Anorganik kimyo
/- rasm. Metallar kristall panjaralarining asosiy turlari
Download 5.87 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- U glerod bir n ech a xil allotropik shakl o ‘zgarishlarga ega. U glerod olm os holatida (sp 3 gibridlangan) fazoviy tuzilishli zanjir (tetraed
- Amfoter oksidlar Asosi Kislotasi* Tuzdagi qoldiqning nomi ZnO Zn(OH
- Berillat Al3Oj Al(OH )3 HA10
|
/- rasm. Metallar kristall panjaralarining asosiy turlari. rasm ) h a m u c h ra y d i. B u n d a y m eta lla r ju m la sig a a lu m in iy , m is, k u m u sh , o ltin , te m ir, k o b a lt va nikel, p allad iy , p la tin a k ira d i. 2 . 2 . S u y u q lik la r tu z ilis h i S u y u q lik la r u c h u n e n g m u h im -x o s s a la rd a n biri u la rn in g o q ish i va su y u q lik s o lin g a n id ish sh a k lin i o lish i h iso b la n a d i. G a z la rd a n farq qilib suyuqlik b o sim in i o 'z g a rish i suyuqlik h a jm in i o 'z g a tirm a y d i. S u y u q lik la r u c h u n « siq ilu v ch an lik » x os em as. S uyuq liklar «oqish» xossasiga ega. H a r q a n d a y suyuqlik g a z sim o n holatiga o'tk azilish i m u m k in . H a r b ir suyuqlik tarkibi va tuzulishig a m os ravishda m a ’lum q ay n ash h a ro ra tig a ega b o 'la d i. M a sa la n , suv 101,325 k P a b o s im d a 100°C qaynaydi. H a ro ra t p asay ish i b ila n suyuqliklar q a ttiq h o la tg a o 'ta d i. Suv 0 ° C da m u z la y d i. M o d d a n in g q a ttiq h o la td a n su y u q h o la tg a o 'ta d ig a n h a ro r a t su y u q la n ish h a ro ra ti deyiladi. S u y u q lik la rd a z a r r a c h a la r n in g jo y la n is h id a g i ta r tib , q a ttiq m o d d a la r n ik ig a o 'x sh ash b o 'la d i. M a sa la n , suvning strukturasi m uznikiga o'xshaydi. H a r b ir suv m o le k u la sin i to 'r tta b o sh q a m o lek u la o 'r a b tu ra d i. Suyu q lik stru k tu ra si o zg aru v ch an b o 'lib , ayni q a ttiq m o d d a n ing stru k tu ra si b o 'ls a o 'z g a rm a y d i. S u y u q lik lar agregat h o la ti va xossalari b o 'y ic h a g a z la r h a m d a q a ttiq m o d d a la r o rasid a g i oraliq h o la tn i eg allay d i. S h u n n g u c h u n h a m u la r m a ’lu m h a jm g a ega bo 'lg an i h o ld a shaklga ega emas. S u y u q h o ld ag i m o d d a la rn in g strukturasi va d iffuziya, q o v u sh - qoq lik, to 'y in g a n b u g ' b o sim i, n u r sin d irish k o 'r s a tk ic h i, o p tik z ich lig i, zich lig i kabi k attalik lar m o d d a n in g kim yoviy tark ib i va suyuqlik m o lek u lalarin in g o 'z a ro t a ’siriga b o g ‘liq. 2 . 3 . M o d d a la r n in g g a z v a b o s h q a h o l a t la r i M o d d a la rn in g g a z sim o n h o la tid a m o le k u la la r yoki a to m la r e rk in h a ra k a tla n a d i. B und ay h o la td a g azlar m a ’lu m shaklga ega em as. G a z la r qaysi idishga solinsa, o ‘sha idishning hajm ini egallaydi. H a r b ir g a z n in g h o la ti u n in g h a ro ra ti, b o sim i va hajm i b ila n tavsiflanadi. G a z sim o n h o latd a m oleku lalarn ing k in etik energiyasi yuqori, u la r s iy r a k v a betartib joy lash gan . G a z larn in g m olekulalari orasidagi m asofa bosim ta ’siri ostida o ‘zgartirilishi m um kin. Shuning u c h u n h a m b o sim o stid a h a ro ra tn i p asay tirib , gazlarni su y u ltirish m u m k in b o ‘ladi. B u usul b ila n tex nik ad a h av o tarkibidagi gazlarni rektifikatsiyalab