   n w h su U u icr

K islo ta  v a  a so s  re ak siy ag a  k irish ib ,  1  m o l  su v  h o sil  b o 'lis h id a  

ajralib c h iq q a n  issiqlik m iq d o ri neytrallan ish   issiqligi deyiladi.  K u c h li



k islo ta   v a  k u c h li  a s o s la rn in g   s u y u ltirilg a n   e r itm a la r i  re a k siy a g a  

k iris h g a n d a   n e y tra lla n is h   issiqligi  s ta n d a r t   s h a r o itd a   o ‘z g a rm a s  

q iy m atg a ega:

2 N a 0 H (s )+ H 2S 0 4(s )= N a 2S 0 4(s)+ 2 H 20 (s );

AH 

°neytrallanish 



=   57,5 k J/m o l

K o ‘p d a n - k o ‘p  m o d d a la r n in g  s ta n d a r t s h a ro itd a g i h o sil b o 'lis h  

v a   y o n is h   issiq lik lari  ja d v a lla r d a   b e r ilg a n   b o 'la d i.  S h u   q iy m a tla r  

asosida ju d a  k o 'p  jara y o n lam in g  issiqlik effektlarini hisob lash m u m k in .

l ) e r is h   ja ra y o n i:

K O H (k )+ a q = K  +(a q )+ O H '  (aq);

-4 2 5 ,8   -2 5 1 ,2   -2 3 0 ,2

AH °eritm a= [(-251,2+ (—2 3 0 ,2 ) ] - ( —4 2 5 ,8 )= -5 5 ,6 k J/m o l

-

2

)  n a triy n in g   k rista ll  h o l a t d a n   b u g 'g a   o 't i s h i   u c h u n :



N a(k)  ->  N a   ;

108,5  (g)



AH 

bugManish 

=  108,3 

0  = 108,

3)  Ik k i a to m li  m o le k u la la m in g  a to m la ig a  p a r c h a la n ih  ja ra y o n i 

u c h u n :

A H ° d i s s o t sii 

= 2   1 0 5 ,3 - 0  =  210,6  kJ/m o l

4) V o d o ro d  a to m in in g  io n   h o la tg a  o 'tis h i d a   io n la n ish  ja ra y o n i 

u c h u n :

H  (g)  -> 

H  + e -;

217,98 

1356,2


AH°ioniahish  = 1 3 5 6 ,2 -2 1 7 ,9 8   = 1 3 1 8 ,2 2   kJ/m ol

T e r m o k im y o v iy  h is o b la r a s o s id a  k im y o v iy  b o g 'la r  e n e rg iy a s i, 

k rista ll  p a n ja r a   e n e rg iy a s i,s u y u q la n is h ,  e ris h ,  g id ra ta ts iy a ,  m o le - 

k u la la r a ro   t a ’s irla r,  fa z a la r o 'z g a r is h id a g i  v a  b o s h q a   h o la tla r d a g i 

issiq lik  e ffe k tla rin i  a n iq la s h   m u m k in .


E n tro p iy a .  M ik x o z a rra c h a la rg a   b e ta r tib  h a r a k a t x o sd ir.  F a ra z  

q ilay lik ,  b irig a   a z o t  ik k in c h is ig a  k is lo ro d   t o ‘la tiIg a n  ikki  id is h   b ir- 

biri b ila n  tu ta sh tirilg a n  b o ‘lsin.  S h u   id ish la m i tu ta sh tiru v c h i jo 'm r a k  

o c h ils a , g a z la r b ir-b iri b ila n  a ra la s h a  b o sh la y d i.  A ra la sh is h   a z o t va 

k is lo ro d  ik k a la   id is h d a  b ir  tek is ta q s im la n g u n c h a   d a v o m   e ta d i.  Bu 

ja r a y o n   h e c h   q a n d a y   e n e rg iy a   o ‘z g a ris h is iz   o 'z - o 'z i d a n   s o d ir  

b o ‘la d i.  L e k in  te sk a ri ja r a y o n ,  y a ’n i g a z la rn in g  q a y ta td a n   k is lo ro d  

va  a z o tg a   a jra lish i  o ‘z - o ‘z id a n   s o d ir   b o 'lm a y d i.  C h u n k i  g a z la r 

a ra la sh ib  k e tg a n d a  u la rn in g  b e ta rtib lig i k a tta  b o ‘lad i,  ajra lg an   h o la t 

esa  ta rtib li h o la td ir.

H a r  q a n d a y  s is te m a  o 'z in i n g  b e ta rtib lig in i  o s h iris h g a   in tila d i. 

