Asosli oksidlarning kimyoviy xossalari: asoslarga mos keladigan oksidlar asosli oksidlar deyiladi. Metallarning +1 va +2 oksidlanish darajasiga ega bo’lgan oksidlari asosli oksidlardir.
1) asosli oksidlar kislotalar bilan reaksiyaga kirishib tuz va suv hosil qiladi:
Asosli oksid + kislota = tuz + suv
MgO + 2HCℓ = MgCℓ2 + H2O CuO + H2SO4 = CuSO4 + H2O
MgO + 2H+ = Mg+2 + H2O CuO + 2H+ = Cu+2 + H2O
Na2O + 2HNO3 = 2NaNO3 + H2O
Na2O + 2H+ = 2Na+ + H2O
2) asosli oksidlar kislotali oksidlar bilan reaksiyaga kirishib tuz hosil qiladi:
Asosli oksid + kislotali oksid = tuz
CaO + CO2 = CaCO3; 3Na2O + P2O5 = 2Na3PO4
3) ishqoriy va ishqoriy-yer metallarining oksidlari suv bilan reaksiyaga kirishib, asos(ishqorlar) hosil qiladi:
Oksid + suv = ishqor
K2O + H2O = 2KOH, BaO + H2O = Ba(OH)2
Kislotali oksidlarning kimyoviy xossalari: Kislotalarga to’g’ri keladigan oksidlar – kislotali oksidlar deyiladi.
• Tipik metallmaslardan faqatgina S, Se, P, As, C va Si lar havoda yondirilganda SO2, SeO2, P2O5, As2O3, CO2 va SiO2 tarkibli oksidlar hosil qiladi.
• Cl2O, Cl2O7, I2O5, SO3, SeO3, N2O3, N2O5 va As2O5 larni yuqoridagi oksidlar kabi tegishli metallmaslarni havoda yoqib olib bo’lmaydi. Ular boshqa usullar yordamida olinadi.
• NO2 va ClO2 larga mos keluvchi kislotalar yo’q. Ammo ular suv va ishqorlar bilan reaksiyaga kirishib, 2 xil kislota yoki kislota tuzlarini hosil qiladi:
2NO2 + 2NaOH = NaNO2 + NaNO3 + H2O
2ClO2 + H2O sovuq = HClO2 + HClO3
2ClO2 + 2NaOH sovuq = NaClO2 + NaClO3 + H2O
Do'stlaringiz bilan baham: |