tarkibiy qism larga ajratiladi. G a z la rn in g eng m u h im x u su siy atlarid an biri u larn in g diffu - ziy a lan ish id ir. C h u n k i ikkita gaz q o ‘shilsa, u la r b ir-b irig a o 'z - o ‘zid a n aralashib ketadi. A g ar m o d d a n i qizdirish orqali h a ro ra ti m in g , y u z m in g , h a tto million °C ga oshirilsa m odda ionlashgan gaz- plazm a holatiga o ‘tadi. M o d d a n in g p lazm a ho lati tartib siz h a ra k a tla n a y o tg a n a to m la r, io n la r va a to m y a d ro larin in g aralash m asid ir. 10 m ing — 100 m ing °C dagi h a ro ra td a «sovuq plazm a» hosil b o ‘ladi. A gar plazm a harorati m illion °C ga yetkazilsa u «issiq p laz m a» deyiladi. Y erda p laz m a holati yashin ch aq n ag an d a, elektr yoyida, argon, neon lam'palarida, gaz gorelkasi olovida hosil bo ‘ladi. Plazm a holatida y u ld u zlar, q u y o sh va galaktikadagi o sm o n jism la rid a u ch ra y d i. M o d d an ing holatlari ju d a yuqori bosim da h am keskin o'zgaradi. A gar bo sim 109— 10 1 0 ga oshirilsa, kristall p an jaradagi a to m la r orasidag i m aso fa keskin kam ay ib , kim yoviy b o g 'la rn in g uzilishi ro ‘y beradi. X u dd i sh u n d a y ja ra y o n la r h a d d a n tash q ari yuqori b o s im d a g ra fitn in g o lm osga ay lan ish i, b o ra z o n n in g h o sil b o lishi, k varsning yang i allo tro p ik shakl o 'z g a rish i stishovitga ay lan ish i am alga oshadi. Kvarsning bu yangi allotropik shakl o'zgarishi zichligi 60% g a o rta d i. H o z irg i p ay td a b u n d a y ja ra y o n la r o 't a q a ttiq m ate ria lla r o lish m aq sad id a katta am aliy ah am iy atg a ega.
2 - b o b g a oid savol va m a s a la la r 1. Metall bog'Ianish tabiati orqali metallarning umumiy xossalarini qanday tushuntirish mumkin? 2. Osh tuzi kristallarida Cl- anionlari oktaedrbo'shliqlarida kation- laming hajmi markazlashgan kristall panjara hosil qiladi. CsCl da bo'lsa Cs+ va C h ionlari kub kristall panjara uchlarida joylashgan. N aC l va CsCl koordinatsion sonlari qanday farq qiladi? 3. Ionli kristall panjarali moddalarning metallarga nisbatan m o'rt bo'lish sababi nimada? 4. Molekular kristall panjara hosil qiladigan moddalarning um um iy xossalarini sanab bering. 5. Osh tuzi, natriy, fosfor (V) xlorid, grafit va muzning kristall panjaralari turini ko'rsating. 6 . Korborund(SiC) va bor nitridi(BN) strukturalaridagi farq nimada? Korborundning qattiqligi va bor nitridining grafitga o'xshashligining sababini ko'rsating. 7. N aC l, M gC l2, A1C1 3 va SiCl 4 dagi kimyoviy bog'ning turlariga a so sla n ib , u la rn in g sy u q la n ish h a ro ra tid a g i fa rq in i tu s h u n tirib bering.
8 . N a+, Ca2+, va Li+ laming ionlanish potensiali har xilligiga asoslanib, shu ionlarning xloridlari: N aC l, CaCl2, LiCl dan qaysi birining ionlanish darajasi yuqoriligini ko'rsating. 9. Nima uchun qattiq CO., va qattiq S i0 2 o'xshash empirik formulaga ega bo'lgan holda fizik xossalari keskin farq qiladi? 10. Suyuq havo xona sharoitida qizdirilmasa ham qaynaydi. Lekin suv qaynashi uchun esa 100°C gacha qizdirish kerak. Buning sababi nima? 11. Suyuq m oddalarga tegishli bo'lgan xossalarni sanab chiqing, bu xossalardan qaysi birlari faqat suyuqliklarga oid? 12. N im a uchun gazlar sirt tarangligiga ega bo'lm aydi? G azlarning bu xossasini m olekulalararokuchlarning hosil bo'lishi asosida tushun tiring.