T a rtib siz lik n in g  m iq d o riy  o 'lc h o v in i b e lg ila y d ig a n  h o la t fu n k siy asi 

e n tr o p iy a   d e y ila d i  v a   b ila n   b e lg ila n a d i.  M o d d a n in g   e n tro p iy a s i 

u n in g  sh u  h o la td a  tu rish   e h tim o llig in in g  lo g arifm ig a to 'g 'r i  p ro p o r - 

sio n a ld ir:

S   =  k - l n W

B u  te n g la m a   B o lsm a n   te n g la m a s i  d ey ilad i.  к  —  B o lsm a n  d o i- 

m iy si.  W —   s h u  h o la tn in g   e h tim o llig i.

S is te m a   b ir  h o la td a n   ik k in c h i  h o la tg a   o 'tg a n d a g i  e n tr o p iy a  

o 'z g a rish in i o 'lc h a s h  m u m k in .  Iz o lirla n g an  siste m a d a  en tro p iy a n in g  

o 'z g a r is h i  q u y id ag i  fo r m u la   b ila n   ifo d a la n a d i: 



2



-holatdagi  tartisizlik

J   — Д  |^)

1  

-holatdagi tartibsizlik

E n tr o p iy a n in g   o 'lc h o v   b irlig i  —  J /m o l- K .

M o d d a   q a ttiq   h o la td a n   su y u q   h o la tg a ,  su y u q   h o la td a n   g az 

h o la tg a  o 'tg a n d a  u n in g  e n tro p iy a si  o rtad i.

S iste m a  e n tro p iy a sin in g   o 'z g a ris h i  issiqlik m iq d o ri  o 'z g a ris h in i 

a b so lu t h a r o ra tg a  n isb a tig a   ten g d ir:

bunda:  AQ — issiqlik miqdori o'zgarishi;  T — absolut harorat,  K; entropiya 

birligi  J/m ol-K .



M is o l.  1  m o l m u z n in g  e ris h id a  e n tro p iy a  o 'z g a ris h in i a n iq la n g .

Q  —  m u z n in g   e rish   issiq lig i,  6 0 1 6 ,4 3 2   J / m o l;   T =   2 7 3 ,1 5

A 5 =   £ 0 - =  

6 0 1 6 , 4 3 2

  = 2 2   J / m o l   K.



 

273,15


S is te m a   h a jm i  o rts a ,  u n in g  e n tro p iy a s i  o rta d i.

1)  C (grafit) + C 0 2  =  2CO

IV  

2V

S[  S2;  S  2 >S  ,  AS  = S 2 —



Sj

2 )  N 2 +   3 H

2

  =   2 N H



3  

l v  


3v 

2v

S is te m a n in g   h a jm i  k a m a y g a n d a ,  e n tro p iy a s i  h a m   k ic h ra y a d i: 



ДS <   0.

3) 


A g a r  re a k s iy a d a   s is te m a n in g   h a jm i  o 'z g a r m a s a ,  u n in g  

e n tro p iy a s i h a m   o 'z g a r m a y d i:

H 2 +   C l

2

  =   2H C 1 



l v  

l v  


2

А 5 '= 0



K im y o v iy  ja ra y o n la rn in g   o ‘z - o ‘z id a n  s o d ir b o ‘lish ig a ikki  n arsa 

ta ’sir qiladi.

B irin c h id a n  siste m a  o ‘z in in g  en erg iy asin i  k am ay tirish g a in tilad i. 

Z a r r a c h a la r  o ‘z a r o  b irik ib   y irik  z a r r a c h a la r  h o sil  q ilis h g a   in tila d i. 

C h u n k i  k o ‘p   b irik ish   re a k siy a la ri  e k z o te rm ik   re a k siy a la rd ir:

2 H 2 (g) + 0 2 (g)  = 2 H 20 (s ) + Q; 

(Д Н < 0 )

C aO (q) + H 20 (s )  =  C a (O H )2 (q) + Q;  (A H < 0 )

B u  r e a k s iy a la r   t o ‘g ‘ri  y o 'n a l i s h d a   b o r a d i,  c h u n k i   b u n d a  

s is te m a n in g   e n ta lp iy a s i  k a m a y a d i  Д Н   <  0.

I k k in c h id a n   y irik  z a r r a c h a la r  p a r c h a la n is h g a   in tila d i,  c h u n k i 

b u n d a   u la rn in g   e n tro p iy a s i  o rta d i:

2 N H 3(g)  =  N 2(g) + 3 H 2(g) + Q;

2v 


lv  

3v

K im y o v iy  ja ra y o n  u c h u n  e n tro p iy a n in g  o 'z g a rish i  (Д5)  s ta n d a rt 



s h a r o it d a   m a h s u lo tla r   a b s o lu t  e n tro p iy a s i  q iy m a ti  y ig ‘in d is id a n  

s t a n d a r t   s h a r o i t d a   d a s tla b k i  m o d d a l a r   a b s o l u t   e n t r o p i y a l a r i  

y ig ‘in d isin in g  a y irm a sig a  teng.


