B. I. Ibraximov, X. A. Tashxodjayev

8.2. TELEVIZORLARNI ELEKTR TAMINOTI
Televizorni elektr ta’minoti
Hozirgi televizorlarda impulsli ta’mint moduli (ITM) qo‘llaniladi. Bu
modul elektr tarmog‘iga ta’minot filtrlar platasi orqali ulanadi (TPF).
Televizorni modeliga qarab ITM lar ITM-1, ITM-2 va ITM-3 larga
ajraladi. ITM lar bir xil elektr sxema bo‘yicha yig‘ilgan, faqat impuls
91
transformator va C-27 kondensatorini nominal kuchlanish qiymati bilan
farqanadi. Modul tiplari quydagi jadvalda keltirilgan.
Modul Model Transformator Kondensator C27
II-1 C ONNO-61 OIE-3 K-50-35-160V-50 mkF
II-2 C ONNO -67 OIE-5 K-50-35-250V-59 mkF
II-3-3 C ONNO -51 OIE-4-2 K-50-35-160V-100 mkF
C ONNO -61
Quyidagi jadvalda ta’minot modullarini parametlari keltirilgan.
II-1 II-2 II-3-3 II-1, II-2, II-3-3.
Chiqish zanjirlarini kuchlanishlari
Parametr
135 150 130 28 15 12
Chiqish kuchlanishi
(V)
134—136 149—151 129—131 27—29 14—16 11,9—12,1
Chiqish
kuchlanishini
nostabilligi (V)
1,5 1,5 1,5 0,3 0,2 0,12
Chiqish kuchlanishini
nostabilligi,
yuklama tokini o‘zgarishi
bo‘yicha (V)
2 3 2 4 0.3 0,12
Chiqish
kuchlanishini
pulsatsiyasi (mV)
500 1000 500 300 200 15
ITM ni ishlash prinsipini quydagi rasm orqali ko‘rib chiqamiz.
Boshlang‘ich vaqtda 2-qurilmada impuls xosil qilinadi. Bu impuls orqali
impuls generatorni tranzistori (3) ochiladi. Bunda 19;1 chiqishli transfor92
matorni chulg‘amidan chiziqli o‘suvchi arrasimon oqib o‘ta boshlaydi. Bir
vaqtni o‘zida transformatorni o‘zagini magnit maydonida energiya yig‘iladi,
bu energiyani qiymati tranzistorni ochiq holatiga bog‘liq.
Ikkilamchi chulg‘am (6,12 chiqishlar) shunday tayyorlanganki, magnit
energiya yig‘ilayotgan vaqtda VD diodni anodiga manfiy potensial berilgan
va u yopiq bo‘ladi. Ma’lum vaqt otqandan so‘ng boshqaruv kaskadi (4)
impuls generatorni tranzistorini yopadi. Transformator (7) chulg‘amidagi
tok yig‘ilgan magnit energiya sababli birdaniga o‘zgara olmaganligi sababli
teskari ishora o‘zinduksiya EYK si hosil bo‘ladi.
VD diod ochiladi va ikkilamchi chulg‘am toki (6,12 chiqishlar) keskin
oshadi.
Shunday qilib boshlang‘ich vaqtda magnit maydoni 1,19 chulg‘amlar
o‘tayotgan tokka bog‘liq bo‘lsa, keyin esa 6,12 chulg‘amidagi tokka bog‘liq
bo‘ladi. Tranzistor (3) yopiq bo‘lgan vaqtda yig‘ilgan bacha energiya
yuklamaga o‘tganda, ikkilamchi chulg‘amda enrgiya minimal qiymatga
yetadi. Keltirilgan misol bo‘ycha quydagi xulosaga kelishi mumkin: impuls
generatordagi tranzistorni ochiq bo‘lgan vaqt oralig‘ini boshqarish oqali
yuklamaga tushayotgan energiyani miqdorining boshqarish mumkin bo‘ladi.
Bunday boshqarish boshqaruv kaskadi (4) orqali amalgan oshiriladi.