13. G azlarning bosimi, gazlarning harorati, suyuqliklarga nisbatan hajminig katta bo'lish sabablarini gazlarning kinetik nazariyasi asosida tushuntiring.
O ddiy m o d d alar. A n o rg an ik m o d d a la r ikkiga b o 'lin a d i: odd iy m o d d a la r va m urakkab m o d d ala r. T a rk ib i faq a t b ir xil e le m e n t a to m la rid a n ta sh k il to p g a n m o d d ala r oddiy m o d dalar deyiladi. O ddiy m oddalarga misol sifatida davriy jad v ald ag i b a rc h a e le m en tlarn i olish m u m k in . M asalan : K, N a , A l, H 2, 0 2, 0 3, N 2, S8, P 4, С (grafit, o lm o s) va b o sh q alar. O d d iy m o d d a la r tarkibiga k o 'r a b ir a to m li (H e, N e , A r, Xe, K r), k o 'p ato m li ( H 2, N 2, 0 2, 0 3, P4, Ss) b o 'lish i m u m k in . O d d iy m o d d a la r ikkita g u ru h g a b o 'lin a d i: m eta lla r va m eta ll- m aslar. M etall va m etallm aslarn i ajratish u c h u n 5 -e le m e n t В d an 8 5 -e le m e n t A t ga q arab d io g o n al o 'tk a z is h kerak. D ia g o n a ln in g p a stid a va d iag o n a l ustidagi q o 's h im c h a g u ru h c h a la rd a m e ta lla r jo y la sh g a n . D iag o n al y u q o risid ag i asosiy g u ru h c h a la rd a b o 'ls a , m e ta llm a sla r keltirilgan (3-jad v al). 3-jadval M etallm aslarning davriy jadvalda joylanishi III IV
VI V II
V III H H e в с N 0 F N e Si P s C l A r
As Se B r K r Т е
I X e
M e ta llm a sla r o d atdag i h o la td a g a z sim o n ( N 2, 0 2, H 2, F 2, C l
2 va in ert g azlar), su y u q (B r2) va q a ttiq h o ld a (qolgan b a rc h a m etallm aslar) uchray d i. M e ta llm asla r q a ttiq h o ld a m o lek u lar yoki a to m kristall p a n ja rala r h o sil qilad i. M e ta lla r o d atdagi sh a ro itd a (sim o b d a n tash q a ri) q a ttiq m o d d alard ir. U la r m etall kristall p a n ja rag a ega. B ir e le m e n tn in g b ir n e c h a o d d iy m o d d a hosil qilish xossasi allo tro p iy a deyiladi. A llo tro p iya h o d isasin in g sababi o dd iy m o d d a 34
m olekulasining tarkibidagi atom lar soninin g turlicha bo'lishi yoki m oddaning kristall tuzilishining turlicha ekanligidir. M asalan, 0 2va 0 3 allotropik shakl o ‘zgarishlarga kiradi. U lar bir-biridan atom lar soni va m olekula tuzilishi bilan farqlanadi. U glerod bir n ech a xil allotropik shakl o ‘zgarishlarga ega. U glerod olm os holatida (sp 3 gibridlangan) fazoviy tuzilishli zanjir (tetraed rik) hosil qilgan. Uglerod grafit holatida qavat-qavat joylashgan.H ar bir uglerod atom i qo'shni uchta atom bilan bog'langan. U glerod karbin holatida u ch yoki qo'sh bog'lar yordam ida bog'langan. M u ra k k a b m o d d a la r m olekulasining tarkibi har xil elem en t atomlaridan tuzilgan. M asalan, K O H , H 2S 0 4, H 20 , H CI, A120 3 va boshqalar. Barcha murakkab m oddalar asosan to'rt sinfga bo'linadi: oksidlar, kislotalar, asoslar va tuzlar. 3 .1 . O k s id la r Biri kislorod bo'lgan ikki elem en t atom laridan tashkil topgan murakkab m oddalar oksidlar deyiladi. Oksidlarning u m u m iy form ulasi R xOy. Oksidlarni nom lashda kimyoviy elem ent nom i, kichik qavs ichida valentligi va oksidi deb nom lanadi. C u 20 m is (I) oksidi, CuO m is (II) ok sid i, BaO bariy oksidi, M n 20 7 m arganes (VII) oksidi. Oksidlar to'rt turga bo'linadi: asosli, kislotali, am foter va betaraf yoki tu z hosil qilm aydigan oksidlar. B undan tashqari, tarkibida kislorod tutgan boshqa birikmalar h am bor. Ularga peroksidlar va aralash oksidlar kiradi. M asalan, N a 20 2, K ^ va M n 30 4, Pb30 4. A sosli o k sid la r. A soslar m os keladigan oksidlarni asosli oksid lar deyiladi. Faqat m etallargina asosli oksidlar h o sil qiladi. Li20 -» LiOH; N a 20 -> N aO H ; K 20 -> KOH; Rb20 -> RbOH; Cs20 -> CsOH; CaO -> C a(O H )2; BaO -* Ba(O H )2; FeO -> Fe(O H )2; MgO M g(O H )2; CrO -> C r(O H )2;M nO -> M n (0 H ) 2 ;M n
2 0 3 -> M n(O H )3. ВеО ,C u O , СгО va М п О va b o sh q a k o 'p g in a m eta lla rn in g oksidlari suv bilan t a ’sirlash m ay d i. B unday m eta lla rn in g g id ro k - sidlari bilvosita u su llar b ila n , y a ’ni tuzlarga kuchli aso slar t a ’sir ettirib o lin ad i. Asosli o k sid la r m etallarg a bevosita kislo rod t a ’s ir e ttirib hosil qilinadi: 2Cu + 0 2
2 = 2MgO; Ca + 0 2 = 2CaO
B a ’zi m etallarg a kisloro d t a ’sir ettirilg an d a a w a l p ero k sid la r hosil b o 'la d i: 2Na + 0 2
2 0 2; K + 0 2 = K 0
2 S o 'n g ra bu p e ro k sid larg a m eta ll t a ’sir e tg a n d a o k sid la rg a aylantiriladi: N a
2 0 2 + 2Na = 2N a 2 0 ; K 0 2 +3K = 2K 20 T u z la rn i yoki g idro ksid larn i p arch alash ja ra y o n id a h a m asosli oksid hosil b o 'lad i: 2Cu(O H ) 2
- CuO + H 2 0 ; C a C 0 3 = 2CaO + C 0 2 M g C 0
3 = MgO + C 0 2, (C u 0 H ) 2 C 0
3 = 2CuO + C 0 2 + H
2 0 ;
2 B a (N 0 3 ) 2
= 2BaO + 4 N 0 2 + 0 2 Kimyoviy xossalari. Asosli oksidlar qattiq m oddalardir. U lard an b a ’zilari suvda yaxshi eriydi. I va II g u ru h asosiy g u ru h e lem en tlari m eta lla rin in g oksidlari B eO va M gO dan tash q a ri suv b ila n t a ’sirlash g an d a a so sla r hosil b o 'la d i. Q o lg a n g u ru h la rd a g i m e ta lla rn in g o k sid lari suv bilan t a ’sirlash m ay di: K20 + H 20 = 2KOH; Cs20 + H 20 = 2CsOH; CaO + H20 = C a(O H )2; BaO + H 20 = Ba(OH ) 2
U la r kislotali o k sid lar b ila n t a ’sirlashib, tu z la r h o sil qiladi: CaO + C 0 2 = C a C 0 3; C u 0 + S 0 3 = C u S 0 4; 3M g0 + P 2 0 5 = Mg
3 ( P 0
4 ) 2 Asosli o k sid la r k islo talar b ila n t a ’sirlashad i va tu z h a m d a suv hosil qiladi:
MgO + 2 H N 0 3 = M g (N 0 3 ) 2 + H 20 K islotali o k sid la r. K islotalar m o s k elad ig an ok sid larn i kislotali o k sid lar deyilad i. K islotali o k sid lar m e ta llm a s la rn in g oksid lari va b a ’zi m etallarn in g yuqori valentli oksidlari m isol b o ‘la oladi: С Ю 3; M n
