B ibragimov, M. Ibragimov

Kotibiyat uchun xonalar va ularning jihozlanishi 
Kotibiyat uchun yorug’ va yetarlicha keng xona ajratilishi zarur, u marraga 
hamda musobaqa o’tkazilayotgan boshqa joylarga yaqin bo’lgani ma’qul. 
Mebellarni shunday joylashtirish kerakki, kotib-hakamlarning har biri uchun 
alohida hududlar ajratilsin. Kompyuterlar va nusxa ko’chirish texnikasi alohida 
yoki natijalarga ishlov berayotgan hakamlardan chekkaroqqa o’rnatiladi. 
Imkon bo’lsa, bosh kotibga ayrim xona beriladi yoki umumiy xonadan 
alohida joy ajratiladi, chunki u boshqa kotiblarga halal bermagan holda jamoalar 
vakillari bilan ishlay olishi lozim. Hujjatlarning harakatini kamaytirish, keragidan 
ortiq yurishlarga yo’l qo’ymaslik uchun kotiblar ish sxemasiga muvofiq o’rinlarni 
egallashi zarur. Kotibiyatni uning ishiga aloqador bo’lmagan shaxslar va 
hakamlardan chegaralab qo’yish kerak, buning uchun boshqa xizmatlarni ham 
xonalar bilan ta’minlash lozim. Kotibiyat xonasiga kirish joyi ikkita bo’lgani 
ma’qul (ba’zan bu sun’iy ravishda amalga oshiriladi): hakamlar guruhlari kotiblari 
uchun – kirish oldida hakamlik hujjatlarini beruvchi yoki qabul qilib oluvchi kotib 
o’tiradi (uning o’zi ma’lumotlar bo’yicha kotib vazifasini bajarida) hamda 
jamoalarning vakillari uchun – kirish oldida bosh kotib yoki uning muovini 
joylashadi. 
Talabnomalarni qabul qilish va ularga ishlov berish 
Musobaqaoldi davrida butun dastlabki tayyorgarlik ishlari tugab, bevosita 
mazkur musobaqa hujjatlari bilan ishlash boshlanadi. 
Bosh kotib ish tartibini tuzib, talabnomalarni qabul qilishdan to musobaqa 
haqida hisobotni chiqarguncha bo’lgan davrda kotibiyatda ishlash uchun ajratilgan 
har bir hakamga ish joyini belgilab beradi. 

---

30 
Kotib hakamlarni ikkita asosiy ish uchastkasiga taqsimlash zarur: 
talabnomalarni qabul qilish va musobaqaning ishchi hujjatlarini tayyorlash. 
Tayyorgarlik ishlari musobaqaning barcha kotib hakamlariga ko’rsatmalar 
berish, ularga kotibiyat tanlagan ish tartibining xususiyatlarini, shuningdek, butun 
hakamlar hay’atining ishlash texnologiyasini tushuntirishni o’z ichiga oladi. Bunda 
har bir hakam o’z vazifasi hamda hujjatlar almashinuvi jadvalini – kimdan qanday 
hujjatlar olishini, ular bilan nima qilishini, kimga yetkazib berishini, qanday yangi 
hujjatlar tayyorlashi va h.k.ni bilishiga ishonch hosil qilish kerak.
Talabnomalarni qabul qilish va ularga ishlov berish – kotibiyatning kelajak 
faoliyatidagi eng mas’uliyatli amallardan biri. Bu vaqtda ishning xususiyati uni 
amalga oshirish jadvaliga mos bo’lishi lozim.
Uning o’ziga xos jihati – ishtirokchilarni musobaqalarga kiritish uchun mas’ul 
bo’lgan hay’at, kotibiyat hamda xo’jalik ta’minoti xizmati faoliyatining bir vaqtda 
olib borilishidir. 
Barcha guruhlarning bir xonada joylashuvi jamoalar vakillariga o’z 
jamoalarining mazkur bellashuvda ishtirok etishini tez rasmiylashtirish imkonini 
beradi. 
Eslatma: Xalqaro musobaqalar o’tkazilganda, talabnomalar faks orqali 
yuboriladi. Bunda kotibiyat talabnomani vakil bilan tekshiradi, zarur bo’lsa, unga 
o’zgarish kiritadi va ishtirokchilarga raqamlarini beradi. Barcha jamoalarning 
talabnomalari sharti bilan kechki kengashga butun dastur bo’yicha start 
qaydnomalari tayyorlanadi. 
Bosh kotib talabnomani qabul qilayotganda uning musobaqalar Nizomiga 
muvofiq rasmiylashtirilishini talab qilishi shart. Ayni vaqtda kotibiyatga 
ishtirokchilarning to’ldirilgan varaqalari topshiriladi. Har bir varaqadagi 
“Talabnoma” ustunida sportchining dasturda mavjud muayyan nomerda shu 
mavsumda ko’rsatgan eng yaxshi natijasi qayd etiladi (ayniqsa, yugurishda mazkur 
natijaning qayd etilmaganligi qur’a ta’sir o’tkazishi mumkin). 

---

31 
Talabnomalarga ishlov berilgach, ular papkaga tikiladi, varaqalar dastur 
nomerlari bo’yicha taxlanadi va musobaqaning ishchi hujjatlarini tayyorlash uchun 
taqdim etiladi.
Ishtirokchilar chiqishlarining ketma-ketltgt yengil atletika bo’yicha musobaqa 
o’tkazish xalqaro qoidalariga muvofiq aniqlanadi (Qoidalarga q.).