B. Abidov, О. G‘. Azimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi asoslari

Azeotrop haydash

Ushbu jarayon fraksiyasining noaromatik qismi metanol-suv ara- lashmasi bilan 3 yoqlama azeotrop aralashma hosil qilishga asoslan- gan bo‘lib, undan aromatik uglevodorodlar haydash orqali ajratib olinishi mumkin.

2. 
   
   Selektiv ekstraksiya
   

Bizda va xorijda eng ko‘p tarqalgan ekstragen dietilenglikol (DEG)dir.

Ekstraksiyaning mohiyati - aromatizatsiyalangan benzin va selektiv erituvchi qarama-qarshi oqimda kontaktda bo‘ladi, bunda aromatik uglevodorodlar eritmaga o‘tadi, noaromatik uglevodorodlar esa erimagan holida qoladi. So‘ngra eritmadan aromatik uglevodorodlar haydash yo‘li bilan ajratib olinadi (4-chizma).


52

Yengil

4-chizma. Riforming katalizatidan aromatik uglevodorodlarni dieti- lenglikol (DEG) yordamida ekstraksiyalash prinsipial sxemasi.

1-xomashyo tayyorlash rektifikatsion kolonnasi; 2-ekstraksion kolonna; 3-dearomatizatsiyalangan katalizatni yuvish kolonnasi; 4-dearomatizatsiyalangan katalizat kolonnasi; 4.1-aromatik uglevodorodlarni yuvish kolonnasi; 5-bug‘latish kolonnasi; 6-haydab ajratib olingan mahsulotlar priemnigi.

Riforming katalizati 1-rektifikatsion kolonnaga oson qaynovchi fraksiya (58°C)dan haydash orqali ajratish uchun yuboriladi. Frak- siyaning og‘ir qismi kolonnaning quyi qismidan 2-ekstraksion kolonnaga kirib keladi. Kolonnaning yuqori qismiga DEGning suv- li eritmasi beriladi. Maksimal selektivlikni ta’minlash maqsadi- da 2-kolonnaga 5-kolonna pastidan retsirkulat yuborib turiladi.

2. kolonna tepasidan olinadigan rafinat 3-kolonnaga yuvish uchun yuboriladi, pastidan esa ekstrakt 5-bug‘latgich kolonnaga jo‘natiladi. Haydab ajratib olingan aromatik uglevodorodlar 5-kolonnaning tepasidan 6-haydab ajratib olingan mahsulotlar priemnigiga keladi, bu yerdan esa ajralgan suv 3 va 4-yuvish kolonnalariga ketadi.

   
   

Aromatik uglevodorodlar aralashmasining bir qismi 5-kolon- nadan ekstraksion kolonnaga qaytariladi qolgan qismi esa 4-yuvish kolonnasi orqali puxta rektifikatsiyaga yo‘naltiriladi.

2. kolonnanig tepa qismidan dearomatlashtirilgan katalizat olina-

   
   

53

									I
	v	I	III ►
1				2
								V

IV

I