Д

S   reaksiya  —

 

298



dasl .moddalar 

'У ', ^

  298 


mahsulotlar'

B a ’zi  m o d d a la r n in g   s t a n d a r t   e n tr o p iy a la r i  (S °298)  q iy m a ti

1 0

-ja d v a ld a  keltirilgan.



10-jadval

B a ’zi m oddalarning sta n d a rt en tro piyalari  (S°298)  qiymati

M odda

Co

°   298



M odda

й  298



Modda

CO

Д  298



Ag(q)

42,55


Fe(q)

60,29


NaCl(q)

72,36


AgBr(q)

107,1


FeO(q)

60,75


N a2C 0 3(q)

136,4


AgCl(q)

96,07


G e(q)

31,1


O(g)

160,95


Agl(q)

115,5


H + (s)

0

02(g)



205,04

Al(q)


28,35

H2(g)


130,52

0 3(g)


238,8

B a C 0 3(q)

112

H N 0 3(s)



156,6

O H -(s)


-1 0 ,8 8

BaCl2(q)


126

N H 3(g)


192,6

P(oq)


41,1

Ba(N03)2(q)

214

H20 (g )


188,72

P(qizil)


22,8

B aS 04(q)

132

H20 (s )


70,08

Pb(q)


64,81

C(olmos)


2,36

H 20 ( q )

39,33

S(g)


167,75

C(grafit)

5,74

H 2S 0 4(s)



156,9

S2(g)


228,08

CO(g)


197,54

KCl(q)


82,56

S,(g)


377

C 0 2(g)


213,68

K C103(q)

142,97

s,(g)


444,0

CH4(g)


186,19

K O H (q)

79,32

S 0 2(g)


248,1

CaCl2(q)


113,8

M gC 03(q)

65,7

S 0 3(s)


122

CaO(q)


39,7

MgO(q)


26,9

Sb(q)


45,69

C a C 0 3(q)

92,9

N 2(g)


199,9

Si(q)


18,82

Cl-(s)


56,54

N H 4N 0 3(q)

151

S i0 2(q)



42,09

Cl2(g)


222,9

N O(g)


210,6

S i0 2(shisha)

46,9

C r 0 3(q)



73,2

N 0 2(g)


140,2

Sn(q)


51,55

C r.O ^q )

27,15

N 20 5(g)



355,7

ZnO(q)


43,64

M a s a la n :  N 2(g) + 3H 2(g)  =  2 N H 3(g)

H a jm  k a m a y g a n i  u c h u n   e n tr o p iy a   k a m a y is h i  k u z a tila d i:

A S ° r   =   X

S O N H

3

_ S



( S ° 2 9 S n 2

  + 3 S ° 2 9 8 H 2 )  =

=  2-(1 92,6)- [199,9+  3(1309,52)]  =  - 2 0 6 ,2 6 J/g rad -m o l.


J a r a y o n d a   h a jm   o r t g a n i   u c h u n   h a n   e n t r o p i y a   o r tis h i  y u z  

b e ra d i:

AS°r=   2(197,54)—(5,74+213,68) =   175,66  J/grad-m ol 

A g a r  ja r a y o n d a   f a q a t  q a ttiq   m o d d a la r   is h tiro k   e ts a ,  e n t r o ­

p iy a n in g   o 'z g a ris h i  n ih o y a td a  k a m  b o 'la d i.

S u y u q   m o d d a n i n g   b u g ‘g a   o 't is h i,  k ristall  m o d d a n in g   e r is h i, 

q a ttiq  m o d d a n in g  s u y u q la n is h i  k ab i ja ra y o n la rd a   e n tro p iy a   o rta d i. 

B u g 'n in g   k o n d e n s a ts iy a la n is h i,  s u y u q lik n in g   k r is ta lla n is h i,  h a jm  

k a m a y ish i  b ila n   s o d ir  b o 'la d ig a n  ja ra y o n la rd a  e n tro p iy a  k a m a y a d i. 

M asalan :

H 20 (s )  =  H 20 (g )

70,08  188,72 

AS°r .=  1 8 8 ,7 2 -7 0 ,0 8   =  114,64J /g ra d -m o l.

Iz o b a r ik   iz o te r m ik   p o te n s ia l.  H a r   ik k a la   o m iln in g   re a k siy a  

y o 'n a lis h ig a   t a ’s irin i  o 'z i d a   m u ja s s a m la s h tirg a n   h o la t  fu n k siy a si 

G ib b s energiyasi d eb  a ta la d i v a   harfi b ila n  belgilan adi.  U  en talp iy a 

v a e n tro p iy a  b ila n  q u y id a g ic h a  b o g 'la n g a n :

G =   H - T S .

I z o b a r-iz o te rm ik  ja r a y o n la r d a   G ib b s  e n e rg iy a s in in g  o 'z g a ris h i 



Download 5.87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   61




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling