Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi

13.2.1. Verilənlərin ötürülməsi sxemləri. Rəqəm qurğularında 
verilənlərin həm bir istiqamətli və həm də iki istiqamətli ya ardıcıl, ya da paralel 

---

262
ötürülməsi sxemlərindən istifadə olunur. Şəkil 13.16-da təyyarədə quraşdırılan 
avionika bloklarının misalında verilənlərin qeyd olunan üsullarla mübadiləsinin 
struktur sxemi verilmişdir. 
Şək.13.16. Avionika bloklarında rəqəmli verilənlərin ötürülməsi sxemi. 
Təyyarənin iki avionika bloku arasında interfeys bloklarının və 
informasiya mübadiləsi şinlərinin tipik qoşulmasının ümumi struktur sxemi
şəkil 13.17-də verilmişdir.
Şək. 13.17. İki avionika bloku arasında interfeys bloklarının və informasiya
mübadiləsi şinlərinin tipik qoşulmasının ümumi struktur sxemi
Əsas şin interfeyslərinin qoşulmasının struktur sxemi isə şəkil 13.18-də 
verilmişdir. Sxemlərdən göründüyü ardıcıl interfeys bloklarından və ardıcıl 
verilənlər şinindən istifadə olunur, interfeyslərin iş rejimləri taymerlər (saatlar) 
vasitəsilə idarə olunur.

---

263
Şək. 13.18. Əsas şin interfeyslərinin qoşulmasının struktur sxemi
Bir neçə avionika blokunun eyni vaxtda qarşılıqlı mübadiləsini təmin edən 
praktiki daha çox istifadə olunan verilənlərin ötürülməsinin təşkili şinlərinin və 
elektrik siqnal kabellərinin qoşulmasının struktur sxemi şəkil 13.19-da 
verilmişdir. 
A practical aircraft data bus 
Şək. 13.19. Avionika blokları arasında verilənlərin ötürülməsinin təşkili şinlərinin
və elektrik siqnal kabellərinin qoşulmasının struktur sxemi 
13.2.2. Çap lövhələrinin konstruksiyası. Bort avadanlıqlarının çap 
lövhələrinin konstruktiv görünüşü və hazırlanma texnologiyası ilk növbədə onun 

---

264
funksional hissələrinin sxemi ilə müəyyən olunur. Bort avadanlığında istifadə 
olunan çap lövhəsinə nümunə şəkil 13.20-də göstərilmişdir.