2 0 7; M n 0 3; V 2 0 5; M o 0 3; W 0 3. U la rn i a n g id rid la r (suvsiz lan tirilg a n k islotalar) deb h a m y u ritila d i. H a r b ir k islotali oksidga k islota t o ‘g ‘ri keladi: S 0 2
2 S 0 3; S 0 3 -> H
2 S 0 4; N 2 0
-> H N 0 2; N 2 0 5
H N 0 3; P 2 0 3 -» H
3 P 0 3; P 2 0
-> H 3 P 0 4; C1 2 0 7 -> H C 104; M n 2 0
-> H M n 0 4; S i0 2 -> H 2 S i0
3 O linishi. M etallm aslarn in g k islo ro d d a yoki h av o d a yonishi: S + 0 2
2 = C 0 2; 4P + 5 0 2 = 2P 2 0 5;
M u ra k k a b m o d d a la rn i y on d irish : 2ZnS + 3 0 2 = 2ZnO + 2 S 0 2; 4FeS + 1 1 0 2 = 2F e
2 0 3 + 8S 0 2
2 N 0 + 0 2 = 2 N 0 2; 2H2S + 3 0 2 = 2 S 0 2 + 2H
2 0. K islo ta la rn i q izd irish o rq ali su v sizlan tirish : H 2 S i0 3 -> H 20 + S i0 2; 2H 3 P 0
4 -> 3 H 20 + P 2 0 5;
M eta lla rg a k islo tala r t a ’sir e ttirish : Cu + 2H
2 S 0
4 -> C u S 0 4 + 2 H 20 + S 0 2; C u + 4 H N 0 3 -> C u ( N 0 3 ) 2 + 2 H 20 + 2 N 0 2; M e ta llm asla rg a k islo tala r t a ’sir e ttirish : H 2 S 0 4 + S = 3 S 0 2 + H
2 0 ;
5 H N 0 3 + P -» 5 N 0 2 + H
3 P 0
4 + H
2 0. X ossalari. K islotali oksidlar o d a td a g i sh a ro itd a g azsim on ( S 0 2, N O ,, C 0 2) q a ttiq h o la td a (P 2 0 5, С Ю 3, S i 0 2, N 2 0 5) uchraydi. Kislotali oksidlarni suv bilan o ‘zaro ta ’sirid an kislotalar hosil b o ‘ladi. F aq at k rem n iy (IV ) oksidgina suv b ila n o 'z a ro ta ’sir etm aydi: S 0 2
2 S 0 3; S 0 3 + H 20 = H 2 S 0 4;
N 2 0 3 + H 20 = 2 H N 0 2; N 2 0
+ H 20 = 2 H N 0 3; P 2 0 3 + H 20 = 2H 3 P 0 3; P 2 0
+ 3H 20 = 2H 3 P 0 4; C1 2 0 7 + H 20 = 2 H C I0 4; M n 2 0
+ H 20 = 2 H M n 0 4; S i0
2 + H 20 * H 2 S i0 3; C r 0 3 + H 20 = H 2 C r0
4 Ishqorlar ta ’sir etganda kislotali oksidlarning tuzlari hosil b o ‘ladi: 2NaO H + S 0 2 = N a
2 S 0
3 + H
2 0 ;
6 KOH + P
2 0 5 = 2K 3 P 0 4 + 3H
2 0 ;
Ba(OH ) 2
+ N 2 0 3 = B a (N 0 2 ) 2 + H
2 0 ;
C1 2 0 7 + 2NaOH = 2N aC10 4 + H
2 0 ;
M n 2 0 7 + 2KOH = 2 K M n 0 4 + H 20 S i0 2 + 2KOH = K 2 S i0
3 + H
2 0 ;
C r 0 3 + 2NaOH = N a 2 C r 0
4 + H 20 M a ’lu m s h a ro itd a kislotali o k sid la r tu z la r b ila n h a m t a ’sir- lashadi:
N a 2 C 0 3 + SiO
2 —^ N a
2 S i0
3 + CO 2Tj З С аС 0 3 + P 2 O 5 —> C a 3 ( P 0 4 ) 2 + ЗСО
2 "T
A m foter oksidlar. A m fo ter o k sid lar b ir paytn ing o ‘zida h am kislota h a m asos hosil qiladi. B u nd ay oksid lar ikki y o qlam a xossaga ega. A m foterlik xossalari Z n O , B eO , S n O , PbO , A1 2 0 3, C r 2 0 3,
S n 0 2, P b 0 2, G e 0 2va M n 0 2 d a h a m kuzatiladi (4-jadval). 4-jadval Amfoter oksidlarning kislotalari va asoslari Amfoter oksidlar Asosi Kislotasi* Tuzdagi qoldiqning nomi ZnO Zn(OH )2
2
2
BeO Be(OH )2
2
2
Al3Oj Al(OH )3
2
2
3
)3
2
02
)4
2
3
02
)4
2
)4
2
3
X o ssa la ri. A m fo te r o k sid lar su vd a erim ay d ig a n q a ttiq m o d dalardir. A m fo te r o k sid la r h a m kislo talar b ila n va h a m a so sla r bilan o ‘z a ro t a ’sirlash ad i va m os k islo tala rin in g tu zla rin i hosil qiladi: ZnO + 2HC1 = Z nC l 2 + H 2 0 ; A1
