Avtomobillarda ishlaтiladigan moylash maтeriallari

Ishni bajarish tartibi: 
1. Ishlatilgan moy na’munasi 5 minut davomida yaxshilab 
aralashtiriladi. Stakanning 10 ml belgisigacha moy quyilib unga 
termostat qo`yiladi. Namunaning boshlang‘ich harorati o‘lchanadi t
1.
2. Kalsiy gidrit ampulalari ochilib ishlatilgan moy namunasi 
solinadi. Moyning maksimal harorati
t
2 
o‘lchanib, haroratning 
ko‘tarilganligi hisoblanadi: 
t
  = k (t
2
–t
1
). 
3. Olingan natijalar bo‘yicha sinalgan moyning ishga yaroq-
liligi haqida xulosa beriladi. 
6. Ishlatilgan moylarning ifloslanish darajasini aniqlash. 
Moy dvigatel detallarida moy qoldiqlarini hosil qilmasligi va 
qizigan detallar yuzasiga yopishib qolmasligi kerak. Quyidagi 
usullar bilan moyning yuvish va ifloslanish xususiyatlariga baho 
berish mumkin. 
 
6.1. Ishlatilgan moyning ifloslanish darajasini 
xromogramma yordamida aniqlash 
Bu usulda ishlatilgan moyni filtr qog‘ozga tomizib, uning 
o‘lchami va xromogrammasi aniqlanadi. Ishlatilgan moyni 
filtrlovchi qog‘ozga tomizilganda markazda to‘q rang yadro, 
uning atrofida och rang halqadan iborat dog‘ hosil bo‘ladi. 
Yadroda moyning iflos va va erimaydigan bo‘lakchalari yig‘iladi. 
Moyning toza qismi halqa bo‘ylab tarqaladi. Moy halqasi to‘q 
jigarrangdan och jigarranggacha o‘zgarib boradi (5.8-rasm).
5.8-rasm. Ishlatilgan moy xromogrammasi: 
d–yadro diametri; D–diffuziya bo‘lgan moy diametri; R–moy halqasi. 

---

136 
Hosil bo‘lgan moy dog‘ining halqalari orqali: 
 Moyning oksidlanish darajasini(moy halqasi rangidan) 
 Moyning ifloslanish darajasi (yadro rangidan) 
 Moyning yuvish xususiyatlariga (yadro va diffuziya dia-
metrlari nisbatidan) baho berishimiz mumkin.