2 0 3 + 2KOH = 2KA10 2 + H 20 ZnO + 2KOH = K 2 Z n 0 2 + H
2 0 ; A1
2 0 3 + 6HC1 = 2A1C1 3 + 3H 20 A1 2 0 3 + K 20 = 2KA102 ; BeO + K 2 C 0
3 = K
2 B e 0
2 + C 0
2 X ro m (III) oksidi kislota va ish q o r eritm alarid a erim ay di. Lekin ish q o rlard a yoki k a rb o n a tla r ish tiro k id a su y u q la n tirilsa , x ro m itla r h o sil qiladi: Cr 2
3 + N a20 = 2 N a C r0 2 + H
2 0 ;
Cr 2 0 3 + 2 N a 0 H = 2 N a C r0 2 + H
2 0 ;
Cr 2 0 3 + K
2 C 0
3 = 2 K C r0 2 + C 0
2 B e ta r a f o k sid la r. B u n d ay o k sid la r q a to rig a in d iffe re n t, y a ’ni tuz hosil q ilm ay d ig a n o k sid lar kirad i. U s h b u o k sid la r k islo ta h a m asos h a m h o sil qilm aydi. B e ta ra f o k sid larg a C O , N O , N 2 0 , SiO kabi o k sid la r kirad i. P e ro k sid la r. P eroksidlar oq q a ttiq m o d d ala rd ir. B u n d a y b irik- m alarni v o d o ro d p eroksidning H 2 0 2 tuzlari sifatida qaralishi m u m kin. P e ro k sid larg a N a 2 0 2, K ^ , B a 0 2, o z o n id b irik m a la r K 0 3 kabi m o d d a la rn i o lish m u m k in . P e ro k sid la r faol m e ta lla rd a n b o ‘lgan ish q o riy m e ta lla rn in g havoda yon ish ida hosil bo'ladi: 2N a + 0 2 = N a 2 0 2; К + 0 2 = K 0 2; Rb + 0 2 = R b 0 2 A ra la sh o k sid la r. B u n d ay m o d d a la r q a to rig a o k sid la rn in g aralash m asi yoki ularni tu zlar deb qarashga to ‘g ‘ri keladi. M asalan: F e
3 0 4, P b 2 0 3, P b 3 0 4, M n 2 0 3, M n 3 0 4, C o 3 0 4. B u o k s id la r b iro r m e ta lln in g tu zi k o ‘rin ish id a yozilsa F e ( F e 0 2)2, P b P b 0 3, P b
2 P b 0 4, M n 2 M n 0
4 tu zla r sifa tid a y o zilish i m u m k in . A ralash o k sid la r q a to rig a sh p in e lla r, y a ’ni II va I II v a le n tli o k sid lar a r a l a s h m a s i n i h a m k iritis h m u m k in . M a s a la n : F e 0 A l 2 0 3, Z n 0 A l 2 0 3, M g 0 A l 2 0 3 va b o sh q a la r. A soslar m eta lla r va gidroksil g u ru h id a n tashkil to p g a n m u ra k kab m o d d ala rd ir. U la rn in g u m u m iy fo rm u lasi M e (O H )n . M e — m etall a to m i, n — m e ta lln in g valentligi. E lek trolit sifa tid a aso slarn in g d isso tsila n ish id a m etall k atio n i va gidroksil an io n i hosil bo'ladi. B u n d ay m o d d a la r e ritm a sid a lakm us in d ik a to ri k o ‘k ran gg a, fenolftalein indikatori qizil-pushti rangga kiradi. Ishqorlar eritm alari to 'q im a la m i y em irish xossasiga ega. A gar asos k o ‘p kislotali b o 'lsa , d isso tsilan ish b o sqich li bo rad i. A soslarning kislotaliligi ulardag i gidroksid g u ru h la r so n ig a teng: KOH K + + O H - ; N aO H <-> N a+ + OH~ C a(O H ) 2
<-> C a2+ + 20H ~; M g(OH ) 2
<-> M gOH+ + OH" Download 5.87 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|